بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: کنترل طالبان بر گذرگاه مرزی ایران و افغانستان، واکنش آمریکا به پیشروی های طالبان در افغانستان، افشای دیدار مخفیانه نخست وزیر اسرائیل و پادشاه اردن، استقبال افغانها از نشست صلح تهران و کمکهای غذایی قطر به ارتش لبنان از مهم ترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کنترل طالبان بر گذرگاه مرزی ایران و افغانستان
همزمان با افزایش ناآرامیها در افغانستان طالبان اعلام کرد گمرک مرزی اسلامقلعه در مرز افغانستان با ایران را تصرف کرده است.
به گفته منابع خبری در ولایت هرات پس از فرار نیروهای افغان و کارمندان گمرک مردم وارد گمرک هرات شدهاند هر چند مقامات محلی ولایت هرات هنوز در این باره اظهار نظری نکردهاند.
گروه طالبان روز (پنجشنبه) نیز با حمله به برخی از شهرستانهای هرات آنها را تصرف کردهاند.
سخنگوی طالبان نیز در توئیتی از سقوط شهرستان اسلامقلعه ولایت هرات خبر داد.
«ذبیحالله مجاهد» با انتشار فیلمی نوشت: «شهر بندری اسلام قلعه در ولایت هرات عصر امروز به دست مجاهدین امارت اسلامی سقوط کرد.»
در همین حال برخی از رسانههای محلی هرات نیز از درگیری نیروهای دولتی و طالبان در گمرک مرز ایران خبر دادند.
گفته میشود که برخی از سربازان افغان پس از درگیری به سمت خاک ایران فراز کرده و به پاسگاههای ایران پناه بردهاند.
برخی از تصاویر و فیلمها در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که اعضای طالبان پس از رسیدن به گمرک اسلامقلعه آن را بهتصرف خود درآورده و پرچم افغانستان را پایین کشیدهاند.
در همین راستا همزمان فیلمهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شده است که نیروهای طالبان را در حال گفتوگو با مرزبانهای ایرانی در نزدیکی این گمرک نشان میدهد.
گروه طالبان از اواسط ماه اردیبهشت امسال حملات تهاجمی خود را در چند جبهه مهم آغاز کرد و اکنون مدعی است که بیش از ۸۰ شهرستان از مجموع ۴۲۱ شهرستان افغانستان را در اختیار دارد.
تشدید حملات طالبان همزمان شده با خروج نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان که پس از نزدیک به دو دهه صورت میگیرد.
واکنش آمریکا به پیشروی های طالبان در افغانستان
«جان کربی» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا شامگاه پنجشنبه گفت که واشنگتن از پیشرویهای طالبان در افغانستان مطلع است.
وی که در کنفرانس خبری پنتاگون صحبت میکرد، گفت: «ما از اوضاع امنیتی آگاه هستیم ، از پیشرفتهای طالبان آگاه هستیم و به همین دلیل است که ادامه تلاش برای حل و فصل سیاسی مذاکره برای این جنگ بسیار مهم است».
«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا پنجشنبه شب اعلام کرد مأموریت نیروهای این کشور از افغانستان تا ۳۱ آگوست (۹ شهریور) خاتمه مییابد.
بایدن در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در اینباره که آیا تسلط گروه طالبان بر افغانستان اجتنابناپذیر شده است پاسخ داد: «خیر اینطور نیست».
با اینکه دولت آمریکا پیشتر تاریخ یازدهم سپتامبر را برای تکمیل خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان اعلام کرده بود، رسانههای آمریکایی گزارش کردند که تاکنون حدود نود درصد از سربازان آمریکایی خاک این کشور را ترک کردهاند.
علاوه بر این، نشریه «پولیتیکو» به نقل از دو مقام آمریکایی خبر داده است که روند خروج نظامی این کشور از افغانستان «عملاً تکمیل شده است».
«جنیفر ساکی» سخنگوی کاخ سفید بامداد پنجشنبه در اینباره گفت: «رئیسجمهور صبح پنجشنبه (به وقت محلی) با تیم امنیت ملی خود دیدار میکند تا گزارش دورهای درباره پیشرفت روند کاهش نظامیان ما در افغانستان را دریافت کند».
