تلاش‌های‌دیپلماتیک‌تهران،مسکووپکن‌برای‌صلح‌افغانستان
هفته نامه نیوزویک نوشت: چین، روسیه و ایران همزمان با پیشروی‌های سریع نیرو‌های طالبان در افغانستان و تصرف گذرگاه‌های مرزی در پی عقب نشینی نیرو‌های ارتش آمریکا، مذاکرات سه جانبه را برای حفظ ثبات منطقه آسیای میانه شامل افغانستان تشدید و تقویت می‌کنند.
به گزارش تابناک به نقل از ایرنا به نقل از این نشریه آمریکایی؛ در پی خروج آخرین نیرو‌های ارتش آمریکا از افغانستان که تا پایان اوت (۲۲ شهریور ماه) تکمیل می‌شود، نیرو‌های طالبان گذرگاه‌های مرزی افغانستان با ایران، تاجیکستان و حتی ترکمنستان را تصرف کرده اند.
طالبان در مارس سال گذشته (۲۰۲۰) با دولت آمریکا به توافقنامه صلح دست یافت که دورنمای از سرگیری جنگ داخلی در افغانستان را ضعیف جلوه می‌دهد، قدرت‌های منطقه‌ای که اغلب از حضور ارتش آمریکا در افغانستان انتقاد می‌کردند، تلاش هایشان را برای جلوگیری از رسیدن به چنین پیامدی در نبود آمریکا، تشدید و تقویت می‌کنند.
سفارت روسیه در واشنگتن به نیوزویک گفت که وضع (افغانستان) به علت بیرون رفتن شتابزده نیرو‌های ایالات متحده و دیگر کشور‌های عضو ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) از افغانستان به سرعت وخیم‌تر و بدتر می‌شود.
مسکو تاریخچه طولانی و مشترکی در سراسر کشور‌های آسیای میانه دارد که بیشتر آن با بلوک شوروی در دوره اتحاد شوروی سابق ارتباط دارد. تلاش دهه ۱۹۸۰ مسکو برای دفاع و حمایت از دولت کمونیستی افغانستان با مقاومت نیرو‌های محلی مورد حمایت بین المللی شامل ایالات متحده، شکست خورد.
اما درگیری‌های داخلی میان نیرو‌های احزاب و گروه‌های مجاهدین در پی خروج روسیه، موجب پدید آمدن طالبان و القاعده شد، به گونه‌ای که واشنگتن در نهایت خود را در موقعیت یافت که مجبور به دفاع از دولت کابل در مدت ۲ برابر طولانی‌تر از اتحاد شوروی شد. نکته طنز آمیز در این موقعیت، ادعای مسکو درباره مسئولیت واشنگتن برای جلوگیری از فروپاشی دوباره افغانستان است.
سفارت روسیه در واشنگتن گفت که هدف از انتقاد از سیاست آمریکا، تشویق آن به در پیش گرفتن رویکرد فراگیرتری در برخورد با مسائل افغانستان است و تلاش‌های روسیه نیز برای این مقصود در راستای برقراری تماس مستقیم با طرف‌ها و احزاب افغان است.
راهبرد روسیه شامل تلاش‌های بین المللی مانند تمدید مذاکرات سه جانبه با چین، پاکستان و آمریکاست که در آوریل موافقت کردند که عقب نشینی نیرو‌های بیگانه باید مسئولانه و ضامن انتقال مداوم قدرت، مختل نشدن روند صلح و جلوگیری از رخ دادن هرگونه درگیری یا تنشی در این کشور باشد.
چین با تاریخچه طولانی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در این منطقه، نیز زنگ هشدار را به صدا درآورده است. ونگ یئی وزیر امور خارجه چین قرار است به زودی به ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان سفر کند که همگی افزون بر قرارداشتن در همسایگی افغانستان، هم پیمانان راهبردی پکن به شمار می‌روند و در کنار هند، قزاقستان، قزقیزستان، پاکستان و روسیه، عضو سازمان همکاری شانگ‌های هستند.
ونگ ونبین سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز جمعه گفت که همه اعضای پیمان همکاری شانگ های، به عنوان همسایگان افغانستان هستند، می‌توانند نقش فعالی در تقویت روند صلح، آشتی و بازسای این کشور بازی کنند که به باور او اکنون به علت بیرون رفتن نیرو‌های ارتش ایالات متحده و هم پیمانانش از افغانستان، در مقطع حساسی قرار دارد.
پکن سه گانه شیطانی تروریست ها، جدایی خواهان و تندروان را بزرگ‌ترین تهدید هم برای امنیت ملی خود و هم برای امنیت منطقه می‌داند که با استان شین جیانگ چین، اقامتگاه مسلمانان اویغور، همسایه است. چین بار‌ها از پایگاه هایش در این استان به عنوان بخشی از راهبرد گسترده‌تر ضد تروریستی علیه گروه‌های ستیزه جو مانند حزب اسلامی ترکمنستان شرقی یا جنبش اسلامی ترکستان، دفاع کرده که در افغانستان و حتی سوریه فعال بوده اند. هم زمان با تشدید رقابت جغرافیایی - سیاسی ایالات متحده و چین، مقام‌های پکن می‌گویند که واشنگتن در پی تحریک ناآرامی‌ها در این استان مسلمان نشین چین است.
