بین الملل تابناک: مذاکرات رفع تحریمها در وین از روز دوشنبه (۸ آذرماه/۲۹ نوامبر) در پایتخت اتریش آغاز شد. این نخستین دور از این گفتوگوها در دولت «سید ابراهیم رئیسی»، رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده رفع تمامی تحریمها علیه ایران، به گونهای که قابل راستیآزمایی باشد مهمترین دستور کار هیأت ایرانی را در این گفتوگوها تشکیل خواهد داد.
مقامهای آمریکایی مدعی شدهاند دور جدید مذاکرات وین برای رفع تحریمها علیه ایران روز پنجشنبه یا جمعه پایان خواهد یافت. روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» به نقل از مقامهای دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا این خبر را منتشر کرده اما نوشته زمانبندی دقیق مربوط به اتمام این مذاکرات به تحولاتی که در گفتوگوها صورت میگیرد بستگی خواهد داشت. ایران در نشست کارگروه لغو تحریمها روز سهشنبه، خواستههای خود را برای لغو تحریمها به صورت دستهبندیشده و مشخص مطرح کرد و به دیگر هیأتها نیز توصیه کرده است که فعالانه و سازنده به ارائه راهکار و پیشنهاد درباره چگونگی برداشتن تحریمها بپردازند. ایران و ۱+۴ مذاکرات فنی و کارشناسی خود را بر اساس متون پیش نویس به دست آمده در شش دور مذاکرات قبلی آغاز کردهاند. در عین حال ایران روز دوشنبه تاکید کرد که "تغییراتی شکلی و محتوایی در مسیر مذاکرات قاعدتا باید انجام گیرد." از این رو، متون به دست آمده در ادوار پیشین، تنها نقش پیشنویس را ایفا میکنند و تمام این متون قابل مذاکره مجدد هستند. یکی از نکات قابل توجه برای ایران دریافت تضمینهای کافی و لازم در رابطه با قطعیت و تداوم رفع تحریمها در روند اجرای برجام است. با توجه به سابقه آمریکا در خروج یک جانبه از برجام به نظر دریافت هر نوع ضمانت رسمی و غیررسمی محلی از اعراب ندارد اما همانطور که تیم مذاکراتی قبلی هم بر آن تاکید داشته است، «عادیسازی روابط اقتصادی و تجاری با ایران از سوی آمریکا و اروپا» میتواند تضمینی مطمئن تر از قول رییس جمهوری آمریکا باشد. به عنوان مثال این توقع است که آمریکاییها درباره همکاریهای اقتصادی با شرکتهای ایرانی وارد گفتوگو شوند یا اوفک از صدور دستورالعملهای موردی دست بردارد. ممنوعیت یوترن برداشته شود تا ایران بتواند پولهای بلوکه شدهاش در بانکهای مختلف را منتقل کند. یک منبع گفت که طرفهای اروپایی در وین درخواست پایان سریع این دور از گفتگوها را مطرح کردهاند. یک منبع دیگر نزدیک به تیم مذاکره کننده در این خصوص گفت که «تیم ایرانی ترجیح میدهد به ادامه گفتگوها تا زمانی که نیاز باشد، ادامه دهد.» علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام باهدف لغو تحریم ها به وین سفر کرده است در ادامه رایزنیهای دیپلماتیک روز چهارشنبه با میشائیل لینهارت وزیر امور خارجه اتریش دیدار کرد. دو طرف در این ملاقات پیرامون مسائل روابط دوجانبه و بین المللی و همچنین مذاکرات وین با هدف لغو تحریمها بحث و تبادل نظر کردند. اتریش به عنوان میزبان این مذاکرات بطور طبیعی خواستار به نتیجه رسیدن این روند دیپلماتیک و حصول توافق نهایی است تا برگی دیگر به سوابق کشورش در زمینه میزبانی مذاکرات بین المللی مهم و تاریخی اضافه کند. دقایقی پیش جلسه کارگروه مسائل هستهای در سطح کارشناسان و با حضور نمایندگان ایران، گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ وین آغاز شد. این جلسه به موجب توافق دوشنبه گذشته میان