بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: رایزنیها در وین برای رفع تحریمهای آمریکا علیه ایران، استقبال روسیه ار نزدیکی روابط میان تهران و ریاض، اعلام آمادگی روسیه برای حل مناقشات خلیج فارس، ایجاد مکانیزم خروج آمریکا از عراق و تمرینات نظامی اسرائیل در مرزهای اردن، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
رایزنیها در وین برای رفع تحریمهای آمریکا علیه ایران
اتحادیه اروپا دوشنبه شب به وقت تهران اعلام کرد، مذاکرات برای بازگشت آمریکا به برجام فردا سه شنبه آغاز خواهد شد. شرکت کنندگان در این مذاکرات از پیشرفت در زمینه بازگشت احتمالی امریکا و ایران و انطباق کامل به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ خبر میدهند.
شبکه خبری «الجزیره» نیز اعلام کرده است که مذاکرات فردا در سطح معاونان وزرای خارجه پیگیری میشود.
سخنگوی دولت آلمان دوشنبه بعد از ظهر به وقت تهران، از پیشرفت در مذاکرات هستهای در «وین»، پایتخت اتریش خبر داد. سخنگوی دولت آلمان در این زمینه گفت: «در مذاکرات هستهای ایران، ما شاهد تحرک، تغییر و میل به پیشرفت هستیم.»
«میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در مذاکرات وین نیز روز دوشنبه گفت، برای به نتیجه رسیدن مذاکرات وین به تلاش اضافی نیاز است. وی که با شبکه خبری «العربیه» مصاحبه میکرد، گفت: «در مذاکرات دهها اختلاف وجود دارد که این اختلافها نیازمند توافق است.»
اولیانوف در ادامه با تاکید بر این موضوع که بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک بهترین راه حل است، گفت: «واشنگتن آماده برداشتن تحریمها مرتبط با برجام است.»
از روز شنبه، علاوه بر نشست کمیسیون مشترک، دیدارهایی نیز به صورت دو و چندجانبه بین هیأت مذاکره کننده کشورمان با اعضای ۱+۴ برگزار شد. در این رایزنیها، سه دیدار بین «عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه و رئیس هیأت مذاکره کننده ایران و «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد.
«سید عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه بعد از نشست روز شنبه در اظهاراتی با بیان اینکه به نظر میرسد، تفاهم جدیدی در حال شکل گرفتن است، گفت: «مذاکرات اکنون به مرحلهای رسیده که طرفها میتوانند روی یک متن مشترک شروع به کار کنند. هیأت ایرانی متن مورد نظر خود را آماده و به همه طرفها ارائه کرده است.»
استقبال روسیه ار نزدیکی روابط میان تهران و ریاض
«ماریا خودینسکایا گولینشیوا»، مشاور سیاسی وزارت خارجه روسیه روز دوشنبه گفت که مسکو از هرگونه نزدیکی روابط میان تهران و ریاض استقبال میکند.
وی که در جریان نشست «روسیه در خاورمیانه، ترسیم راهبردها» صحبت میکرد، گفت: «نزدیکی ایران و عربستان سعودی بر اوضاع امنیتی در منطقه خاورمیانه تاثیر مثبتی خواهد داشت.»
این مقام روس اضافه کرد: «همان طور که از حل اختلافات میان قطر و کشورهای عربی استقبال کردیم، از نزدیکی ایران و سعودیها نیز استقبال میکنیم.»
گولینشیوا درباره برخی گزارشها درباره گفتوگوهای ایران و عربستان سعودی در بغداد گفت: «این موضوع پیامدهای خوبی در سوریه، لیبی و به خصوص یمن خواهد داشت.»
وی گفت: «این موضوع بر اوضاع امنیتی در منطقه نیز تاثیر مثبت خواهد داشت؛ همانطور که فرصت بیشتری برای تقویت هدف ما که امنیت در منطقه خلیج فارس است ایجاد میکند.»
روزنامه «فایننشال تایمز» روز یکشنبه در گزارشی به نقل از «سه مقام» مدعی شد که مقامهای ارشد عربستان سعودی و ایران در تلاش برای بهبود روابط بین این دو کشور رقیب در منطقه، در عراق مذاکره کردهاند. بنا بر این ادعا، اولین دور مذاکرات مستقیم عربستان سعودی و ایران در نهم آوریل (۲۰ فروردین) انجام شده و به گفته یکی از مقامها، این گفتوگوها «مثبت» بوده است.
ادعای فایننشال تایمز درباره مذاکرات مستقیم عربستان سعودی و ایران با ایفای نقش نخستوزیر عراق در شرایطی مطرح شده که به دنبال اعدام «شیخ النمر» روحانی شیعه برجسته عربستان سعودی و اتفاقهای صورت گرفته در مقابل سفارت ریاض در تهران، سعودیها روابط دیپلماتیک این کشور با ایران را قطع کردند.
ساعاتی بعد از انتشار خبر روزنامه فایننشال تایمز، روزنامه «عرب نیوز» عربستان سعودی این خبر را تکذیب کرد. در گزارش این رسانه آمده است: «یک مقام ارشد سعودی انجام شدن مذاکرات مستقیم با ایران را تکذیب کرده است.»
