تابناک هر روز بستهای خبری از مطالب اقتصادی با اهمیت و مهم ایران و جهان همچون تغییرات در بازار انرژی، بازار طلا، سکه، مسکن، نفت، خودرو و ... تا خبرها و رویدادهای جذاب اقتصادی را گردآوری میکند.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ این پیمانه تیترهایی همچون ریزش بورسها پس از دو میلیونی شدن قربانیان کرونا در جهان، پنتاگون ۹ شرکت چینی را تحریم کرد، قیمت طلا ۱ درصد و قیمت نقره ۳ درصد سقوط کرد، کرونا سرمایهگذاری جهانی در صنعت نفت را کاهش داد و واردات نفت خام چین رکورد زد را در بر دارد.
در حالی که هفته گذشته سقوط ۸۱ هزار واحدی شاخص کل بورس به ثبت رسید، امروز نیز در دقایق ابتدایی، ادامه ریزش شاخص کل بورس را شاهد هستیم، به گونهای که در ساعت ۹:۳۰ صبح، شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۲۴۹۲۰ واحدی معادل ۲.۰۳ درصد به یک میلیون و ۲۰۴ هزار و ۹۱۵ واحد رسیده است. / جزئیات بیشتر از بازار امروز
با ثبت رکورد تازه در تلفات ناشی از کرونا، بیشتر شاخص های مهم بورسی ریزش کردند. در وال استریت، همه شاخصها نزولی بودند تا جایی که هر سه شاخص اصلی بورسی در سطح پایین تری از روز قبل خود بسته شدند. شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۳۷ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۳۰ هزار و ۸۷۷.۷۲ واحد بسته شد. شاخص «اس اند پی ۵۰۰» با ۰.۴۷ درصد ریزش تا سطح ۳۷۷۷.۶۰ واحدی پایین رفت و دیگر شاخص مهم بورسی آمریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۴۹ درصد افت در سطح ۱۳ هزار و ۴۸.۱۰ واحدی بسته شد.
در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص "فوتسی ۱۰۰" بورس لندن با ۰.۹۷ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۶۷۳۵.۵۱ واحد بسته شد. شاخص "دکس ۳۰" بورس فرانکفورت در آلمان با ریزش ۱.۴۴ درصدی و ایستادن در سطح ۱۳ هزار و ۷۸۷.۷۳ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص "کک ۴۰" بورس پاریس با کاهش ۱.۲۲ درصدی در سطح ۵۶۱۱.۶۹ واحد بسته شد. در مادرید شاخص "ایبکس ۳۵" ۱.۶۹ درصد پایین رفت و به ۸۲۳۰.۷۰ واحد رسید.
در معاملات بورسهای آسیا، شاخصها عملکرد بدی داشتند، تا جایی که شاخص "نیک کی ۲۲۵" بورس توکیو ژاپن با افت ۰.۶۲ درصدی تا سطح ۲۸ هزار و ۵۱۹.۱۸ واحدی پایین رفت. شاخص "هانگ سنگ" بورس هنگ کنگ ۰.۲۷ درصد بالا رفت و در سطح ۲۸ هزار و ۵۷۳.۵۶ واحد بسته شد. در چین شاخص "شانگهای کامپوزیت" ریزش ۰.۲۳ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۵۴۵۸.۰۸ واحد بسته شد.
وزارت دفاع آمریکا ۹ شرکت چینی از جمله شیائومی، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گوشی های تلفن همراه، را در فهرست تحریمها اضافه کرد. به نقل از سی.ان.ان، تحریم شیائومی باعث شد که ارزش سهام این شرکت در بورس هنگ کنگ روز جمعه ۱۰ درصد کاهش پیدا کند. شیائومی اخیرا شرکت اپل را پشت سر گذاشت و به سومین سازنده تلفن های همراه تبدیل شد. پنتاگون همچنین شرکت هواپیماسازی چین (Comac) را نیز تحریم کرد. وزارت دفاع آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد که این وزارتخانه مصمم است بر روابط ارتش چین و شرکت ها تمرکز کرده و با آنها مقابله کند. پنتاگون افزود که برخی شرکت ها «در ظاهر نهادهای غیرنظامی هستند» اما در واقع با فناوری و تخصص پیشرفته از ارتش حمایت می کنند. چین روز جمعه در واکنش به تحریم های جدید آمریکا، ایالات متحده را به سوءاستفاده از قدرت متهم کرد. «ژائو لیجیان» سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت که صنایع آمریکایی نیز روابط نظامی- مدنی دارند و دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را به استانداردهای دوگانه و قلدری متهم کرد. همزمان با تحریم های جدید پنتاگون، وزارت بازرگانی آمریکا نیز شرکت CNOOC چین را تحریم کرد. این شرکت در زمینه تولید نفت فعالیت می کند و وزارت بازرگانی، آن را از دستیابی به فناوری آمریکایی منع کرد.