مذاکره کنندگان ارشد اعضای برجام کار خود را آغاز کرده است. هم زمان هیات ایرانی سرگرم برگزاری جلسات کارشناسی با موضوع رفع تحریمها است. کارشناسان کشورمان دیروز در جلسه کارگروه رفع تحریم با حضور نمایندگان ایران، گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا ضمن تشریح دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران پیشنهادهای تازهای را در خصوص نحوه پیشبرد گفتوگوها ارائه کردند. نمایندگان جمهوری اسلامی ایران بار دیگر بر موضع اساسی تهران مبنی بر لزوم رفع مؤثر تحریمها علیه ملت ایران تأکید کرده و دیگر اعضا را به مشارکت سازنده در گفتوگوها تشویق کردند. در این جلسه، نمایندگان سایر کشورها هم آمادگی و جدیت خود را برای تعامل در موضوع رفع تحریمها، ابراز کردند. برآیند گفتوگوهای دیروز و امروز بر سر دو موضوع تحریم و مسائل هستهای بررسی و دورنمای ترتیبات اجرایی ادامه مذاکرات هماهنگ خواهد شد. وبسایت واللا گزارش کرد: دستگاه اطلاعاتی اسرائیل همزمان با مذاکراتی که در وین میان ایران و قدرتهای جهانی در جریان است، تلاشهای خود را بر کشف آنچه در پشت پرده رایزنیهای ایران میگذرد، متمرکز میکند. مقامهای امنیتی رژیم صهیونیستی دراینباره گفتند: با وجود گزارش رسانههای خارجی درباره اختلافات عمیق میان ایران و آمریکا، دو طرف ممکن است در مدت چند هفته یا حداکثر چند ماه به توافق دست یابند. این وبسایت عبری افزود: مقامهای اسرائیلی به کاخ سفید و وزارت دفاع آمریکا پیام دادند، واشنگتن باید بر تداوم تحریمها پافشاری کند تا ایران منصرف شود و نشان دهند آمریکا را نمیتوان از ادامه مسیرش متوقف کرد. مقامهای صهیونیست میگویند، راهبرد امنیتی نشان داده است ایرانیها میخواهند لغو تحریمها را بهعنوان شرط مذاکره مطرح کنند، آنهم در زمانی که تلآویو خلاف آن را میخواهد. بیم آن میرود ایران از فضای مذاکرات بر سر توافق سوءاستفاده کند و بر توان هستهای خود بیفزاید. این وبسایت افزود: پیام اسرائیل به آمریکا این است که درباره آنچه در روند توافق میگذرد صحبت نکند، بلکه تلاش کنند ببینند چه اتفاقی میافتد و ایران در پشت پرده چه اقداماتی میکند، آنهم در زمانی که نظارت بر تأسیسات هستهای ایران تحت تأثیر قرار گرفته است. سخنگوی کاخ سفید مدعی شد که ارزیابی مذاکرات وین که از روز دوشنبه این هفته با هدف برچیدن تحریمهای ایران آغاز شده، دشوار است. بر اساس این گزارش، این اظهارنظر «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به سوالی پیرامون موافقت یا عدم موافقت آمریکا با مثبت بودن جو مذاکرات مطرح گردید. این در حالی است که دیپلماتهای اروپایی که نخواستند نامشان فاش شود روز سه شنبه به خبرگزاری رویترز اعلام کردند که در جریان نشست دیروز با نمایندگان ایران (در مذاکرات برچیدن تحریمها در شهر وین)، آنها منتظر پرداختن به موضوعات اصلی هستند.
اختلاف بر سر سانتریفیوژهای ایران در مذاکرات وین
دیپلماتهای اروپایی که اشارهای به نام آنها نشده در جمع خبرنگاران مدعی شدهاند مسئله سانتریفیوژهای ایران یکی از اختلافات موجود در مذاکرات وین است که از دوشنبه برای رایزنی درباره رفع تحریمهای ایران آغاز شده است.
در حالی که به گفته کارشناسان عدول طرفهای غربی از جمله سه کشور اروپایی از تعهدات برجامیشان مقصر وضعیت فعلی برجام است، دیپلماتهای اروپایی مدعی شدهاند که طی روزهای آینده «جدیت» تیم مذاکرهکننده ایرانی را مورد ارزیابی قرار خواهند داد.