پکن مانند مسکو، آمریکا را در وخامت دائم شرایط امنیتی افغانستان مقصر می‌داند. ونگ ونبین سخنگوی وزارت امورخارجه پکن گفته است که واشنگتن برای صدور اجباری به اصطلاح آزادی و مردمسالاری خود به کشور‌های دیگر و تغییر اجباری حکومت کشور‌های جهان، تلاش می‌کرده که منجر به درگیری، جنگف تروریسم، پناهندگان و دیگر مشکلاتی شده که هنوز وجود دارند.
پکن هم زمان با نزدیک شدن پایان روند عقب نشینی نیرو‌های آمریکا از افغانستان، بر تعامل و برقراری تماس مستقیم با احزاب وگروه‌های افغان ارزش می‌گذارد. طالبان نیز به نوبه خود پیام متقابلی فرستاده و سهیل شاهین سخنگوی آن گفته که این گروه، چین را کشوری دوست می‌داند که امنیت و سرمایه گذاری‌های ان برای افغانستان اهمیت بسیاری دارد.
ایران نیز در مرز‌های غربی افغانستان، با هر دو سوی این درگیری در همسایه اش، تماس‌هایی برقرار و مذاکره کرده است. تهران در مذاکرات دو روزه که جمعه به پایان رسید، میزبان مقام‌های دولت افغانستان و طالبان بوده است. دو طرف در بیانیه ۶ بندی ضمن مخالفت با جنگ، به پیگیری راه حل آشتی جویانه و مسالمت آمیز، متعهد شده اند. با گریز نظامیان افغان به آن سوی مرز هم زمان با پیشروی‌های طالبان، نگرانی‌ها هنوز وجود دارد. سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکید کرده که برخورد تهران با هرگونه تهدید در راستای منافع خود و توافقنامه‌های دوجانبه با کابل خواهد بود.
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا نیز هم زمان با به پایان بردن درازمدت‌ترین جنگ کشورش، بر لزوم سرمایه گذاری دیگر قدرت‌ها و کشور‌ها در ثبات افغانستان تاکید کرده و با پذیرش نگرانی‌های عمیق شماری از کشور‌ها در باره ارتباط رخداد‌های آینده افغانستان با امنیت خود، از این کشور‌ها درخواست کرده که رویکرد‌های خود را تقویت کنند
بایدن افزود: کشور‌های منطقه نقش بسیار مهمی در حمایت از راه حل مسالمت آمیز برای صلح و آشتی دارند. ما با آن‌ها همکاری خواهیم کرد و آن‌ها نیز باید به تقویت تلاش هایشان بپردازند.
طالبان در مارس سال گذشته (۲۰۲۰) با دولت آمریکا به توافقنامه صلح دست یافت که دورنمای از سرگیری جنگ داخلی در افغانستان را ضعیف جلوه می‌دهد، قدرت‌های منطقه‌ای که اغلب از حضور ارتش آمریکا در افغانستان انتقاد می‌کردند، تلاش هایشان را برای جلوگیری از رسیدن به چنین پیامدی در نبود آمریکا، تشدید و تقویت می‌کنند.
سفارت روسیه در واشنگتن به نیوزویک گفت که وضع (افغانستان) به علت بیرون رفتن شتابزده نیرو‌های ایالات متحده و دیگر کشور‌های عضو ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) از افغانستان به سرعت وخیم‌تر و بدتر می‌شود.
مسکو تاریخچه طولانی و مشترکی در سراسر کشور‌های آسیای میانه دارد که بیشتر آن با بلوک شوروی در دوره اتحاد شوروی سابق ارتباط دارد. تلاش دهه ۱۹۸۰ مسکو برای دفاع و حمایت از دولت کمونیستی افغانستان با مقاومت نیرو‌های محلی مورد حمایت بین المللی شامل ایالات متحده، شکست خورد.
اما درگیری‌های داخلی میان نیرو‌های احزاب و گروه‌های مجاهدین در پی خروج روسیه، موجب پدید آمدن طالبان و القاعده شد، به گونه‌ای که واشنگتن در نهایت خود را در موقعیت یافت که مجبور به دفاع از دولت کابل در مدت ۲ برابر طولانی‌تر از اتحاد شوروی شد. نکته طنز آمیز در این موقعیت، ادعای مسکو درباره مسئولیت واشنگتن برای جلوگیری از فروپاشی دوباره افغانستان است.
سفارت روسیه در واشنگتن گفت که هدف از انتقاد از سیاست آمریکا، تشویق آن به در پیش گرفتن رویکرد فراگیرتری در برخورد با مسائل افغانستان است و تلاش‌های روسیه نیز برای این مقصود در راستای برقراری تماس مستقیم با طرف‌ها و احزاب افغان است.