همتی رئیس کل بانک مرکزی در یادداشتی نوشت: «این روزها، درخصوص روند کاهشی نرخ ارز، بر اساس دیدگاههای سیاسی، تحلیلهای مختلف ارائه و قضاوتهای خاص میشود. روند نرخ ارز، بر اساس مبانی بنیادی بازار شکل میگیرد. لذا، براساس آنچه طی دوسال و نیم گذشته شاهد آن بودیم، فشار ناشی از تحریم ها، خصوصا تشدید انتظارات، در افزایش قیمت ارز مؤثر و تعیین کننده بوده است؛ لذا انتظار میرود با فروکش کردن انتظارات، نرخ ارز نیز به سمت تعادل و ارزش اقتصادی آن حرکت بکند. همانگونه که ریاست محترم جمهوری تأکید کردند با دسترسی بهتر بانک مرکزی به منابع مسدودی خود و نیز شرایط پیش رو، امکان مدیریت مؤثرتر در بازار ارز، در راستای اهداف کلان بانک مرکزی، فراهم میشود. در این میان، حفظ قدرت رقابت پذیری اقتصاد، به همراه صیانت از ذخایر ارزی، برای بانک مرکزی اهمیت دو چندان دارد. بانک مرکزی در طول دو سال و نیم گذشته تلاش کرده است با برنامه و تدبیر، تحریمهای دولت آمریکا را خنثی و درحدتوان از سقوط بیش از حد ارزش پول ملی جلوگیری و دشمن را، از رسیدن به هدف فروپاشی اقتصادی، مأیوس و ناموفق بسازد. بانک مرکزی تمام توان خود را برای ایجاد تعادل در بازار ارز و تقویت ارزش پول ملی بکار میگیرد. انتظارم از فعالین سیاسی این است، رقابتهای حزبی و جناحی خود را به تلاشهای بانک مرکزی برای بهبود شرایط اقتصاد و استفاده از فرصتهای بین المللی برای خنثی سازی و کاهش تحریم و تقویت ارزش پول ملی وصل نکنند.»
ارزش دلار مقابل بسیاری از ارزهای مهم تقویت شد. شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه میگیرد، در معاملات امروز با ۰.۵ درصد افزایش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۰.۶۶۲ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوئیس نیز معادل ۱.۱۲۳ دلار اعلام شد (نرخ های فوق بر حسب ساعت پایانی معاملات بازارهای ارزی نیویورک محاسبه شده است).
قیمت جهانی طلا در پایان معاملات دیشب با شتاب گرفتن رشد دلار سقوط کرد. در پایان معاملات جمعه به وقت آمریکا (بامداد شنبه به وقت تهران) قیمت خرید نقدی هر اونس طلا در بورس لندن، اسپاتگلد، ۱.۰۸ درصد سقوط کرد و به ۱٫۸۲۶.۵۹ دلار رسید. قیمت پیشخرید هر اونس طلای آمریکا ۱.۲۸ درصد یا ۲۳.۷۰ دلار سقوط کرد و به ۱٫۸۲۷.۷۰ دلار رسید. قیمت هر اونس نقره هم با سقوط سنگین ۳.۷۷ درصدی روبرو شد و به ۲۴.۸۳ دلار رسید. شاخص دلار بزرگترین رشد هفتگی خود از اکتبر ۲۰۲۰ را به ثبت رساند و باعث شد قیمت طلا برای دارندگان ارزهای خارجی غیر دلاری گرانتر تمام شده و تقاضای آن کاهش یابد.
وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد که شرکت خودروسازی تویوتا برای حل و فصل اتهامات خود مبنی بر عدم رعایت قوانین مربوط به انتشار گازهای گلخانهای، قرار است ۱۸۰ میلیون دلار به دولت آمریکا پرداخت کند.خبرگزاری تاس گزارش داد که وزارت دادگستری آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که شرکت خودروسازی تویوتا برای حل و فصل اتهامات خود مبنی بر عدم رعایت قوانین مربوط به انتشار گازهای گلخانهای، قرار است ۱۸۰ میلیون دلار به دولت آمریکا پرداخت کند.