یک منبع ایرانی نیز بدون ذکر نام خود به شبکه المیادین گفت که خبر گفتوگوی ایران و عربستان سعودی در عراق صحت ندارد.
اعلام آمادگی روسیه برای حل مناقشات خلیج فارس
وزارت امور خارجه روسیه در بیانیهای اعلام کرد: سرگئی لاوروف روز دوشنبه در گفت و گو با شیخ صباح الخالد الحمد الصباح، گفت که مسکو برای توسعه همکاریها با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس آماده است.
در این بیانیه آمده است: دو طرف بر علاقه مندی برای توسعه همکاریها میان روسیه و شورای همکاری خلیج فارس برای پیشبرد طرحهای مشترک سودمند و کمک به حل و فصل مناقشات منطقه خلیج فارس، تاکید کردند.
لاوروف و نخست وزیر کویت همچنین در مورد دورنمای توسعه روابط دو کشور از جمله تقویت همکاریها در حوزههای بازرگانی و اقتصادی و سرمایه گذاری گفت و گو و تبادل نظر کردند.
در این گفت و گوی تلفنی همچنین به اهمیت حفظ آهنگ مثبت توسعه همکاریهای بازرگانی میان روسیه و کویت و ازسرگیری تبادل هیاتها و تماسهای فرهنگی و انسانی با بهبودی وضع اپیدمیولوژی (همهگیر شناسی) اشاره شد.
روسیه در تابستان سال ۲۰۱۹ از طرح خود برای امنیت خلیج فارس در شورای امنیت سازمان ملل رونمایی کرد.
لاوروف به تازگی درباره این طرح گفت: ما بیش از ۲۰ سال است برای تامین امنیت خلیج فارس نظریه میدهیم و تلاش میکنیم که رویکرد خود را در این عرصه نوسازی کرده و رویکرد جدید خود را در مورد تامین امنیت خلیج فاس یک سال و نیم پیش ارائه کنیم.
وی ادامه داد: در اکتبر سال ۲۰۲۰ نشستی درباره نظریه امنیتی روسیه برای خلیج فارس برگزار کردیم. اگر این طرح موفق شود و نظریه امنیتی خلیج فارس تحقق یابد، منجر به تقویت صلح در این منطقه مهم جهان خواهد شد.
وی یادآوری کرد: ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در پاییز گذشته پیشنهاد برگزاری اجلاس سران پنج کشور عضو دائم شورای امنیت و ایران و آلمان را مطرح کرد. اگر این ایده تحقق یابد، آمادهایم تا اقدام کنیم و صلح پایدار در منطقه خلیج فارس برقرار شود.
ایجاد مکانیزم خروج آمریکا از عراق
نخستوزیر عراق از تشکیل کمیتهها و ایجاد مکانیزمهای قانونی و زمانی برای خروج نظامیان آمریکایی از این کشور خبر داد.
مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق در مراسم افطار با حضور فرماندهان و افسران دستگاههای امنیتی و نظامی گفت: دولت از طریق مذاکرات سازنده واقعی و مسئولانه در ایجاد مکانیزمهای قانونی و زمانی برای عقبنشینی نیروهای ائتلاف بین المللی موفق بوده است.
هشتم آوریل دور سوم مذاکرات استراتژیک میان بغداد و واشنگتن برگزار شد و دو طرف با جدول زمانی برای عقبنشینی نیروهای آمریکایی موافقت کردند.
الکاظمی گفت: این تصمیم بعد از آن گرفته شد که نیروهای عراقی آمادگی بیشتری برای انجام مأموریتهای امنیتی برای مقابله با بقایای داعش کسب کردند. چالشها و نیازهایی وجود دارد که باید حل شود تا نیروهای امنیتی آمادگی کامل را داشته باشند.
الکاظمی گفت: ما کمیته نظامی فنی را برای مشخص کردن نیازهای ضروری و اساسی تشکیل داده و مکانیزمهایی را برای تحویل گرفتن مأموریتها از نیروهای ائتلاف آمریکا ایجاد کردهایم. عراق کشور ضعیفی در منطقه نیست، بلکه دارای میراث تاریخی عمیقی است و قهرمانان این سرزمین بودند که تروریسم را شکست دادند.
وی گفت: ما باید نهادهای نظامی و امنیتی را به بالاترین سطح عملکرد و آمادگی فنی و تسلیحاتی برای مقابله با تمام چالشها و پر کردن شکافها برسانیم.
تمرینات نظامی اسرائیل در مرزهای اردن
رژیم صهیونیستی روز دوشنبه اعلام کرد که تمرین نظامی را در مرزهای اردن اجرا خواهد کرد.
به گزارش روزنامه عبری زبان یدیعوت آحارونوت، مدیریت گذرگاههای رژیم صهیونیستی وابسته به وزارت جنگ این رژیم ضمن اعلام اینکه به زودی تمرین نظامی در نزدیکی مرزهای اردن انجام خواهد شد، تاکید کرد: این تمرین در گذرگاه وادی الاردن در حدود ساعت پنج تا ۱۱ عصر امروز انجام خواهد شد.
همچنین این مدیریت اعلام کرد: برای اجرای این تمرین، جاده ۹۰ متناب مسدود شده و صدای تیراندازی و انفجار در منطقه شنیده خواهد شد.