بین الملل تابناک| تحولات خاورمیانه: راههای پیشروی بایدن از دیدگاه ظریف، قطعی شدن سفر پاپ به عراق، بیانیه پایانی نشست فوقالعاده وزیران خارجه کشورهای عربی، مانور نظامی ـ دریایی مشترک ایران و روسیه در اقیانوس هند و واکنش وزارت خارجه به ارسال پیام آمریکا به ایران، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
راه های پیشروی بایدن از دیدگاه ظریف
«محمدجواد ظریف»، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در توییتی در ارتباط با مصاحبهاش با شبکه «سیانان»، در خصوص بازگشت آمریکا به توافق هستهای ایران در دولت جدید این کشور گفت که دو راه پیش روی واشنگتن قرار دارد.
ظریف در این خصوص نوشت: آمریکا توافق هستهای را ترک و آن را نقض کرد؛ بنابراین، این ایالات متحده است که باید بازگردد و تعهداتش را اجرا کند.
وی افزود: «رئیسجمهور بایدن این انتخاب را دارد: ترک سیاستهای شکستخورده ترامپ یا ادامه شکستهای وی. ادامه این شکستها فقط شکستهای بیشتری را در پی دارد.»
وزیر خارجه کشورمان در مصاحبه با «فرید زکریا» در شبکه سیانان با اشاره به اظهارات مقامات آمریکایی برای مذاکره با ایران برای یک توافق جدید که شامل مساله موشکی هم باشد تاکید کرد، برجام یک توافق است که از طریق مذاکرات به دست آمده و نمیتواند دوباره مورد مذاکره قرار بگیرد.
وزیر امور خارجه درباره برجام هم گفت: آمریکا باید ضمانتهایی بدهد که اقداماتی نظیر آن چیزی که دولت آمریکا اتخاذ و طی آن توافق هستهای را نقض کرد، تکرار نشود.
ظریف در ادامه گفت که توقف پایبندی به پروتکل الحاقی به معنای بسته شدن کامل درها برای احیای توافق هستهای نیست. چنانچه آمریکا خواستار احیای مفاد توافقی است که از آن خارج شده، وظیفه دولت بایدن آن است که به این توافق متعهد شود.
پالتیکو در بخشی از گزارش خود در این خصوص تاکید کرد که ظریف، مواضع رهبر معظم انقلاب اسلامی در روز یکشنبه درباره شروط ایران برای بازگشت به تعهدات خود ذیل برجام را تکرار کرد.
مقام معظم رهبری با تاکید بر اینکه آن طرفی که حق دارد شرط معین کند، ایران است، خاطرنشان کردند: اگر میخواهند ایران به تعهدات برجامی برگردد آمریکا بایستی تحریمها را به طور کلی در عمل لغو کند و ما بعد راستیآزمایی کنیم، آنوقت به تعهدات برجامی برمیگردیم.
قطعی شدن سفر پاپ به عراق
سایت رسمی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان برنامه سفر وی به عراق را منتشر کرد.
به گزارش میدل ایست نیوز، برنامه سفر پاپ فرانسیس به این شرح است: پاپ روز جمعه ۵ مارس وارد فرودگاه بینالمللی بغداد خواهد شد و «مصطفی الکاظمی»، نخستوزیر عراق در سالن تشریفات فرودگاه از وی استقبال خواهد کرد.
پاپ فرانسیس پس از آن برای استقبال رسمی به کاخ ریاست جمهوری خواهد رفت و با مقامات بلندپایه عراقی، اسقفها و بزرگان کلیسای سریانی کاتولیک (سید النجاه) بغداد دیدار و گفتوگو خواهد کرد.
در ادامه برنامه سفر پاپ آمده است که وی در روز شنبه شش مارس با هواپیما بغداد را به مقصد نجف اشرف ترک خواهد کرد تا با آیتالله سیستانی مرجعیت عالیقدر تشیع دیدار کند؛ سپس با هواپیما به الناصریه مرکز استان ذی قار خواهد رفت تا از شهر باستانی اور (زادگاه حضرت ابراهیم علیه السلام) دیدن کند.
پاپ پس از ذیقار در بعد از ظهر همان روز به بغداد بازخواهد گشت تا در مراسم کلیسای مار یوسف بغداد شرکت کند.
رهبر کاتولیکهای جهان روز یکشنبه، هفت مارس ۲۰۲۱ به اربیل سفر کرده و با مقامات اقلیم و شماری از شخصیتهای دینی در سالن فرودگاه اربیل دیدار خواهد کرد؛ سپس با بالگرد به شهر موصل خواهد رفت تا در کلیسای حوش البیعه این شهر برای جانباختگان و قربانیان جنگ دعا کند.
پاپ پس از آن با بالگرد به کلیسای الطاهره در منطقه قره قوش خواهد رفت و بعد از ظهر به اربیل بازخواهد گشت تا در مراسم ورزشگاه فرانسو حریری شهر اربیل شرکت کند؛ بعد از آن به بغداد برخواهد گشت تا در روز بعد یعنی هشت مارس به رم بازگردد.
بیانیه پایانی نشست فوقالعاده وزرای خارجه کشورهای عربی
نشست فوقالعاده وزیران خارجه کشورهای عربی، شامگاه روز دوشنبه، با صدور بیانیهای و تأکید بر محوریت آرمان فلسطین پایان یافت.
طبق گزارش شبکه «العربیه»، در بیانیه پایانی وزیران خارجه کشورهای عربی، محورهای زیر مورد تأکید طرفها قرار گرفت.
