به گزارش تابناک، غلامرضا کریمی، رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با ایکنا درباره چرایی اتخاذ راهبرد «مشارکت حداکثری» در نظام جمهوری اسلامی و تأکید همیشگی امام(ه) و رهبر معظم انقلاب بر این مسئله گفت: امام(ره) به مثابه ایدئولوگ و معمار نظام جمهوری اسلامی، همواره بر مشارکت گسترده مردم در تمامی حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تأکید داشتند و ایشان از معدود شخصیت‌هایی هستند که وقتی بیانات‌شان تجزیه و تحلیل می‌شود بیشترین کلمه‌ای که به کار بردند کلمه «مردم» بوده است.
نسبت بین جمهوریت و اسلامیت در اندیشه امام(ره)
وی اظهار کرد: در اندیشه امام(ره) نقش مردم در اداره کشور یک نقش صوری و تصنعی نبوده و کاملاً به جدی و واقعی بودن این نقش ایمان و اعتقاد داشتند و با همین اندیشه و نگاه نظام جمهوری اسلامی نیز بر دو بال جمهوریت و اسلامیت بنا شده است.
کریمی با اشاره به دو دیدگاه متضاد درباره نسبت جمهوریت و اسلامیت از ابتدای انقلاب گفت: برخی با تلاش برای کمرنگ کردن جمهوریت، ادعا می‌کردند که امام(ره) از سر اضطرار جمهوریت و نقش مردم را مطرح کرده در حالی که در حکومت اسلامی نیاز چندانی به رأی و نظر امام نیست. دیدگاه دوم نیز دیدگاه حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب است که همواره بر جمهوریت در کنار اسلامیت تأکید داشتند.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: این روزها هم برخی زمزمه‌ها شنیده می‌شود که یادآور همان دیدگاه اول است و بیان می‌شود که اگر درصد کمی از مردم هم در انتخابات شرکت کنند، مانند نظام‌های سیاسی دیگر، به مشروعیت نظام خدشه‌ای وارد نمی‌شود اما رویه نظری و عملی رهبران نظام جمهوری اسلامی تا به امروز، تأکید بر مشارکت حداکثری مردم در انتخابات است.
الزامات تحقق مشارکت حداکثری
کریمی درباره الزامات و زمینه‌های تحقق مشارکت حداکثری گفت: یکی از الزامات مهم برای فراهم شدن زمینه مشارکت عموم مردم این است که نامزدهای متنوع و رقابت معنادار در عرصه انتخابات وجود داشته باشد. اگر این دو مؤلفه محقق نشود نمی‌توان انتظار مشارکت حداکثری و گسترده داشت. حال اگر برخی محدودیت‌های ایجاد شده در انتخابات اخیر را برای گزینش نامزدها را کنار بگذاریم، باید تلاش کرد که مشارکت حداکثری عملی شود زیرا حتی اگر در داخل کشور عده‌ای بر این تصور باشند که مشارکت پایین ربطی به مشروعیت نظام ندارد اما در محیط بین‌المللی این تفسیر و پیام منعکس می‌شود که مشروعیت و اقتدار نظام جمهوری اسلامی کاهش یافته است.
این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: ایران مخالفان بسیار جدی در منطقه و عرصه بین‌المللی دارد و اگر میزان مشارکت مردم پایین باشد قطعا در صحنه بین‌المللی اینگونه قلمداد می‌شود که اعتماد مردم به نظام از بین رفته و نارضایتی افزایش یافته و دیگر آن اقتدار و مشروعیتی که همیشه در پرتو انتخابات ریاست جمهوری به دست می‌آمده، حاصل نمی‌شود و لذا نسبت وثیقی بین مشارکت حداکثری مردم و اقتدار سیاسی جمهوری اسلامی وجود دارد.
