چرا مسئولان کشورمان واکسن کرونا نمیخرند؟ این سوال مدتهاست که مطرح میشود و پاسخ بسیاری به آن، قصور مسئولان است، اما در روزهای اخیر چند اتفاق رخ داده که میتواند تاثیر زیادی در پاسخها بگذارد.
به گزارش «تابناک»؛ واپسین ساعات روز گذشته، چهارمین محموله واکسن روسی اسپوتنیک، در حالی به مقصد کشورمان بارگیری شد که بر اساس وعدههای مسئولان، قرار بود هر هفته محمولهای جدید از این واکسن به مقصد ایران بارگیری شود و به مدد این واردات و همچنین دریافت دیگر محمولههای خریداری شده واکسن از هند و چین، قریب به یک و نیم میلیون از هموطنانمان در سال ۱۳۹۹ واکسینه شوند.
این وعده محقق نشد چراکه واردات محمولههای واکسن به تاخیر افتاد و پیگیریها در این خصوص هم به نتایج مورد نیاز نرسید، تا جایی که میبینیم چهارمین محموله ارسالی از مسکو به کشورمان تنها حاوی ۱۰۰ هزار دوز واکسن است؛ صد هزار دوز (احتمالا همه دوز دوم واکسن اسپوتنیک) که با رسیدن آن به کشورمان، میزان واکسن دریافتی از روسها به ۴۲۰ هزار دوز خواهد رسید، در حالی که قرار بود به یک میلیون دوز در سال ۹۹ برسد.
روندی بسیار کند که نتیجه تقاضای بسیار واکسن در جهان و کمبودها در این عرصه است تا جایی که این کمبود را در کشورهای تولید کننده واکسن نیز میتوان دید؛ از جمله در روسیه که هنوز شمار واکسینه شده هایش از چند میلیون عبور نکرده، در حالی که جمعیت این کشور بالغ بر ۱۴۵ میلیون نفر است. شرایطی مشابه آنچه هند، چین و برخی دیگر از تولیدکنندگان واکسن دارند.
علم به همین نکته کافی است تا دریابیم که قدم گذاشتن کشورمان در مسیر ساخت واکسن تا چه اندازه هوشمندانه و آینده نگرانه بوده است. اقدامی که خیلی پیش از نهایی شدن تولید واکسن در بسیاری از کشورها در دستور کار کشورمان قرار گرفت و شرایط این روزهای جهان نشان میدهد که بسیار سنجیده و حساب شده بوده، چون تولید واکسن محدود و تقاضا برای آن بسیار زیاد است.
اما آیا تنها عامل موثر در واردات واکسن، عدم توازن میان تولید و تقاضاست؟ آن گونه که از هند خبر میرسد، پاسخ این سوال منفی است و آنچه موجب شده محمولههای واکسن هندی «کوواکسین» به ایران ارسال نشود، نه بدقولی موسسه باهارات بیوتک در تحویل به موقع واکسنهای خریداری شده توسط ایران، که ممانعت دادستانی هند از ارسال واکسن از این کشور به دیگر کشورها از جمله ایران بوده است.
دومین عامل مهمی که مانع از تحویل بموقع واکسن خریداری شده به دیگر کشورها شده و خواهد شد و در جهان نمونههای فراوانی از آن رقم خورده است؛ مثل بدقولی برخی شرکتهای آمریکاییِ تولید کننده واکسن در تحویل واکسنهای خریداری شده توسط کانادا که ظاهرا ریشه اش مسائل سیاسی و دخالت مقامات آمریکایی در این صادرات بوده است؛ عاملی که در ارسال محموله واکسن خریداری شده توسط کشورمان از سبد کواکس سازمان بهداشت جهانی نیز خودنمایی کرده است.
همین تاخیر در ارسال چند میلیون (احتمالا ۳ میلیون) دوز واکسن آسترازنکا از مبدا کره جنوبی به مقصد ایران، یکی از دلایل مهم تاخیر در واکسیناسیون کووید ۱۹ در کشورمان است و نشانه آشکار دیگری بر هوشمندی تصمیم مسئولان کشورمان برای ورود قدرتمندانه و همه جانبه به عرصه تولید واکسن در ایران؛ عرصهای که میتواند به این خلف وعدهها و تاثیرپذیری شدید برنامه واکسیناسیون کشورمان در مقابل آنها پایان دهد.
البته این مسیر هم پیچیدگیهای خاص خود را دارد که از جمله آنها، کمبود برخی مواد مورد استفاده در تهیه واکسن هاست. کمبودهایی که موجب شده وزارت بهداشت کشورمان برای رفع سریع آنها همه تلاشش را به کار گیرد و از جمله این تلاش ها، انتشار چندباره فراخوان بخش خصوصی در حوزه واکسن است اخیرا
یکی از آنها با سوءتعبیر مواجه شده و حاشیههایی آفرید؛ فراخوانی که اگر بدانیم تا کنون به نتایج قابل اعتنایی ختم نشده، بار دیگر پی خواهیم برد که تولید واکسن در ایران بسیار هوشمندانه بوده است.
سلسله دلایلی که تا پیش از این کمتر به چشم میآمدند و موجب میشدند که بسیاری بر تکرار این سوال اصرار بورزند که چرا مسئولان ایرانی واکسن نمیخرند و نتیجه بگیرند که قصور و کوتاهی مسئولان موجب شده که در واکسناسیون کند عمل کرده ایم، در حالی که حالا به وضوح شاهد تاخیر و بدقولی تولیدکنندگان واکسن، کارشکنی مقامات این کشورها در تحویل واکسنهای فروخته شده و حتی ناتوانی بخش خصوصی در رفع این مشکلات هستیم؛ عواملی که دست در دست هم موجب شده اند ۷۵ درصد واکسن عرضه شده فعلی، تنها در ۱۰ کشور ثروتمند جهان مصرف شده باشند!