۱. «تأکید بر لزوم موضع یکپارچه کشورهای عربی علیه مداخلات کشورهای بیگانه»؛
۲. «تأکید بر محوریت آرمان فلسطین»؛
۳. «تأکید بر رد هر گونه اقدام یکجانبه اسرائیل»؛
۴. «استقبال از اجرای انتخابات در فلسطین و تلاش صورت گرفته برای آشتی».
وبگاه خبری روزنامه «الاهرام»، نیز در تشریح محور سوم این بیانیه نوشت که در این نشست، بر لزوم پایبندی به قطعنامههای بینالمللی و در صدر آن، قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل درباره توقف فوری و کامل فعالیتهای شهرکسازی از جمله در قدس شرقی و محکومیت اقدامات یکجانبه «اسرائیل» برای تحمیل مسائلی جدید در سرزمین فلسطین بویژه ساخت شهرکها، توسعه آنها، مصادره اراضی و داراییهای فلسطینینان تأکید شده است.
بر اساس این گزارش، کشورهای عربی همچنین بر پایبندی خود به راهکار دو دولتی بر پایه حقوق بینالملل و قطعنامههای مرتبط سازمان ملل با طرح صلح عربی و اصل سرزمین به ازای صلح تأکید کردهاند و از تلآویو خواستهاند، با ازسرگیری فوری مذاکرات صلح آن هم بر اساس قطعنامههای بینالمللی به طرح صلح عربی پاسخ مثبت دهد.
نشست یادشده امروز در قاهره، پایتخت مصر و در آستانه نشست فوقالعاده شورای اتحادیه عرب به ریاست مصر و به منظور بررسی اوضاع کشورهای عربی و حمایت از آرمان فلسطین برگزار شد.
«احمد ابوالغیط» دبیرکل اتحادیه عرب نیز در این نشست حضور پیدا کرد.
مانور نظامی-دریایی مشترک ایران و روسیه در اقیانوس هند
"لیوان جاگاریان" سفیر فدراسیون روسیه در جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری «نووستی» از قصد روسیه و ایران برای برگزاری یک مانور نظامی ـ دریایی در آبهای اقیانوس هند در اواسط ماه فوریه (اواخر بهمن-اوایل اسفند) خبر داد.
این دیپلمات روس در پاسخ به توضیح درباره تکرار مانورهای چند جانبهای که در سال ۲۰۱۹ انجام شده بود، گفت: قرار است دور دیگری از مانورهای نظامی-دریایی چندجانبه در مناطق شمالی اقیانوس هند در اواسط همین ماه فوریه سال ۲۰۲۱ (بهمن-اسفند) برگزار شود. در جریان این مانورها، از جمله اقدامات برنامه ریزی شده، اجرای عملیات جستجو و نجات و همچنین اقدامات هماهنگ برای تأمین امنیت ناوبری دریایی در منطقه است.
لازم به یادآوری است که رزمایش نظامی ـ دریایی سه جانبه ایران، روسیه و چین تحت عنوان "کمربند امنیتی دریایی" در اواخر ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ برگزار شده بود که در آن زمان، طرفین در خصوص ادامه این اقدام مشترک ابراز تمایل کرده بودند، ولی با شیوع ویروس کرونا، این مساله به تعویق افتاد.
سفیر روسیه در تهران همچنین در بخش دیگری از این مصاحبه یادآور شد، مقامات جمهوری اسلامی به خرید محصولات نظامی روسی ابراز علاقه کردهاند. جاگاریان گفت: «بدون تردید، پایان یافتن محدودیتهای معروف اعمال شده علیه ایران در زمینه خرید تسلیحات نظامی در تاریخ ۱۸ اکتبر سال ۲۰۲۰، این امکان را فراهم کرده است که گفتوگوهای سازندهای در این باره بین مقامات مسکو و تهران انجام شده و درخواستهای طرف ایرانی برای خرید محصولات نظامی روسی مورد بررسی قرار بگیرد.»
وی افزود: «تجربه مثبت تحقق طرحهای همکاریهای نظامی-فنی بین روسیه و ایران، خوش بینی برای به اجرا گذاشتن مجدد این همکاریها در آینده را مضاعف میکند و مقامات مسکو در مسائل مربوط به روابط دوجانبه با تهران، تنها بر اساس منافع ملی خود عمل میکند.»
واکنش وزارت خارجه به ارسال پیام آمریکا به ایران
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به برخی ادعاها مبنی بر اینکه مارتین گریفیتس، نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن حامل پیامی از واشنگتن به تهران بوده است، گفت که چنین ادعایی «صد در صد بی اساس و مردود» است.
خطیب زاده گفت: سفر نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن، هیچ ارتباطی به مواضع اخیر دولت جدید آمریکا ندارد و ایشان حامل هیچ پیامی از واشنگتن به تهران نبوده است. این اولین سفر آقای گریفیتس به تهران نیست و ایشان مرتب و در صورت نیاز به ایران سفر کرده و با مقامات کشورمان دیدار و گفتوگو میکند.
پیشتر برخی منابع خبری مدعی شده بودند که محتوای پیام ادعایی گریفیتس این بوده است که در مقابل توقف حمایت ایران از یمنیها، حمایتهای واشنگتن از عربستان سعودی نیز متوقف خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در این خصوص گفت: اساسا پیامی از سمت واشنگتن وجود ندارد که بخواهد چنین محتوایی داشته باشد.