قطع برق ورزشگاه آزادی در دیدار استقلال - پدیده؛ اتفاقی که دو بار رقم خورد تا داور مسابقه مجبور به قطع مسابقه شود و در نهایت ۱۵ دقیقه وقت اضافه برای پایان بازی اعلام کند. مسئلهای که باز هم مباحث جدیدی را در زمینه امکانات زیرساختی فوتبال ایران مطرح کرده است که میتواند باعث سلب میزبانیها از ایران شود.
تاکنون تنها عاملی که برای قطع برق بر آن تأکید شده است مربوط میشود به امکانات قدیمی و فرسوده ورزشگاه آزادی. با این حال آنچه جای سؤال دارد این است که چرا در تمام این سالها برای این فرسودگی فکری نشده و اقدامی صورت نگرفته است؟ قطع برق حین برگزاری یک مسابقه فوتبال، آنهم در سطح اول فوتبال باشگاهی کشور و در مهمترین ورزشگاه ایران که همواره میزبان دیدارهای بینالمللی بوده است، مسئله سادهای نیست که بتوان از آن به سادگی عبور کرد.
آنچه این روزها فوتبال ایران با آن مواجه است، درگیری و جنجال بر سر میزبانیهاست. میزبانیهای تیم ملی در مسابقات انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ و البته باشگاههای ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا که مدتهاست هیچکدام نتوانستهاند میزبان یک رویداد بینالمللی شوند. در بخشی کرونا و در بخشی هم تحریمها عامل یا بهانهای برای سلب میزبانی از فوتبال ایران توسط AFC بوده، اما یک مسئله دیگر نیز که همواره عنوان میشود، بحث زیرساختهاست.
البته که زیرساخت و امکانات فوتبال ایران با استعدادهای فوتبالیاش همخوانی ندارد. نادیده گرفتن مشکلات زیرساختی و نقد نکردن شرایط هم مصداق ضربالمثل «مثل کبک سر را زیر برف کردن» است. پس با آگاهی از شرایط نه چندان مناسب زیرساختی در فوتبال ایران، باید شرایط را به سمت بهتر شدن برد، اما این مسئله در زمینه میزبانیها آنقدرها هم فاجعهبار نیست که کشورهایی مانند بحرین و هند، نسبت به ایران در اولویت قرار بگیرند. حالا در این شرایط جنگ سرد میان فوتبال ایران و AFC در زمینه میزبانیها، قطع برق ورزشگاه آزادی حین برگزاری یک مسابقه رسمی فوتبال، چقدر میتواند علیه فوتبال کشور باشد؟
در نگاه اول شاید توجه به سمت مدیر مجموعه ورزشی آزادی برود. اینکه مدیریت مجموعه ورزشی آزادی چگونه این مجموعه را اداره میکند که تأمین برق آن حین برگزاری یک مسابقه فوتبال دچار مشکل میشود. البته که این اتفاق فقط در این مقطع زمانی نبوده و در سالیان اخیر بارها تکرار شده است که شاید معروفترین آنها در نیمه نهایی جام حذفی فصل ۸۹-۸۸ بود که حین ضربات پنالتی دو تیم پرسپولیس و صبا، برق استادیوم قطع شد. با این حال نقد به تمام مدیران مجموعه ورزشی آزادی در تمام این سالها وارد میشود که چرا اقدامی اساسی در این مورد صورت نگرفته است؟
شاید یکی از علتهای ضعف مدیریتی در مجموعه ورزشی آزادی، مشکلات ساختاری مدیریت در این مجموعه باشد. شاید با بررسی تعداد مدیران این مجموعه در سالیان اخیر و به خصوص دوران تصدی وزارت ورزش و جوانان در دوره مسعود سلطانیفر، بتوان به این آشفتگی پی برد که نگاهی ساختاری و زیربنایی در انتخاب مدیران مجموعه ورزشی آزادی نیست. شاید همین نگاه سطحی به مدیریت این مجموعه است که باعث میشود آنها به هر چیزی فکر کنند، جز رسیدگی به مشکلات مجموعهای مهم در ساختار کشور. مدیرانی که مدیریت در مجموعه آزادی را سکویی برای رسیدن به مناصب دیگر میدانند که یکی به دنبال رئیس فدراسیون شدن است و یکی هم مانند قدرتالله سیف، مدیر فعلی مجموعه به دنبال حضور در شورای شهر. آنهم در این روزهای حساس فوتبال کشور در بحث میزبانی که مدیر مجموعه ورزشی آزادی به جای رسیدگی به مشکلات این مجموعه، در تلاش برای فعالیتهای انتخابی و حضور در شورای شهر بود که در نهایت نیز با ۷۰۰ رأی رتبه ۴۵۳ را میان نامزدهای شورای شهر تهران کسب کرد.
