سودوافدرین؛ دارویی برای درمان گرفتگی بینی

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

به گزارش «تابناک»، از این دارو برای درمان گرفتگی بینی و لوله های سینوسی استفاده می شود. اثر ضد احتقان: سودوافدرین بطور مستقیم گیرنده های آلفا-آدرنرژیک مخاط تنفسی را تحریک کرده و عروق را تنگ می کند و سبب کاهش تورم غشای مخاط بینی، کاهش پر خونی و ادم بافت و احتقان بینی ، باز شدن بیشتر راه هوایی (بینی) ، تخلیه ترشحات سینوسی و باز شدن شیپور استاش می شود.

تحریک مستقیم گیرنده های بتا آدرنرژیک ممکن است موجب شل شدن عضلات صاف نایژه شود.ممکن است CNS را تحریک کند. سودوافدرین را نباید به کودک زیر 4 سال بدهید زیرا مرگ ناشی از مصرف این دارو در کودکان بسیار گزارش شده است . قبل از مصرف این دارو در صورتی که هر یک از شرایط زیر را دارید به پزشک خود اطلاع دهید.

سودوافدرین چه کاربردی دارد؟

سودوافدرین برای درمان موقتی گرفتگی بینی، درد یا فشار ناشی از عفونت سینوسی (مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) و دیگر بیماری‌های تنفسی مانند تب یونجه، آلرژی‌ها و برونشیت استفاده می‌شود.

نحوه عملکرد داروی سودوافدرین

سودوافدرین به خانواده داروهای دکونژستانت (مقلد سمپاتیک) تعلق دارد. عملکرد این دارو به صورت باریک کردن رگ‌های خونی برای کاهش تورم و گرفتگی است.

در صورت خرید بدون نسخه این دارو راهنمای مصرف دارو را به دقت بخوانید تا اطمینان حاصل کنید این محصول برای شما مناسب است و در چه شرایطی باید به دکتر داخلی مراجعه کنید.

مصرف محصولات درمان سرفه و سرماخوردگی در کودکان کمتر از ۶ سال مؤثر نیست. از این رو کودکان کمتر از ۶ سال نباید این دارو را مصرف کنند مگر این‌که تحت نظارت پزشک باشد. مصرف قرص یا کپسول‌های دیر باز شونده این محصول برای کودکان کمتر از ۱۲ سال توصیه نمی‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و مصرف ایمن این محصول با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.

این دارو سرماخوردگی معمولی را درمان و دوره بیماری را کوتاه‌تر نمی‌کند و مصرف آن ممکن است موجب عوارض جانبی خطرناکی شود. برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی جدی این محصول، راهنمای دارو و دوز مصرفی را با دقت مطالعه کنید. از این دارو برای خواباندن کودکان استفاده نکنید. همچنین از دیگر داروهای ضد سرفه و درمان سرماخوردگی که حاوی این دارو یا دکونژستانت‌های مشابه باشد (به بخش تداخلات دارویی رجوع کنید) استفاده نکنید. در زمینه دیگر روش‌های درمان سرماخوردگی (مانند نوشیدن مقدار کافی آب، استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌ساز و قطره یا اسپری‌های دماغی) با پزشک خود مشورت نمایید.

نحوه مصرف سودوافدرین و دوز مصرفی

اگر به صورت خوددرمانی از این دارو استفاده می‌کنید قبل از شروع به مصرف سودوافدرین راهنمای دارویی داخل جعبه را با دقت بخوانید و از پزشک یا دکتر داروساز راهنمایی بگیرید. اگر پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده طبق دستورات پزشک آن را مصرف کنید.

این دارو به صورت خوراکی همراه یا بدون غذا طبق دستور پزشک یا راهنمای مصرف بسته دارو معمولاً هر ۴ یا ۶ ساعت یک بار مصرف می‌شود. بیشتر از ۴ بار در روز این دارو را مصرف نکنید. دوز مصرف داروی سودوافدرین به وضعیت پزشکی بیمار و پاسخ بدنشان به دارو بستگی دارد. دوز مصرفی خود را افزایش ندهید و بیش از میزان تجویزی پزشک یا میزانی که برای سن شما در راهنما نوشته شده‌است، این دارو را مصرف نکنید. برای اطلاعات بیشتر از پزشک خود یا دکتر داروساز سوال بپرسید.