این دیپلماتها که طبق ادعای رویترز خواستهاند نامشان فاش نشود گفتهاند قصد ندارند برای گفتوگوهای «ضربالاجل مصنوعی» تعیین کنند، اما در عین حال تصریح کردهاند: «وقتی برای صرف کردن بر روی تعارفات نداریم.»
منابع ادعایی مورد استناد رویترز گفتهاند:«اگر آنها نشان ندهند که درباره این مسئله جدی هستند به مشکل برخواهیم خورد. ۴۸ ساعت آینده بسیار مهم خواهد بود.»
بعد از نشست آغازین که دوشنبه برگزار شد کارشناسان روز سهشنبه کار بر روی مسئله رفع تحریمها را شروع کردند و قرار است در گفتوگوهای روز چهارشنبه به مسئله تعهدات هستهای ایران پرداخته شود.
«انریکه مورا»، سرپرست هیأت اتحادیه اروپا در پایان نشست روز دوشنبه گفته بود که به گفتوگوها امیدوار است. اما یک دیپلمات اروپایی درباره نشست آن روز گفت: «ما نه از سر آسودگی خاطر نفس راحت کشیدیم و نه داد و بیداد راه انداختیم.»
دیپلماتها با بیان این ادعا که امیدوارند «تا پایان هفته تصویر روشنتری به دست بیاید» گفتهاند که در صورت عدم حصول پیشرفت، ممکن است مذاکرات شکست بخورد. آنها گفتهاند: «آن موقع وقت این خواهد بود که در رویکرد دیپلماتیک خودمان تجدیدنظر کنیم ولی هنوز به آن نقطه نرسیدهایم.»
مذاکرات رفع تحریمها در وین از روز دوشنبه (۸ آذرماه/۲۹ نوامبر) در پایتخت اتریش آغاز شد. این نخستین دور از این گفتوگوها در دولت «سید ابراهیم رئیسی»، رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده رفع تمامی تحریمها علیه ایران، به گونهای که قابل راستیآزمایی باشد مهمترین دستور کار هیأت ایرانی را در این گفتوگوها تشکیل خواهد داد.
در دولت «حسن روحانی»، رئیسجمهور سابق ایران نیز ۶ دور گفتوگو میان ایران و گروه ۱+۴ (انگلیس، روسیه، چین، فرانسه به علاوه آلمان) برگزار شد. طرف آمریکایی هم در آن مذاکرات با نمایندگان گروه ۱+۴ بدون حضور ایران در خصوص شرایط بازگشت به برجام گفتوگو میکرد اما آن مذاکرات، به دلیل اصرار آمریکا بر عدم ضمانت درباره ماندن در برجام و یا عدم رفع تمامی تحریمها به بنبست رسید و نتیجهای دربر نداشت.
دیپلماتها ادعا کردند که در این دور از گفتوگوها «۷۰ تا ۸۰ درصد کارها انجام شدهاند اما برخی از دشوارترین موضوعات باقی ماندهاند.» پیش از این خبرگزاری رویترز به نقل از این دیپلماتها نوشته بود که ۷۰ تا ۸۰ درصد متن پیشنویس توافق نوشته شده است.
آنها گفتهاند که مسئله سانتریفیوژهای ایران یکی از مسائلی است که هنوز حل نشده است.
مقامهای ایران هنوز ادعاهای منتسب به دیپلماتهای غربی درباره نگارش ۷۰ تا ۸۰ درصد از متن پیشنویس توافق را تأیید نکردهاند. با این حال علی باقری، معاون وزیر خارجه ایران پیش از این در خصوص اسناد حاصل از ۶ دور مذاکره پیشین تأکید کرده که این اسناد صرفا یک پیشنویس است و هرچند ایران تمام آنها را کنار نمیگذارد اما پیشنویس اساسا سندی قطعی تلقی نشده و قابل تغییر و مذاکره است.
اقدام ضد ایرانی ۲۵ نماینده جمهوریخواه همزمان با مذاکرات وین
به گزارش تارنمای "واشنگتن فری بیکن"، سناتورهای جمهوری خواه دولت آمریکا را متهم به مخفی کردن اطلاعات کردند و خواهان ارائه جزییات در مورد هویت مذاکرات با ایران شدند.
