به گزارش تابناک اقتصادی به نقل از خبرگزاری دانشجو؛ عدم رعایت الگوی مصرف در بخش انرژی از جمله موضوعاتی است که همواره اقتصاد ایران را با چالشهای فراوانی مواجه کرده و البته نسخههای متفاوتی هم برای درمان این بیماری اقتصادی و اجتماعی پیچیده شده است. در این میان آنچه اهمیت موضوع را دوچندان میکند، پرداخت یارانه به مشترکان پرمصرفی است که عملاً حد و حدودی برای مصرف انرژی قائل نیستند و مسئولیتی در قبال سرمایههای ملی احساس نمیکنند.
برای بررسی ابعاد مختلف این موضوع با مهدی هاشمزاده؛ مدیر گروه انرژی و تامین مالی اندیشکده سیاستگذاری ماهد گفتگو کردیم تا بررسی شود چه راهکار عملی برای مدیریت مصرف انرژی وجود دارد و نحوه تخصیص یارانههای پنهان انرژی تا چه اندازه بر میزان مصرف انرژی مؤثر خواهد بود؟
مهدی هاشم زاده با اشاره به مبلغ ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومانی یارانه پنهان انرژی میگوید: «متأسفانه این یارانه عملاً در میان دهکهای مختلف جامعه به صورت عادلانه تقسیم نمیشود. البته آزادسازی صددرصدی هم یک اشتباه بسیار خطرناک است که کلاً اقتصاد را از بین میبرد. آزادسازی قیمت همه حاملهای انرژی اصلاً امکانپذیر نیست. ما باید یارانههای انرژی را عادلانهتر توزیع کنیم. یکی از موضوعات مهمی که اینجا مطرح میشود، بحث مربوط به نحوه تعرفهگذاری است. متأسفانه نظام قیمتگذاری ما باعث شده است که استفاده مشترکان پرمصرف از حاملهای انرژی یعنی برق و گاز و آب بسیار بالا باشد به گونهای که تقریباً مصرف برق ۸۵ درصد مردم برابری میکند با ۱۵ درصد جامعه پرمصرف.»
وی با تأکید بر ضرورت اصلاح قیمت برای مشترکان پرمصرف افزود: «اصلاح تعرفهگذاری باعث میشود که توجه بیشتری به رعایت الگوی مصرف صورت بگیرد. ضمن اینکه به هر حال دولت هم میتواند درآمدزایی داشته باشد. متأسفانه این یارانه پنهان انرژی الان دارد میرود در جیب یک عده آدم خاص که ثروتمند و پرمصرف هستند. یعنی یک خانواده روستایی یا ساکنان مناطق محروم هرگز مصرف خیلی بالای برق و آب و گاز ندارند؛ بنابراین ما باید به سمت اصلاح الگوی مصرف مشترکان پرمصرف برویم.»
مدیر گروه انرژی و تامین مالی اندیشکده سیاستگذاری ماهد تعرفهگذاری پلکانی را شیوهای پذیرفتهشده در مدیریت اقتصاد انرژی دانست و اظهار داشت: «در این شیوه پلههای اول خیلی کم رشد قیمت خواهند داشت، اما افزایش قیمت برای پلههای نهایی بیشتر میشود. در واقع تعرفههای مردم عادی عملاً دچار تغییر چندانی نمیشود، ولی برای مشترکان پرمصرف شاهد تغییرات جدی تعرفه خواهیم بود. در حال حاضر وزارت نیرو حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان بدهی به نیروگاهها دارد و در این شرایط هیچ فرد عاقلی نمیآید سرمایهگذاری کند، چون با قیمتهای فعلی قادر به بهینهسازی صنعت برق نخواهد بود.»
وی همچنین سرمایهگذاری بخش خصوصی در صنعت برق را بسیار ضروری میداند و میگوید: «باید به بخش خصوصی مجوز بدهیم که نیروگاه بسازند تا بخشی از برق مورد نیاز کشور را تأمین کنند و حتی بتوانند صادرات داشته باشند. ما باید از تعرفهگذاری پلکانی حمایت کنیم، چون منجر به مدیریت مصرف خواهد شد و مشترکان پرمصرف متوجه میشوند که باید هزینه واقعی برق مصرفی خود را بپردازند. البته الان تقریباً نصف هزینه تمامشده مورد محاسبه قرار گرفته و همچنان یارانه میدهیم، ولی بالاخره یارانه کمتری پرداخت میشود.»
هاشمزاده با یادآوری ضرورت مدیریت مصرف گاز در فصل زمستان خواستار اتخاذ تمهیدات لازم از سوی دولت شد و افزود: «پیشنهاد ما این است که برای مدیریت مصرف گاز هم تعرفهگذاری پلکانی در دستور کار دولتمردان قرار گیرد. ما باید پیش از وقوع بحران، تعرفهگذاری پلکانی را اجرا کنیم و به صورت بلندمدت هم اجرا کنیم نه اینکه فقط برای مدت خیلی کوتاهی اجرا شود. البته باز هم تأکید میکنم که تمرکز تعرفهگذاری پلکانی فقط بر روی مشترکان پرمصرف است.»