اگر قرص‌های جویدنی این دارو را استفاده می‌کنید، هر قرص را کامل بجوید و آن را قورت دهید و اگر از شربت خوراکی این دارو استفاده می‌کنید، دوز مصرفی را توسط پیمانه مخصوص با دقت اندازه‌گیری کنید. از قاشق غذاخوری به دلیل دقیق نبودن دوز مصرفی استفاده ننمایید.

این دارو را کارخانه‌های مختلفی در نوع‌های متفاوتی تولید می‌کنند به طور مثال برخی از قرص‌ها نوشیدن آب زیادی نیاز دارد و میزان سودوافدرین در همه آن‌ها یکسان نیست لذا راهنمای مصرف دارو را به دقت بخوانید و بیشتر از دوز تجویزی این دارو را مصرف نکنید.

کافئین باعث افزایش خطر بروز عوارض جانبی این دارو می‌شود. از این رو از نوشیدن حجم زیادی از نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه، چایی و نوشابه و خوردن مقدار زیادی شکلات و یا مصرف داروهای بدون نسخه‌ای که حاوی کافئین است خودداری نمایید.

اگر ۷ روز پس از مصرف این دارو علائم بیماری بهبود نیافتند یا بدتر شدند یا بازگشتند به پزشک مراجعه نمایید. همچنین اگر دچار علائمی مانند تب، جوش، سردرد مداوم و یا هر مشکل جدی پزشکی دیگری سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

عوارض جانبی سودوافدرین

مصرف سودوافدرین ممکن است منجر به عوارضی مانند سردرد و درد شکم شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید. همچنین در صورتی که نشانه‌هایی مانند خواب آلودگی، اضطراب یا مشکلات خواب را مشاهده کردید با پزشک تماس بگیرید.

در صورتی که پزشک داروی سودوافدرین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی سودوافدرین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. چنان‌چه با عوارضی مانند تپش قلب سریع یا نامنظم، تغییرات روحی روانی (مانند اضطراب، گیجی و بی‌حوصلگی)، لرزش و مشکلات دفع ادرار روبه‌رو شدید سریعا با پزشک تماس بگیرید.

لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی سودوافدرین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.

موارد احتیاط مصرف سودوافدرین

قبل از مصرف این دارو، اگر به داروی سودوافدرین حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید، این موضوع را به پزشک یا دکتر داروساز اطلاع دهید. همچنین اگر به دیگر داروهای مقلد سمپاتیک مانند افدرین و فنیل افرین واکنش منفی نشان داده‌اید به پزشک خود اطلاع دهید. داروی سودوافدرین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.

قبل از مصرف سودوافدرین در مورد سوابق مشکلات سلامتی خود را به اطلاع پزشک برسانید؛ مخصوصاْ دیابت، بیماری چشمی گلوکوم، مشکلات قلبی (مانند حمله قلبی، درد قفسه سینه و نارسایی قلبی)، تپش قلب سریع یا نامنظم، فشار خون بالا، بیماری‌های کلیوی، پرکاری تیروئید و مشکلات دفع ادرار (مانند مشکلات تورم پروستات).

داروی سودوافدرین ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف سودوافدرین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید. ضمنا قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.

شربت خوراکی، قرص‌های جویدنی و قرص‌های حل شونده این محصول ممکن است حاوی قند یا آسپارتام باشد. شربت خوراکی این محصول نیز ممکن است حاوی الکل باشد. اگر دیابت دارید یا مصرف الکل را ترک کرده‌اید یا بیماری کبدی، فنیل کتونری (PKU) یا وضعیتی دیگری دارید که نیاز به محدودیت مصرف موارد ذکر شده در رژیم غذایی دارد، قبل از مصرف سودوافدرین با پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمایید. همچنین قبل از انجام هر گونه عمل جراحی به پزشک خود در مورد مصرف این دارو و دیگر داروهای تجویز شده، تجویز نشده و محصولات گیاهی اطلاع دهید.

