به گزارش تابناک اقتصادی؛ چند سالی است که حال و روز اقتصادی و معیشتی مردم تعریفی ندارد. در این شرایط، یکی از راههای کمک به وضعیت اقتصادی خانواده ها، دریافت وامهای خرد از شبکه بانکی است؛ راهکاری که تنها روی کاغذ آسان است و به محض اینکه متقاضی وام به شعب بانکی مراجعه میکند، با هفت خان عجیبی و غریبی مواجه میشود که به احتمال بسیار، قید دریافت وام را خواهد زد و نظاره گر تداوم مشکلات اقتصادی خواهد شد.
اما این چالش به نظر میرسد، فقط برای همه متقاضیان نیست و گروهی در این شرایط سخت اقتصادی، میتواند به راحتی و با کمترین هزینه و دشواری، نیاز مالی خود را با دریافت وامهای چند صد میلیونی و با نرخ بهره اندک، برطرف کنند. احتمالا برای شما نیز سوال شده که چه کسانی میتوانند بدون دغدغه و مشکل، وامهای چند صد میلیونی دریافت کنند؟!
برای پاسخ به این سوال، به سراغ بانک دی می رویم؛ بانکی که چندماهی است علیرضا قیطاسی را به سمت مدیرعامل جدید معرفی کرده و با شعار همیشگی خود یعنی بانک ارزش آفرین، حالا قصد دارد خدمتی خاص را برای کارکنان خود در نظر بگیرد تا ارزش آفرینی برای معیشت آن ها ایجاد کند!
بنابراین، نخست باید به جدول زیر نگاه کنیم؛ اعداد و ارقامی که متعلق به بانک دی از بانکهای خصوصی است که تصمیم گرفته است برای کارکنان خود، اقسام وامهای ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان تخصیص دهد، آن هم با نرخ سود بسیار پایینتر از نرخ سود وام برای مردم عادی!
همان طور که در جدول فوق دیده میشود و در توضیحات آن آمده است؛ بانک دی در سالی که به «تولید، پشتیبانی و مانع زدایی ها» نامیده شده، مصوب کرده است تا از اول اردیبهشت ماه سال آینده، تسهیلات زیر را پرداخت کند:
۱. تسهیلات با عنوان «فروش اقساطی مسکن» تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان با نرخ ۸ درصد و دوره بازپرداخت ