کیوسک بین الملل تابناک: آغاز روند خروج نیروهای آمریکا و ناتو از افغانستان، احضار سفیر آمریکا به وزارت خارجه ترکیه، به رسمیت شناختن کشتار ارامنه از سوی بایدن، کشته شدن ۶۵ عضو طالبان در افغانستان و استعفای نخست وزیر ارمنستان، از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.
آغاز روند خروج نیروهای آمریکا و ناتو از افغانستان
«آستین اسکات میلر» فرمانده نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان امروز اعلام کرد، روند خروج نظامیان آمریکایی و ناتو از شماری از پایگاه ها در افغانستان آغاز شده است.
خبرگزاری روسی «اسپوتنیک» در این خصوص گزارش کرد، هفته گذشته، ائتلاف ناتو اعلام کرد که خروج منظم نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان از اول ماه می (۱۱ اردیبهشت ماه) آغاز خواهد شد و ظرف چند ماه تکمیل میشود.
خبر آغاز روند خروج نظامیان آمریکایی و ناتو از افغانستان در حالی منتشر شده است که پیش از این «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا وعده داده بود تا خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان را تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ (۲۰ شهریور ماه) تکمیل کند.
میلر امروز (یکشنبه) طی یک کنفرانس خبری اعلام کرد که ایالات متحده و ناتو روند خروج نظامیان از شماری از پایگاه ها در افغانستان را آغاز کردهاند.
فرمانده نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان همچنین اعلام کرد که ارتش تمامی پایگاه های خود در افغانستان را به نیروهای افغان تحویل خواهد داد.
اواخر فروردین ماه امسال، «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو تأکید کرد که خروج ۱۰ هزار نیروی نظامی غیر آمریکایی از خاک افغانستان، از ابتدای ماه می (۱۱ اردیبهشت) آغاز میشود و در عرض چند ماه تکمیل خواهد شد.
پیش از آن نیز «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا گفته بود زمان پایان طولانیترین جنگی که آمریکا درگیر آن بوده فرا رسیده است.
این در حالی است که «ذبیحالله مجاهد»، سخنگوی طالبان، هشدار داد که مطابق توافقنامه دوحه همه نیروهای خارجی باید افغانستان را ترک کنند و اگر نیروهای خارجی نتوانند در تاریخ تعیین شده از کشور ما خارج شوند، مسلما مشکلات بیشتر خواهد شد و کسانی که نتوانسته اند توافق نامه را رعایت کنند، مسئولیت آن را خواهند داشت.
براساس توافقنامهی دوحه که سال ۱۳۹۸ میان امریکا و طالبان امضا شد، نیروهای خارجی باید تا اول ماه می (۱۱ اردیبهشت) از افغانستان خارج میشدند.
طالبان پیش از این هشدار داده بودند در صورتی که نیروهای خارجی در مهلت تعیینشده افغانستان را ترک نکنند، از نظر این گروه تخطی از توافقنامهی دوحه تلقی میشود و آنان حملات بر این نیروها را از سر خواهند گرفت.
احضار سفیر آمریکا به وزارت خارجه ترکیه
سفیر واشنگتن در آنکارا، در پی به رسمیت شناخته شدن «نسلکشی ارامنه» توسط رئیسجمهورآمریکا، به وزارت خارجه ترکیه احضار شد.
به نوشته روزنامه «دیلی صاباح»، وزارت خارجه ترکیه برای اعتراض به این تصمیم آمریکا، «دیوید ساترفیلد» سفیر این کشور در آنکارا را احضار کرد.
این وزارتخانه با صدور بیانیهای ضمن محکوم کردن این اعلامیه آمریکا گفت: «مشخص است که این الامیه، هیچ مبنای حقوقی یا علمی ندارد و همچنین از حمایت مستند نیز برخوردار نیست. درخصوص وقایع سال ۱۹۱۵، هیچ یک از شرایط لازم برای استفاده از عبارت "نسلکشی"، آن طور که در قوانین بینالمللی آمده، وجود ندارد.»
در این بیانیه با اشاره به اینکه دادگاه حقوق بشر اروپا نیز «بحث برانگیز» بودن ماهیت وقایع سال ۱۹۱۵ را تایید کرده، آمده است که ترکیه در سال ۲۰۰۵ به ارمنستان پیشنهاد تأسیس کمیسیون تاریخی مشترک داد تا با بررسی حقایق تاریخی، در این موضوع به شفافیت برسند.
وزارت خارجه ترکیه افزود: «با اینکه ارمنستان هیچوقت به این پیشنهاد پاسخ نداد، هنوز هم روی میز است. در این رابطه، اظهاراتی که رئیسجمهور آمریکا مطرح کرد، که نه اختیار قانونی و نه اخلاقی برای قضاوت کردن حوادث تاریخی را ندارد، بیارزش است.»
بر اساس این گزارش، آنکارا با بیان اینکه اقدام واشنگتن باعث گشوده شدن زخمی کهنه در اعتماد و دوستی دوجانبه شد، تاکید کرد: «از رئیسجمهور آمریکا میخواهیم این اشتباه فاحش را اصلاح کند؛ اشتباهی که به نفع هیچکسی بجز خدمت به منافع برخی محافل سیاسی خاص نیست.»
«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا شامگاه شنبه (به وقت تهران) نسل کشی ارامنه در دوران حکومت عثمانی را بهرسمیت شناخت.
هفته قبل بود که بیش از ۱۰۰ عضو کنگره آمریکا، در نامهای به رئیس جمهور این کشور از وی خواستند که رسما وقایع سال ۱۹۱۵ را «نسل کشی» توصیف کند.
سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در واکنش به اقدام رئیس جمهور آمریکا در به رسمیت شناختن نسل کشی ارامنه توسط امپراتوری عثمانی گفت که آمریکا باید به گذشته خود نگاه کند.
به رسمیت شناختن کشتار ارامنه از سوی بایدن
«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا شامگاه شنبه (به وقت تهران) نسل کشی ارامنه در دوران حکومت عثمانی را به رسمیت شناخت.
بایدن در بیانیه خود گفت: «هر سال در این روز، ما کسانی که در نسل کشی ارامنه در دوران عثمانی کشته شدند را یادآوری میکنیم تا بار دیگر بر تعهد خود برای جلوگیری از چنین رویدادی تاکید کنیم.»
رئیس جمهور آمریکا در ادامه بیانیه خود نوشت، در ۲۴ آوریل ۱۹۱۵، یک میلیون و پانصد هزار ارمنی توسط امپراتوری عثمانی قتل عام شدند.
برخی کشورها در سالهای گذشته، ادعا کردهاند که امپراتوری عثمانی در جنگ اول جهانی مرتکب کشتار ارامنه شده و از آن بعنوان نسلکشی یاد کردهاند. این در حالی است که ترکیه قویا هرگونه ادعای نسلکشی ارامنه را رد کرده و به رسمیت شناختن این موضوع را خصمانه دانسته است.
ترکیه که یکی از متحدان اصلی آمریکا در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به شمار میآید، بارها به واشنگتن درباره به رسمیت شناختن نسل کشی ارامنه هشدار داده و اعلام کرده که این حادثه بخشی از درگیریها در جریان جنگ جهانی اول بوده است.
بایدن در بیانیه امشب خود از لفظ نسل کشی برای این رویداد استفاده کرده است؛ عبارتی که رؤسای جمهور سابق آمریکا از آن استفاده نکرده بودند.
روز چهارشنبه گذشته بیش از ۱۰۰ عضو کنگره آمریکا، در نامهای به رئیس جمهور آمریکا از وی خواستند که رسما رویداد ۲۴ آوریل ۱۹۱۵ را «نسل کشی» توصیف کند.
بیانیه روز شنبه بایدن، هیچ مفاد قانونی علیه ترکیه به همراه نخواهد داشت و حتی اگر وزارت امور خارجه آمریکا اقدام به صدور بیانیه رسمی در این باره کند، هیچ گونه تحریم یا پیامدی را علیه آنکارا به همراه نخواهد داشت.
موضع ترکیه درقبال حوادث سال ۱۹۱۵ این است که مرگ ارامنه در شرق آناتولی زمانی روی داد که تعدادی از آنها در کنار حمله روسیه به این منطقه قرار گرفته و علیه امپراتوری عثمانی قیام کردند.
ترکیه با کاربرد لفط نسل کشی برای این حادثه مخالف بوده و میگوید که این تراژدی در هر دو طرف درگیری تلفاتی به همراه داشته است.
کشته شدن ۶۵ عضو طالبان در افغانستان
وزارت دفاع افغانستان افزود: این اعضای گروه طالبان در استانهای غزنی، زابل، میدان وردک و بادغیس کشته و ۱۳ تن دیگر هم زخمی شدند.
در اطلاعیه آمده است: تعدادی از افراد گروه طالبان در حملات هوایی و شماری دیگر نیز طی درگیری با نیروهای ارتش کشته و زخمی شده اند.
این اطلاعیه می افزاید: در این مدت مقدار زیادی مهمات و سلاح این گروه با مین های کنار جاده منهدم و در استان قندهار نیز یک خودرو بمب گذاری شده پیش از رسیدن به هدف در شهرستان پنجوایی شناسایی و نابود شد.
درگیری ها در افغانستان رو به افزایش است و احتمال دارد این وضعیت با تأخیر در نشست استانبول شدت پیدا کند که برای مردم این کشور نگرانی های بیشتری را به وجود آورده است.
استعفای نخست وزیر ارمنستان
پاشینیان روز یکشنبه در یک برنامه تلویزیونی که مستقیم از شبکه تلویزیونی سراسری ارمنستان پخش شد گفت که برای شرکت در انتخابات زودهنگام پارلمانی استعفا می دهد.
وی افزود: من برای شرکت در انتخابات پارلمانی روز ۲۰ ماه ژوئن (۳۰ خرداد ماه) امروز استعفا می دهم.
به دنبال افزایش فشارها بر نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان برای کناره گیری از قدرت، وی سرانجام روز سی ام ماه مارس (۱۰ فروردین ماه) اعلام کرد که استعفا می دهد.
اما چنین اقدامی نه به معنای خروج وی از صحنه سیاسی بلکه حضوری قوی در انتخابات پارلمانی پیش از موعد با حمایت حزب حاکم «گام من» در کسب پیروزی و حفظ صندلی قدرت است.
نخست وزیر ارمنستان اعلام کرده بود که تاریخ استعفایش را در ماه پیش روی میلادی یعنی آوریل اعلام می کند.
وی خاطرنشان کرده بود که چنین اقدامی به معنای خروجش از صحنه سیاسی نیست؛ استعفا فقط برای تعیین انتخابات پارلمانی پیش از موعد، که در آن حزب حاکم «گام من» قصد شرکت و پیروزی دارد، لازم است.
نمایندگان مخالف رادیکال چالش نخست وزیر را پذیرفتند و اظهار داشتند که انتخابات زودهنگام در صورتی قابل قبول است که به «حذف خائن و نجات سرزمین مادری» ختم شود.
نیکول پاشینیان ۲۸ مارس (۸ فروردین) در جلسه ای با ساکنان منطقه آرماویر اظهاراتی را بیان کرد که برای کل کشور ارمنستان مهم بود. او گفت: «من در ماه آوریل استعفا می دهم. این کار را نه برای ترک، بلکه برای برگزاری زودهنگام انتخابات پارلمانی انجام خواهم داد. در این دوره، من همچنان به عنوان نخست وزیر می مانم»، «در صورت حمایت رای دهندگان در انتخابات از من قول می دهم که حتی بهتر به کشور خدمت کنم. با این حال، اگر شهروندان از ما حمایت نکنند، پس ما فروتنانه قدرت را به شخص و یا گروهی که پیروز انتخاب خواهد شد تحویل خواهیم داد.»