سالمندان ممکن است در مقابل برخی از عوارض جانبی این دارو مانند تپش قلب تند یا نامنظم، سرگیجه، مشکلات دفع ادرار، مشکلات خواب و آشفتگی حساسیت بیشتری از خود نشان دهند. همچنین کودکان نیز ممکن است عوارض این دارو مخصوصاً بی‌قراری را از خود نشان دهند.

در زمان بارداری این دارو فقط موقعی مصرف شود که به آن نیاز دارید و پزشک برای شما تجویز کرده است. در مورد مزایا و خطرات این دارو با پزشک مشورت کنید. این دارو از طریق شیردهی انتقال می‌یابد. قبل از شیردهی به نوزاد در این مورد با پزشک صحبت کنید.

تداخلات دارویی سودوافدرین با داروهای دیگر

اگر این دارو همراه با برخی از داروها یا داروهای گیاهی مصرف شود ممکن است تاثیرات آن دچار تغییر شود. این تغییر می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد و باعث شرایطی شود که عملکرد داروهای دچار نقص شود. این تداخلات دارویی امکان پذیر است اما همیشه اتفاق نمی‌افتد. مشورت با پزشک یا دکتر داروساز در زمینه چگونگی مصرف داروهایتان می‌تواند از تداخلات دارویی جلوگیری کرده و آن را کنترل کند.

قبل از شروع به مصرف این دارو، برای دریافت خدمات درمانی بهتر، تمامی داروهای مصرفی‌تان را به اطلاع پزشک یا دکتر داروساز برسانید. هنگام مصرف این دارو دوز مصرفی دیگر داروها را افزایش ندهید و مصرف آن‌ها را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.

داروهایی که با سودوافدرین تداخل دارند شامل موارد زیر می‌شوند:

داروهای محرک مانند دکستروآمفتامین، کافئین و متامفتامین

داروهای گیاهی مانند افدرا و ماهوانگ

داروی تربوتالین

مصرف سودوافدرین همراه با داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO) ممکن است موجب تداخل کشنده‌ای شود. از مصرف بازدارنده‌های MAO مانند آیزوکروبوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین همراه با سودوافدرین جدا خودداری فرمایید. همچنین نباید اکثر بازدارنده‌های MAO را ۲ هفته قبل یا بعد از مصرف این دارو مصرف کرد. برای اطلاعات در این زمینه با پزشکتان مشورت کنید.

سودوافدرین ممکن است باعث کاهش عملکرد داروهای فشار خون مانند مسدود کننده‌های بتا، مسدود کننده‌های کلسیم، گوانتیدین و متلدوپا شود. راهنمای تمامی داروهای مصرفی مانند داروهای آلرژی یا سرماخوردگی را با دقت بخوانید زیرا ممکن است حاوی دکونژستانت‌هایی مانند فنیل افرین باشند. برای استفاده ایمن از داروهای مصرفی با دکتر داروساز مشورت کنید.

این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن نیست، لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروساز در میان بگذارید و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی سودوافدرین نفرمایید.

علائم اوردوز سودوافدرین

اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. . این دارو برای وضعیت فعلی شما تجویز شده است و در موارد دیگری از آن بدون اجازه دکتر استفاده نکنید. علائم اوردوز می‌تواند شامل تنگی نفس، توهم و تشنج باشد که نیازمند خدمات فوریت‌های پزشکی است.

این دارو باید به صورت موقتی مصرف شود و برای استفاده بیشتر از ۷ روز باید با پزشک مشورت کنید.

اگر دوز مصرفی داروی سودوافدرین را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر دارو نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

برندهای مختلف این دارو شرایط نگهداری متفاوتی دارند لذا راهنمای مصرف دارو را با دقت بخوانید و از دستورالعمل‌های نگهداری آن پیروی کنید و دور از دسترس کودکان نگهداری شود. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید. برای اطلاعات بیشتر با دکتر داروساز مشورت کنید.

منبع: مدرسه آنلاین