بین الملل تابناک/تحولات خاورمیانه: حمله راکتی به پایگاه نظامیان آمریکایی در بغداد، اخطار آمریکا به ونزوئلا و کوبا در مورد پهلو گرفتن کشتیهای ایران، طرح ترکیه برای احداث پایگاههای نظامی جدید در عراق، بیانیه تروئیکای اروپایی درباره احیای برجام و ایجاد سازوکار مشورتی جدید بین روسیه، قطر و ترکیه درباره سوریه، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
حمله راکتی به پایگاه نظامیان آمریکایی در بغداد
منابع خبری بامداد پنجشنبه از حمله راکتی به پایگاه نظامیان آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بین المللی بغداد خبر دادند.
به گزارش السومریه نیوز، منابع امنیتی عراق اعلام کردند، پایگاه نظامی ویکتوریا محل استقرار نظامیان آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بین المللی بغداد هدف حمله راکتی قرار گرفت.
بر اساس این گزارش، صدای آژیر خطر در داخل پایگاه ویکتوریا به صدا درآمد و یک فروند پهپاد نیز که بر فراز این پایگاه به پرواز درآمده بود منهدم شد.
منابع خبری در خصوص خسارات احتمالی این حمله راکتی گزارشی منتشر نکردند.
این حمله راکتی در حالی صورت گرفت که ساعاتی پیش نیز محل استقرار نظامیان آمریکایی در پایگاه هوایی بلد واقع در استان صلاح الدین در شمال عراق، هدف تعدادی راکت قرار گرفته بود.
یکشنبه گذشته نیز منابع عراقی از حمله پهپادی به پایگاه هوایی «عین الاسد» در استان «الانبار» (غرب) خبر داده بودند.
حملات راکتی و انفجار در مسیر کاروانهای تدارکاتی و پشتیبانی ائتلاف بین المللی و آمریکاییها از تابستان سال گذشته در عراق آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
عراقیها طبق مصوبه مجلس این کشور که دی ماه ۹۸ به تصویب پارلمان رسید مخالف جدی ادامه اشغالگری نیروهای بیگانه هستند.
اخطار آمریکا به ونزوئلا و کوبا در مورد پهلو گرفتن کشتیهای ایران
مقامات آمریکایی اعلام کردند که واشنگتن به دولتهای ونزوئلا و کوبا در مورد پهلو گرفتن کشتیهای ایرانی در بنادر این کشور اخطار داده و از آنها خواسته است این کشتیها را در آبهای خود راه ندهند.
به گزارش "پولیتیکو" دو مقام در وزارت دفاع آمریکا گفتند: دولت جو بایدن از طریق کانالهای دیپلماتیک در حال فشار بر کاراکاس و هوانا است تا پهلوگیری کشتیهای ایرانی در بنادر این کشورها انجام نشود.
آمریکا همچنین به ونزوئلا هشدار داده است در صورت حضور کشتیهای ایرانی در آبهای این کشور، احتمال تخفیف تحریمهای آمریکا علیه ونزوئلا ضعیفتر خواهد شد.
هفته گذشته شبکه "سی. ان. ان"، در گزارشی ادعا کرد که پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) و سرویسهای اطلاعاتی آمریکا در حال ردگیری دقیق دو کشتی نظامی ایران هستند که تهران گفته است، به سمت ونزئلا در حرکتاند. مقامات پنتاگون و دیگر سرویسهای آمریکایی گفتهاند، هم اکنون عبور این کشتیها نگرانکننده نیست اما زیر نظرند و جامعه اطلاعاتی آمریکا در حال ارزیابی این است که قصد ایران از اعزام این کشتیها چیست. ونزوئلا و ایران که هر دو تحت تحریم آمریکا قرار دارند، متحد و شرکای تجاری یکدیگر هستند که به هم در زمینه ایستادگی در مقابل اقدامات آمریکا کمک کردهاند.
در این گزارش طبق گفته چند مقام رسمی آمریکایی، با وجود این که هنوز معلوم نیست کشتیها حامل سلاح باشند، ادعا شده که تصاویر ماهوارهای نشان میدهند، یکی از این کشتیها حامل نوعی قایق کوچک حمله سریع است که ایران با آنها به ناوهای نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس نزدیک میشد و ایجاد دردسر میکرد. تحلیلگران میگویند که اگر کشتیهای ایرانی توان رسیدن به اقیانوس اطلس را پیدا کنند، گام رو به جلوی مهمی برای نیروی دریایی این کشور خواهد بود که در گذشته نتوانسته است این کار را انجام دهد.