همزمان با گمانهزنیها درباره خروج آمریکا از افغانستان، نخستوزیر انگلیس به نمایندگان پارلمان این کشور خبر داد که حضور انگلیس در افغانستان بعد از ۲۰ سال به پایان رسید.
خروج نظامیان خارجی از افغانستان با استقبال طالبان مواجه شده است، به طوری که اخیراً «ذبیح الله مجاهد» سخنگوی طالبان در واکنش به خبر خروج نظامیان آمریکا از بگرام گفت: «طالبان از روند خروج نظامیان آمریکایی و ناتو از بگرام حمایت و استقبال میکند».
بعد از توافق فوریه ۲۰۲۰ آمریکا و طالبان و امضای «توافقنامه صلح» بین دو طرف، روند خروج نظامیان آمریکایی و متحدان این کشور از افغانستان شروع شد.
ایالات متحده و دیگر کشورهای عضو ناتو در سال ۲۰۰۱ در پاسخ به حملات ۱۱ سپتامبر همان سال در آمریکا، به افغانستان حمله نظامی کردند و از آن زمان، حضور نظامی و اشغالگری آنها در افغانستان ادامه داشته است.
افشای دیدار مخفیانه نخست وزیر اسرائیل و پادشاه اردن
پایگاه خبری «آکسیوس» روز پنجشنبه نوشت، «نفتالی بنت» نخستوزیر رژیم صهیونیستی هفته گذشته بهصورت مخفیانه به اردن سفر کرده است.
آکسیوس به نقل از یک مقام سابق رژیم صهیونیستی نوشت، بنت با «ملک عبدالله دوم» پادشاه اردن در کاخ وی در امان پایتخت اردن دیدار کرده است.
این مقام سابق رژیم صهیونیستی به آکسیوس گفت، بنت در این دیدار مخفیانه به پادشاه اردن گفت این آمادگی را دارد که با قراردادی برای فروش آب به اردن موافقت کند.
آکسیوس همچنین به نقل از این منبع نوشت، بنت و ملک عبدالله دوم درخصوص باز کردن صفحهای جدید در روابط و تداوم گفتوگوهای دو طرف توافق کردند.
این اولین دیدار بین پادشاه اردن و نخستوزیر رژیم صهیونیستی پس از بیش از پنج سال محسوب میشود که پس از یک دوره تنش میان دو طرف در دوره نخستوزیری «بنجامین نتانیاهو» انجام میشود.
پیشتر روزنامه صهیونیستی «معاریو» نوشته بود، ارتش این رژیم در راستای گسترش همکاریها با ارتش اردن در امتداد مرز این کشور، تصمیم دارد یک اتاق عملیات مشترک با ارتش اردن تشکیل دهد.
معاریو همچنین نوشت که اتاق عملیات مشترک اسرائیل و اردن بخشی از طرح گسترده ارتش این رژیم در مرز است و طی آن تغییرات سازمانی در رابطه با دفاع از مرز اعم از ایجاد تغییر در ساختمان، آموزش چهار گردان حراست از مرز و سیستمهای مراقبتی و راداری با هزینهای بالغ بر ۱۲۰ میلیون شِکل( هر دلار آمریکا معادل 3.26 شِکل اسرائیل) انجام خواهد شد.
استقبال افغانها از نشست صلح تهران
دولت و مردم افغانستان از نشست نمایندگان دولت افغانستان و گروه طالبان در تهران استقبال کرده و آن را تلاش موثری در راستای اجماع منطقهای برای رسیدن به صلح در این کشور دانستند.
وزارت امورخارجه افغانستان پس از پایان نشست تهران و انتشار اعلامیهای ۶ مادهای اعلام کرد، دولت افغانستان از هر اقدام و تلاش حقیقیای که منجر به پایان جنگ، تأمین صلح پایدار و حفظ دستآوردهای ۲۰ سال اخیر شود، قدردانی و حمایت میکند.
وزارت خارجه افغانستان افزود، ما از تلاشهای جمهوری اسلامی ایران در راستای پیشرفت روند صلح افغانستان قدردانی کرده و امیدواریم این اقدامها موجب پایان بخشیدن به خشونتها و آغاز مذاکرات جدی با هدف تأمین صلح پایدار و سراسری در این کشور شود.