راهبرد روسیه شامل تلاش‌های بین المللی مانند تمدید مذاکرات سه جانبه با چین، پاکستان و آمریکاست که در آوریل موافقت کردند که عقب نشینی نیرو‌های بیگانه باید مسئولانه و ضامن انتقال مداوم قدرت، مختل نشدن روند صلح و جلوگیری از رخ دادن هرگونه درگیری یا تنشی در این کشور باشد.
چین با تاریخچه طولانی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در این منطقه، نیز زنگ هشدار را به صدا درآورده است. ونگ یئی وزیر امور خارجه چین قرار است به زودی به ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان سفر کند که همگی افزون بر قرارداشتن در همسایگی افغانستان، هم پیمانان راهبردی پکن به شمار می‌روند و در کنار هند، قزاقستان، قزقیزستان، پاکستان و روسیه، عضو سازمان همکاری شانگ‌های هستند.
ونگ ونبین سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز جمعه گفت که همه اعضای پیمان همکاری شانگ های، به عنوان همسایگان افغانستان هستند، می‌توانند نقش فعالی در تقویت روند صلح، آشتی و بازسای این کشور بازی کنند که به باور او اکنون به علت بیرون رفتن نیرو‌های ارتش ایالات متحده و هم پیمانانش از افغانستان، در مقطع حساسی قرار دارد.
پکن سه گانه شیطانی تروریست ها، جدایی خواهان و تندروان را بزرگ‌ترین تهدید هم برای امنیت ملی خود و هم برای امنیت منطقه می‌داند که با استان شین جیانگ چین، اقامتگاه مسلمانان اویغور، همسایه است. چین بار‌ها از پایگاه هایش در این استان به عنوان بخشی از راهبرد گسترده‌تر ضد تروریستی علیه گروه‌های ستیزه جو مانند حزب اسلامی ترکمنستان شرقی یا جنبش اسلامی ترکستان، دفاع کرده که در افغانستان و حتی سوریه فعال بوده اند. هم زمان با تشدید رقابت جغرافیایی - سیاسی ایالات متحده و چین، مقام‌های پکن می‌گویند که واشنگتن در پی تحریک ناآرامی‌ها در این استان مسلمان نشین چین است.
پکن مانند مسکو، آمریکا را در وخامت دائم شرایط امنیتی افغانستان مقصر می‌داند. ونگ ونبین سخنگوی وزارت امورخارجه پکن گفته است که واشنگتن برای صدور اجباری به اصطلاح آزادی و مردمسالاری خود به کشور‌های دیگر و تغییر اجباری حکومت کشور‌های جهان، تلاش می‌کرده که منجر به درگیری، جنگف تروریسم، پناهندگان و دیگر مشکلاتی شده که هنوز وجود دارند.
پکن هم زمان با نزدیک شدن پایان روند عقب نشینی نیرو‌های آمریکا از افغانستان، بر تعامل و برقراری تماس مستقیم با احزاب وگروه‌های افغان ارزش می‌گذارد. طالبان نیز به نوبه خود پیام متقابلی فرستاده و سهیل شاهین سخنگوی آن گفته که این گروه، چین را کشوری دوست می‌داند که امنیت و سرمایه گذاری‌های ان برای افغانستان اهمیت بسیاری دارد.
ایران نیز در مرز‌های غربی افغانستان، با هر دو سوی این درگیری در همسایه اش، تماس‌هایی برقرار و مذاکره کرده است. تهران در مذاکرات دو روزه که جمعه به پایان رسید، میزبان مقام‌های دولت افغانستان و طالبان بوده است. دو طرف در بیانیه ۶ بندی ضمن مخالفت با جنگ، به پیگیری راه حل آشتی جویانه و مسالمت آمیز، متعهد شده اند. با گریز نظامیان افغان به آن سوی مرز هم زمان با پیشروی‌های طالبان، نگرانی‌ها هنوز وجود دارد. سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکید کرده که برخورد تهران با هرگونه تهدید در راستای منافع خود و توافقنامه‌های دوجانبه با کابل خواهد بود.
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا نیز هم زمان با به پایان بردن درازمدت‌ترین جنگ کشورش، بر لزوم سرمایه گذاری دیگر قدرت‌ها و کشور‌ها در ثبات افغانستان تاکید کرده و با پذیرش نگرانی‌های عمیق شماری از کشور‌ها در باره ارتباط رخداد‌های آینده افغانستان با امنیت خود، از این کشور‌ها درخواست کرده که رویکرد‌های خود را تقویت کنند
بایدن افزود: کشور‌های منطقه نقش بسیار مهمی در حمایت از راه حل مسالمت آمیز برای صلح و آشتی دارند. ما با آن‌ها همکاری خواهیم کرد و آن‌ها نیز باید به تقویت تلاش هایشان بپردازند.