جان کِربی، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در بیانیهای به سی. ان. ان گفت: در حالی که وزارت دفاع درباره مسائل اطلاعاتی نظری نمیدهد، متذکر میشویم که تحویل تسلیحات، یک عمل تحریکآمیز و تهدیدی علیه شرکای ما در این نیمکره خواهد بود. از این روی، حق ما برای انجام دادن اقدامات مناسب در هماهنگی با شرکایمان برای جلوگیری از تحویل یا نقل و انتقال چنین تسلیحاتی محفوظ خواهد بود.
یکی از کشتیها، ناو نظامی مکران در تصاویر ماهوارهای ثبت شده از بندر عباس هفت قایق کوچک حمله سریع روی عرشهاش داشته است. ناو کوچکتری که مکران را همراهی میکند، یک ناو محافظ است. نگرانی آمریکا این است که ایران قایقهای حمله سریع را به ونزوئلا منتقل کند.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران اخیرا در کنفرانس خبریاش در پاسخ به سوالی در ارتباط با اخبار منتشره مبنی بر حرکت ناوهای ایرانی به سمت ونزوئلا و اظهارنظر مقامات آمریکایی در این ارتباط گفت: جمهوری اسلامی ایران مانند هر کشور دیگری در نظام بین الملل این حق را دارد که از تمام حقوق بین الملل استفاده کند و در آبهای بین المللی حضور داشته باشد و هیچ کشور نمیتواند به این حق تعدی کند.
وی ادامه داد: هشدار میدهیم، هیچ کسی در این زمینه مرتکب اشتباه محاسباتی نشود و کسانی که در خانههای شیشهای نشستهاند سنگی را پرتاب نکنند.
ایران پیش از این هم ناوهای خود را به اقیانوس اطلس فرستاده است. اقیانوس اطلس دومین اقیانوس بزرگ دنیاست که بین قاره آمریکا و قارههای آفریقا و اروپاست.
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده حضور ناوهای این کشور در آبهای اقیانوس اطلس، "پاسخی" به حضور ناوهای آمریکایی در خلیج فارس است.
طرح ترکیه برای احداث پایگاههای نظامی جدید در عراق
کمیسیون روابط خارجه پارلمان عراق با اشاره به اقدامات ترکیه و زمینهسازی آن برای احداث پایگاههای نظامی جدید در کردستان عراق، خواستار اتخاذ موضع رسمی دولت فدرال عراق برای مقابله با نقض حاکمیت ملی آن شد.
«آلاء طالبانی» عضو کمیسیون روابط خارجه پارلمان عراق تأکید کرد که خاکبرداری از اراضی و باغهای منطقه کردستان عراق دارای جنبههای سیاسی و زیست محیطی است و از هر دو زاویه نقض قانون اساسی، معاهدات و احترام به حسن همجواری محسوب میشود.
طبق گزارش وبگاه «بغداد الیوم»، طالبانی افزود که قطع غیرقانونی درختان نیز بر محیط زیست منطقه کردستان و کل عراق تأثیر منفی خواهد داشت.
وی تصریح کرد بنا به گفته شاهدان عینی، چوب درختانی که غیرقانونی قطع شده است با کامیون به ترکیه فرستاده میشود و این نقض آشکار حاکمیت عراق است.
طالبانی همچنین گفت که ترکیه مدعی است هدف آن تعقیب عناصر پ.ک.ک است؛ اما این اقدامات ترکیه بدون موافقت بغداد و منطقه کردستان صورت میگیرد و این نقض حاکمیت عراق است.
عضو کمیسیون روابط خارجه پارلمان تأکید کرد که اطلاعات به دست آمده، نشان میدهد این اقدامات ترکیه مقدمهای برای احداث چند پایگاه نظامی جدید در کردستان عراق است؛ بنابراین، ما از دولت فدرال میخواهیم که موضع رسمی در این خصوص اتخاذ کند.
بیانیه تروئیکای اروپایی درباره احیای برجام
دیپلماتهای ارشد سه کشور اروپایی عضو برجام با صدور بیانیهای در نشست شورای حکام اعلام کردند که به صورت فشرده با سایر اعضای توافق هستهای ایران و آمریکا در تلاش هستند تا برجام را احیا کنند.
