کدام سویه ویروس کرونا خطرناک‌تر است، لامبدا یا دلتا؟

سویه لامبدا (Lambda) که از پرو آغاز شده به ۳۲ کشور جهان انتقال یافته است اما در حال حاضر همچنان به‌عنوان یک سویه با خطر کمتر طبقه‌بندی می‌شود.

به نقل از گاورمنت، سازمان بهداشت جهانی (WHO) در ۱۴ ژوئن ۲۰۲۱ این نوع را به سبک جدید یونانی نامگذاری کرده است اما اولین بار در اوایل اگوست سال ۲۰۲۰ در پرو ظاهر شده است.

زمانی که در مورد سویه‌های مختلف ویروس کرونا صحبت می‌شود، دلتا به موردی برای یک مقایسه آسان تبدیل شده است. در حال حاضر، سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی کرده است که نوع دلتا در سطح جهانی مسلط شود (البته اگر پیش از این مسلط نبوده است). منشاء این سویه هند بوده و به سرعت به جهشی نگران‌کننده تبدیل شده است.

سویه لامبدا چیست؟

سویه لامبدا که با نام علمی C.۳۷ شناخته می‌شود موجب ۲۱ درصد از موارد ابتلا در شیلی و ۱۷درصد موارد پرو است. این نوع در ۴۲ ایالت آمریکا و ۳۲ کشور به‌ویژه در آمریکای جنوبی مشاهده شده است.

سازمان بهداشت جهانی در آخرین به‌روزرسانی خود اعلام کرد: «لامبدا با نرخ قابل توجه انتقال در چندین کشور همزمان با افزایش شیوع کووید-۱۹ همراه شده است و برای تایید اثربخشی مداوم واکسن‌ها، به مطالعات بیشتر در این مورد نیز نیاز است.»

آیا سویه لامبدا از دلتا عفونی‌تر است؟

مشخص شده است که نوع دلتا دو برابر نوع آلفا که درانگلستان مشاهده شده، عفونی‌تر است. این مورد باعث کاهش قدرت واکسن‌ها می‌شود و اثربخشی دو دوز واکسن فایزر را به ۶۴درصد کاهش داده است.

داده‌های کافی برای مقایسه نوع لامبدا با آنچه در مورد دلتا می‌دانیم، وجود ندارد بنابراین در حال حاضر پاسخ کوتاه، خیر است اما بر اساس اظهارات سازمان بهداشت جهانی از نوع قابل‌توجه محسوب می‌شود به این معنی که موجب افزایش انتقال شده است.

در حالی که چندین کشور در غرب شروع به کاهش محدودیت‌ها می‌کنند تاکنون فقط ۱۰.۴ درصد جمعیت پرو واکسینه شده‌اند.

سویه‌های جدید همچنان یک مورد نگران‌کننده برای متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و سیاست‌گذاران هستند.

چه مدت تا ایمنی جمعی فاصله داریم؟

طبق برخی محاسبات احتمالا سال ۲۰۲۷ به ایمنی جمعی خواهیم رسید چون برخی از کشورها نمی‌توانند تا سال ۲۰۲۳ واکسیناسیون را آغاز کنند.

با وجود اینکه ۶۴ درصد جمعیت انگلیس واکسینه شدند و فقط ۶ درصد به مفهوم ایمنی جمعی معتقدند، نوع دلتا موجب افزایش قابل‌توجهی در ابتلا شده است. هفته گذشته آزمایش کووید-۱۹حدود ۱۸۰ هزار نفر مثبت بوده که نسبت به هفته قبل ۶۱ هزار نفر افزایش یافته است. گروه مشاوره SAGE پیش‌بینی می‌کند که موج چهارم بی‌رحمی در راه است و این پیش‌بینی بدون در نظر گرفتن سویه لامبدا ارائه شده است.

حتی در حالی که واکسن‌ها اثر نسبی خود را در برابر دلتا اثبات می‌کنند، جهش‌های جدید بی‌سروصدای ویروس در سراسر کره زمین احساس می‌شود. برخی از کشورها میزان دریافت‌کنندگان دو دوز واکسن آنها مانند انگلیس بیش از ۶۰ درصد است اما برخی دیگر در تلاشند دوزهای اولیه آنان به میزان ۳ درصد برسد.

مسابقه کسب سود نه علم

رقابت برای قرار گرفتن در مرحله پساکرونا به یک مسابقه کسب سود تبدیل شده است، کشورهای ثروتمندتر با تولیدکنندگان دارو مانند فایزر (Pfizer) و آسترازنکا (AstraZeneca) قرارداد منعقد کرده‌اند. در همین حال، کشورهای جنوب جهان منتظر برنامه کوواکس سازمان بهداشت جهانی هستند که برای تامین تقاضا تلاش می‌کند.

توافق‌نامه TRIPS، جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری، همچنان ساخت واکسن توسط برخی از کشورها را غیرقابل قبول می‌داند. به‌عنوان‌مثال، کارخانه‌های بنگلادش منتظر تایید قانونی حق ساخت واکسن هستند چون اگر بدون مجوز واکسن عمومی تولید کنند تحت پیگرد قانونی صنایع دارویی قرار می‌گیرند. سازمان تجارت جهانی در مورد لغو تمامیت این قانون در همه‌گیری مذاکره کرده است اما کشورهایی مانند استرالیا و انگلیس مخالف این مورد هستند.