در این نامه آمده است: با وجود ارسال بیش از ۱۲ نامه از سوی اعضای کمیته مطالعات جمهوریخواه برای دریافت اطلاعات در مورد اجرای تحریمهای ایران، دولت (بایدن) همچنان کنگره را در مورد برنامههای ایران برای تضعیف اجرای تحریمها و کاهش تحریمها علیه ایران در تاریکی قرار داده است.
این کمیته بیش از ۱۵۰ عضو جمهوریخواه دارد و از سیاستهای محافظه کارانه در زمینه مسائل دفاعی و سیاست خارجی حمایت میکند.
در این نامه، جمهوریخواهان بار دیگر بر قدرت کنگره برای اعمال تحریمها علیه ایران تاکید کردند.
جمهوریخواهان افزودند: ما یادآور میشویم که قدرت تنظیم تجارت با کشورهای خارجی و در نتیجه توانایی اعمال تحریمهای اقتصادی در اختیار کنگره است.
سناتورهای آمریکایی با اشاره به سیاستهای پیشین دونالد ترامپ رییس جمهوری سابق آمریکا در نامه خود نوشتند: هنگامی که جمهوریخواهان به زودی اکثریت را بدست آورند، قانون فشار حداکثری را تصویب خواهند کرد و مانند دولت باراک اوباما، توانایی دولت بایدن، برای لغو تحریمها و سوء استفاده از معافیتها و مجوزها برای کاهش تحریمهای ایران را محدود خواهند کرد.
در این نامه با تکرار اتهام پراکنیهای همیشگی برخی مقامات آمریکایی همسو با رژیم صهیونیستی ادعا شده است که لغو تحریمهای ایران نباید بدون رسیدگی به همه فعالیتهای ایران از جمله برنامه هستهای، تواناییهای موشکی، تکثیر تسلیحات و سایر فعالیتهای بیثبات کننده این کشور انجام شود.
پیش از این، تام کاتن سناتور تندرو جمهوریخواه ایالت آرکانزاس آمریکا در حساب کاربری خود در توییتر مدعی شد: یک توافق هستهای میان بایدن و ایران حتی بدتر از توافق قبلی خواهد بود و زمانی که جمهوریخواهان بار دیگر قدرت را بدست گیرند، پاره خواهد شد.
وی همچنین با تکرار ادعاهای همیشگی و بیپایه و اساس علیه جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که بایدن رییس جمهوری آمریکا تیم مذاکره کننده خود را به وین اعزام کرده است تا در مقابل ایران تسلیم شود. این دولت نمیخواهد حکومت ایران را به دلیل اقدامات هستهای و حملات علیه نیروهای آمریکایی و متحدان ما مسوول پذیر کند.
تد کروز دیگر سناتور جمهوریخواه آمریکایی نیز در واکنش به تاکید ایران بر اینکه آمریکا باید تضمین کند توافق هستهای را ترک نمیکند، مدعی شده بود هر توافقی که به معاهده تبدیل نشود، دوام نخواهد آورد و دولت بعدی آمریکا آن را پاره خواهد کرد.
گفتگوی بلینکن با وزیران خارجه سه کشور اروپایی همزمان با مذاکرات وین
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا با وزیران خارجه سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه در لتونی دیدار و درباره ایران همزمان با مذاکرات وین گفتگو کرد.
ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا سه شنبه شب به وقت محلی اعلام کرد آنتونی بلینکن امروز با ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه ، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان و الیزابت تراس وزیر خارجه انگلیس در شهر ریگا پایتخت لتونی دیدار و گفتگو کرد.
بر اساس بیانیه ند پرایس، بلینکن و وزیران خارجه سه کشور اروپایی درباره آنچه "تهدید برای اروپا" از جمله اقدامات نگران کننده روسیه درباره اوکراین خوانده شده است، گفتگو کردند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه خود مدعی شد که بلینکن و وزرای خارجه همچنین درخصوص نگرانی هایشان درباره برنامه هسته ای ایران و تلاش برای دستیابی به بازگشت دوجانبه به پاییندی به برجام همزمان با ادامه مذاکرات در وین بحث و گفتگو کردند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه خود توضیحات بیشتری درباره این دیدار ارائه نکرد.