در این بیانیه که از سوی کورین کیتسل سفیر و نماینده دائم انگلیس نزد سازمانهای بین المللی مستقر در وین به نمایندگی از کشورش، آلمان و فرانسه قرائت و یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شد به تعلل طرفهای اروپایی در اجرای تعهدات برجامی و فشار حداکثری آمریکا اشاره نشده اما از ایران خواسته شده تا از فرصت دیپلماتیک برای بازگشت به اجرای کامل این توافق در راستای احیای مزایای آن به سود همه استفاده کند.
دیپلماتهای ارشد کشورهای عضو برجام طی یک ماه گذشته در وین گرد هم آمدهاند تا این توافق را که آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از آن خارج شد احیا کنند.
در جریان آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، هیاتها ضمن ابراز خرسندی از پیشرفتهای صورت گرفته در راستای احیای برجام، بار دیگر بر عزم و جدیت خود برای پیگیری روند گفتوگوها با هدف یافتن راه حلهایی برای چند موضوعی که هنوز حل و فصل نشدهاند تاکید کردند.
در این جلسه مقرر شد که ضمن تداوم تماسها و گفتوگوها در سطح کارشناسی، روسای هیاتها به مدت چند روز برای رایزنی و مشورت به پایتختها عزیمت کرده و مذاکرات در روزهای آتی مجددا از سر گرفته شود.
در ادامه بیانیه تروئیکای اروپایی آمده است: ما به برنامه جامع اقدام مشترک هنگامی که کامل اجرا شود و به سود منافع امنیتی همه ماست متعهد هستیم. از مذاکرات جاری وین هم با حضور تمام مشارکت کنندگان برجام و ایالات متحده آمریکا که روی تسهیل بازگشت واشنگتن به این توافق و بازگشت ایران به اجرای تعهداتش و احیای مزایای برجام متمرکز است، حمایت می کنیم و متعهد هستیم.
طرفهای اروپایی نسبت به تدابیر جبرانی ایران در برجام ابراز نگرانی و ادعا کردند که از ادامه عدول ایران از تعهدات هستهای خود از جمله اقدامات انجامشده توسط این کشور از ژانویه ۲۰۲۱ نگرانند. این مساله به گفته آنها از آن جهت تأسفآور است که برخی از این اقدامات زمانی انجام شدهاند که همه طرفهای برجام و ایالات متحده درگیر رایزنیهای اساسی با هدف یافتن راه حلی دیپلماتیک جهت احیای برجام هستند.
در ادامه این بیانیه به تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد اشاره و ادعا شده که این گامها برای تولید سلاح اتمی حیاتی و منجر به کسب دانش غیر قابل بازگشت درباره تولید سلاح هستهای شده است. تروئیکای اروپایی همچنین نسبت به محدودیت دسترسی بازرسان آژانس برای نظارت از برنامه صلح آمیز اتمی ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار همکاری کامل تهران با آژانس در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت شدند.
اعضای اروپایی برجام ادعا کردهاند که محدود کردن دسترسی بازرسان آژانس، کار را برای اطمینان جامعه جهانی از اینکه برنامه اتمی ایران صلح آمیز بوده دشوار کرده است. در این بیانیه ادعا شده که اعضای شورای حکام نسبت به تدابیر جبرانی ایران در برجام جداً نگران هستند.
ایجاد سازوکار مشورتی جدید بین روسیه، قطر و ترکیه درباره سوریه
سفیر قطر در مسکو تصریح کرد، سازوکار رایزنی جدید در خصوص حل بحران سوریه که شامل قطر، روسیه و ترکیه میشود هدف تقویت هماهنگی مشترک بین کشورها به منظور باری به ملت سوریه را دنبال میکند.
احمد بن ناصر بن جاسم آل ثانی، سفیر قطر به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: سازوکار مشورتی جدید درباره حل و فصل نزاع در سوریه شامل روسیه، قطر و ترکیه میشود و بخش جدید در این چارچوب همکاری برای کمک به ملت برادر سوریه و حل بحران این کشور است و تقویت هماهنگی بین سه کشور پیرامون پرونده سوریه از دیگر اهداف این سازوکار است، اینها کشورهای تاثیرگذار هستند که در سوریه حضور دارند.
او درباره حضور داشتن یا نداشتن ایران در این سازوکار گفت: بارها گفتهایم اگر ایران یا کشوری دیگر در این سازوکار نباشد، به منزله کاستن از اهمیت این کشور یا آن کشور نیست؛ همه برای پایان دادن به رنج ملت سوریه تلاش میکنیم.