«سیف الدین سیحون» استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی نیز در این باره گفت، ایران به دلیل ناامنیهای ایجاد شده و با در نظر گرفتن مرزهای طولانی مشترک میان دو کشور، برای حل مشکلات افغانستان فعالتر شده است.
به گفته سیحون اگر دستگاه سیاست خارجی دولت افغانستان بتواند فعالتر کار کند، ایران نقشی اساسی در تامین امنیت و آوردن صلح خواهد داشت.
«محمد علی علیزاده» نماینده مردم استان غزنی هم تصریح کرد، جمهوری اسلامی ایران با توجه به روابطی که با طرفهای منازعه دارد میتواند برای پایان جنگ و برقراری صلح در افغانستان نقش کلیدی داشته باشد.
به باور علیزاده بهتر است که دولت افغانستان بیشتر بر همسایهها تکیه کرده و برای برقراری صلح در کشور، اجماع منطقهای ایجاد کند تا به این جنگ طولانی نقطه پایان گذاشته شود.
شورای عالی مصالحه ملی افغانستان، نشست تهران را تحرک تازه برای صلح میداند و انتظار دارد که این نشست طالبان را برای بازگشت دوباره به میز مذاکره تشویق کند.
«اسدالله سعادتی» معاون شورای عالی مصالحه ملی افغانستان به رسانه های داخلی این کشور گفت، این کار یک تحرک است و باید منتظر بمانیم ببینیم چه نتیجه بدست میآید.
«فیض محمد زلاند» استاد دانشگاه کابل هم اظهار کرد، نشست تهران بخشی از تلاشها برای اجماع منطقهای به منظور آغاز مذاکرات میان سیاستمداران افغان و طالبان در آینده در دوحه قطر است.
واشنگتن نیز به اهمیت نقش تهران در این باره اذعان کرده به طوری که «ند پرایس»، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا با استقبال ضمنی از اقدام ایران در میزبانی از نشست بین الافغانی گفته است که همسایگان افغانستان باید نقشی سازنده ایفا کنند. آنچه ایران با میزبانی چنین نشستی میخواهد انجام دهد، میتواند واقعا سازنده باشد.
نشست هیأت دولت افغانستان و گروه طالبان در باره صلح، روزهای چهارشنبه و پنجشنبه با میزبانی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در تهران برگزار شد.
کمکهای غذایی قطر به ارتش لبنان
نخستین محموله کمکهای غذایی قطر به ارتش لبنان پنجشنبه شب وارد بیروت شد.
به گزارش خبرگزاری رسمی قطر (قنا) هواپیمای حامل ۷۰ تن مواد غذایی به عنوان نخستین محموله کمک دوحه به ارتش لبنان پنجشنبه شب در فرودگاه بینالمللی "رفیق الحریری" بیروت به زمین نشست.
این محموله پس از آن ارسال میشود که "محمد بن عبدالرحمن" آل ثانی وزیر امور خارجه قطر در دیدار اخیر خود با مقامات لبنان در بیروت، متعهد شد که دوحه ماهانه حدود ۷۰ تن مواد غذایی به ارتش لبنان کمک کند.
لبنان از پاییز سال ۲۰۱۹ دچار بحران اقتصادی شدیدی است، به طوری که در این مدت لیره لبنان به شدت ارزش خود را از دست داده و موجب رشد قیمت ۴۰۰ درصدی کالاهای غیر یارانهای شده است.
«شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امورخارجه قطر در سفر سه شنبه خود به بیروت با میشل عون رییس جمهوری، سعد الحریری نخست وزیر مامور تشکیل دولت، نبیه بری رییس پارلمان و فرمانده ارتش لبنان به طور جداگانه دیدار کرد.
تحولات عرصه سیاسی و اقتصادی لبنان و موضوع تاخیر تشکیل دولت این کشور از محورهای اصلی بحث دیدارهای وزیر امورخارجه قطر در بیروت بود. وی در این دیدارها آمادگی دوحه را برای کمک به رفع بحران لبنان در زمینههای مختلف اعلام کرد.