تصمیم برای برگزاری انتخابات زودهنگام در ارمنستان در نتیجه برخی مذاکرات بین مقامات و مخالفان به دست آمد. قرار است رأی گیری ۲۰ ژوئن (۳۰ خرداد) برگزار شود. پاشینیان نخست وزیر این تصمیم را "بهترین راه برای برون رفت از اوضاع سیاسی داخلی فعلی" خواند.
به عقیده تحلیلگران استعفای نخست وزیر راهی دشوار اما اجتناب ناپذیر برای اجرای رویه فراخوان انتخابات است.
این استعفا در واقع، یک دستکاری سیاسی است: پس از استعفا نیکول پاشینیان، می خواهد در پارلمان، جایی که طرفداران او اکثریت را تشکیل می دهند، دوباره رئیس دولت جدید تعیین شود.
انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۸ میلادی به همین ترتیب در ارمنستان برنامه ریزی شد. نیکول پاشینیان نخست وزیر موقت ارمنستان آن زمان، هفت ماه پس از هدایت انقلاب مخملی این کشور در انتخابات زودهنگام پارلمانی، به یک پیروزی قاطع رسید و قدرت از حزب جمهوری گرفتند.
انقلاب ۲۰۱۸ ارمنستان به برکناری سرژ سرکیسیان که برای ده سال رئیس جمهور بود منجر شد. او متهم به سوءاستفاده از قدرت بود چون بعد از پایان دوره ریاست جمهوری اش نقش نخست وزیر - که اختیاراتش به تازگی تقویت شده بود- را به عهده گرفت.
اکنون مخالفان استعفای نیکول پاشینیان، خواستار تبدیل انتخابات به کارزاری برای سرنگونی نخست وزیر ارمنستان هستند. آنها روز یکشنبه هفته گذشته در پایتخت نیز یک تجمع برگزار کردند.
استعفای پاشینیان توسط آکادمی ملی علوم، دانشگاه دولتی ایروان، تعدادی از سازمان های عمومی، رهبران شهرها و رهبران جامعه حمایت شده است. همه روسای پیشین ارمنستان مستقل و همچنین رییس جمهوری فعلی آرمن سارکیسیان نخست وزیر را به استعفا فراخواندند. گارگین دوم رییس کلیسای رسولان ارامنه، نیز چنین کاری را خواستار شد.
واحدهای ارتش ارمنستان، چه فرماندهان و چه پرسنل به بیانیه ستاد کل ارتش در ۲۵ فوریه (۷ اسفند) پیوستند و خواستار استعفای نخست وزیر نیکول پاشینیان شدند.
نخست وزیر بارها از مخالفان خواست به اعتراض ها پایان دهند و گفت وگو را آغاز کنند اما مخالفان پاشینیان همان لجاجت و برخورد سازش ناپذیر را نشان دادند؛ مخالفان از مذاکره در مورد چیزی غیر از استعفای نخست وزیر امتناع کردند.
و سرانجام هفته گذشته ۸ فروردین پاشینیان کوتاه آمد و اعلام کرد که ماه آینده استغعا خواهد داد. اما آیا این استعفا عملی خواهد شد؟ آیا مخالفان حاضر خواهند بود مجددا پاشینیان را در صحنه سیاسی و انتخابات زودهنگام پارلمانی بپذیرند؟
شب ۱۰ نوامبر (۲۰ آبان ۹۹) ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، الهام علی اف رییس جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان بیانیه ای را در مورد توقف جنگ امضا کردند که طی آن ایروان قسمت قابل توجهی از قره باغ را به باکو و همچنین هفت منطقه دیگر را منتقل کرد. در حقیقت، در مقابل، ارمنستان چیزی به جز پایان جنگ، که طی آن بیش از ۲۵۰۰ نفر را از دست داد، دریافت نکرد.
در ارمنستان امضای توافق نامه برای ارمنی ها دردناک بود و بلافاصله اعتراضات در کشور با شعار "نیکول خیانتکار است" آغاز شد.