براساس این گزارش، قوانین آمریکا شرکتهای خودروساز را ملزم به گزارش مشکلات مربوط به انتشار گازهای گلخانهای توسط خودروها میکند.جفری بوسرت کلارک، معاون دادستان کل آمریکا در بیانیهای گفت: تویوتا بهای بدرفتاری خود را با مجازات مدنی ۱۸۰ میلیون دلاری و توافق برای رفع احکام میپردازد تا اطمینان حاصل کند که تخلفات آن دیگر تکرار نمیشود.پیش از این، دیگر شرکتهای خودروسازی برتر جهان نیز با جریمههای مشابهی مواجه شدهاند.شرکت آلمانی دایملر، مالک برند مرسدس بنز، اخیرا پس از ادعای دولت آمریکا مبنی بر اینکه این شرکت خودروهای دیزلی خود را طوری طراحی کرده تا با تقلب آزمایشهای آلودگی هوا را پشتسر بگذارند، با پرداخت ۵/ ۱ میلیارد دلار بهعنوان جریمه موافقت کرده است.
کارشناسان میگویند: بعید نیست سقوط تقاضا برای نفت در بازار جهانی طی سال ۲۰۲۰ و شکل گرفتن مازاد عرضه به بازار طی چند سال آینده به کاهش شدید عرضه به بازار منجر شود. بسیاری از کارشناسان و مؤسسات بینالمللی هشدار دادند که ممکن است در اواخر سال ۲۰۲۲ یا سال ۲۰۲۳ جهان با بهبود کامل تقاضای نفت پس از کنترل کرونا، با کمبود عرضه مواجه شود. در سال ۲۰۲۰ شیوع کرونا تقاضای جهانی نفت را به شدت پایین آورد و انتظار نمیرود حداقل تا یک سال و نیم آینده شاهد بازگشت ثبت تقاضا به دوران پیش از کرونا باشیم.
شیوع کرونا نه تنها تقاضای نفت را پایین آورد، بلکه سرمایهگذاری در صنایع بالادستی نفت را هم پایین کشید بسیاری از شرکتهای بزرگ نفتی، شرکتهای نفت شیل آمریکایی، و شرکتهای ملی نفت کشورها سرمایهگذاری خود در زیرساختهای نفتی را به خاطر سقوط قیمت در اواسط سال گذشته به میزان قابل توجهی کاهش دادند. حجم سرمایهگذاریهای انجام شده برای ساخت تأسیسات نفتی جدید هم به کمترین میزان در بیش از ۱۰ سال گذشته رسیده است در صورتی که طی سالهای آینده شاهد افزایش قابل توجه سرمایهگذاری در صنایع بالادستی نفت نباشیم، کارشناسان و مؤسسات تحلیلی میگویند که بازار به سمت یک کمبود عرضه خواهد رفت.
واردات نفت خام چین رکورد زد
واردات نفت خام چین در سال ۲۰۲۰ با قیمتهای پایین نفت خام و آغاز به کار پالایشگاههای جدید ۷.۳ درصد جهش کرد و رکوردی جدید به ثبت رساند. این دادهها نشان میدهد که علیرغم بحران کرونا و شوک اقتصادی آن در آغاز امسال، واردات نفت چین در سه ماهه دوم و سوم رشدی قابلتوجه داشته است. در سال ۲۰۲۰ بزرگترین خریدار نفت جهان رقم بیسابقه ۵۴۲.۳۷ میلیون تن، یا ۱۰.۸۵ میلیون بشکه در روز نفت خام خریداری کرده است. طبق دادههای اداره گمرک واردات نفت خام چین در ماه دسامبر ۳۸.۴۷ میلیون تن معادل ۹.۰۶ میلیون بشکه در روز بوده است. البته این میزان ۱۵ درصد نسبت به واردات ۱۰.۷۱ میلیون تن در دسامبر سال گذشته کاهش یافته است و از رکورد واردات ۱۱.۰۴ میلیون تن در ماه نوامبر هم کمتر است. رکوردشکنی واردات نفت خام چین در سال ۲۰۲۰ با رکوردزنی سقوط قیمت نفت خام و رسیدن آن به پایینترین سطح چند دهه اخیر همزمان شد. عامل دیگر این افزایش واردات، توسعه پالایشگاههای دولتی و آغاز به کار پالایشگاههای جدید این کشور در سال ۲۰۲۰ بود.