مشارکت پایین اقتدار بین‌المللی نظام را کاهش می‌دهد
وی یادآور شد: این روزها این ایده در بیان برخی افراد شنیده شد که مشارکت پرشور، به انتخاب هیجانی می‌انجامد و فرد مناسبی انتخاب نمی‌شود و با مشارکت کمتر و خالص‌تر انتخاب درست‌تری اتفاق می‌افتد یا اینکه مشارکت پایین به مشروعیت نظام آسیب نمی‌زند، در حالی که این ایده‌ها و رویه‌ها هیچ نسبتی با نظام جمهوری اسلامی، آرمان‌های انقلاب و اندیشه‌های امام(ره) ندارد.
کریمی با اشاره به ساده‌انگاری چنین دیدگاه‌هایی گفت: این عده تصور می‌‌کنند مشارکت پایین به انتخاب نامزد یک طیف سیاسی منجر شده و هماهنگی و یکپارچگی ایجاد می‌شود اما این اتفاق به اقتدار و جایگاه بین المللی کشور ضربه می‌زند.
وی تصریح کرد: معمولاً انقلاب‌ها، به ویژه انقلاب‌های بزرگ، بازتاب وسیعی در محیط پیرامونی خود و عرصه بین‌المللی دارند. انقلاب اسلامی نیز یکی از این انقلاب‌های بزرگ در اواخر قرن بیستم بوده که هم مدل انقلاب و هم مدل اداره نظام سیاسی پس از انقلاب بر محیط منطقه‌ای و بین المللی تأثیر مهمی گذاشته است. از طرفی باید یک مدل کارآمدی برای الگوگیری از این نظام شکل می‌گرفته که در برخی از حوزه‌ها به ویژه در دو دهه اول انقلاب این مدل بسیار نافذ بوده اما در ادامه دچار چالش‌های جدی شده که باید اصلاحات لازم در رویه‌ها، ساختارها و عملکردها انجام گیرد تا این مدل بتواند به مثابه یک مدل کارآمد در محیط منطقه‌ای و بین‌المللی مطرح شود. در چنین وضعیتی اگر میزان مشارکت مردم در انتخابات و مشروعیت نظام سیاسی کاهش پیدا کند به طور طبیعی اثرگذاری مدل نظام برخاسته از انقلاب در کشورهای منطقه و عرصه بین‌الملل کاهش پیدا می‌کند و نمی‌تواند بازتابنده کارکردهای اصلی انقلاب باشد.
مشارکت حداکثری، اصل ضروری در نظام‌های ایدئولوژیک
کریمی درباره نسبت بین ایدئولوژیک و مکتبی بودن نظام جمهوری اسلامی با گریزناپذیر بودن تأکید بر مشارکت حداکثری گفت: در بیشتر نظام‌های سیاسی در دنیا، مدل اداره کشور مبتنی بر تأمین رفاه حداکثری مردم است و مبنای منافع ملی و خیلی از رفتارها در سیاست داخلی و سیاست خارجی این است که تا چه میزان به رفاه مردم می‌انجامد اما نظام‌های سیاسی که مبتنی بر یک ایدئولوژی و آرمان خاصی هستند توجه به آن آرمان و ایدئولوژی در اولویت نظام سیاسی قرار می‌گیرد و لذا وقتی آن ایدئولوژی و آرمان در تضاد با بخشی از مسائل رفاهی مردم قرار می‌گیرد می‌بایست همواره مشارکت حداکثری در دستور کار باشد.
رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی در پایان اظهار کرد: به همین دلیل در چنین نظام‌های سیاسی اگر مشارکت عمومی در انتخابات‌ها کاهش پیدا کند به منزله کاهش مشروعیت نظام سیاسی است و در ادامه شرایط لازم برای پیگیری اهداف آرمانی و ایده‌آل‌های ایدئولوژیک مد نظر نظام انقلابی به شدت در محیط منطقه‌ای و بین‌المللی سخت می‌شود. براین اساس در این نظام‌های سیاسی مشارکت حداکثری یک اصل ضروری و راهبردی برای پیشبرد امور سیاسی آن نظام است.