با وجود تمام این اتفاقات و نقدها، نباید مسائل دیگری را نیز فراموش کرد. اینکه سیاستگذاری در کشور درباره مجموعههای ورزشی و به خصوص استادیومهای فوتبال چگونه صورت میگیرد. ورزشگاه آزادی که ۲۶ مهر ۱۴۰۰ به ۵۰ سالگی میرسد، هنوز بهعنوان مهمترین استادیوم فوتبال کشور شناخته میشود که میزبان تیم ملی فوتبال و دو تیم استقلال و پرسپولیس است. البته که ابهت این ورزشگاه همچنان پابرجاست و برای بسیار یادآور خاطرات ماندگار، اما این ورزشگاه نوستالوژیک برای ایرانیان به فرسودگی رسیده و در تمام این سالها نیز رسیدگی آنچنانی به آن نشده است.
ورزشگاه آزادی یک بار اوایل دهه ۸۰ برای تعویض چمن بازسازی جزئی به خود دید و آخرین بار هم برای فینال لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۱۸ که قرار بود پرسپولیسیها میزبان کاشیما آنتلرز ژاپن باشند. فینالی که ۱۹ آبان ۹۷ در ورزشگاه آزادی برگزار شد و در آن سال دولت مبلغ ۱۵ میلیارد برای برطرف کردن بیش از ۲۰۰ ایراد گرفته شده از سوی AFC تخصیص داد. مبلغی که طبق ارزش روز آن بیش از یک میلیون دلار بود و میتوانست به تحولی بزرگ در ورزشگاه آزادی کمک کند، اما همان زمان نیز صحبتهای ضد و نقیض در این باره زیاد بود. اینکه جز قرار دادن گیت بلیت الکترونیکی و ترمیم جایگاه ویژه، اقدام ویژه دیگری صورت نگرفت و ورزشگاه آزادی با رنگآمیزی ساده برای میزبانی فینال لیگ قهرمانان آماده شد.
چندی پیش نیز محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در دیدار با رؤسای فدراسیونهای ورزشی گفت: «با توجه به درخواست مسعود سلطانیفر، وزیر ورزش و جوانان، مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان مازاد بر سقف تعیین شده برای تجهیز و نوسازی مجموعه آزادی پرداخت میکنیم». با توجه به پرداخت بودجه ۲۰۰ میلیاردی مازاد بر سقف تعیین شده (بودجه جاری سالیانه) سؤالی مطرح میشود که ابتدا این بودجه پرداخت شده یا نه و اگر پرداخت شده است، چگونه هزینه خواهد شد؟ این مبلغ بیش از هشت میلیون دلار میشود که مبلغ قابل توجهی است و میتواند نه فقط استادیوم فوتبال، بلکه مجموعه ورزشی آزادی را متحول کند.
در این شرایط آنچه باید در اولویت قرار بگیرد، شفافیت در این باره است که مبلغ قابل توجه اختصاص یافته به مجموعه ورزشگاه آزادی برای تجهیز و نوسازی، چگونه در بخشهای مختلف این مجموعه تقسیم خواهد شد؟ آیا با وجود اختصاص این مبلغ باز هم مانند سال ۹۷ باید شاهد تغییرات جزئی نه اساسی باشیم که در چنین شرایطی برق استادیوم فوتبال به چالشی بزرگ تبدیل شود؟ این سؤالی است که در روزهای پایانی دولت که چنین مبلغ قابل توجهی را برای تجهیز و نوسازی مجموعه آزادی پرداخت کرده است، میتواند پاسخ قابل توجهی هم به دنبال داشته باشد.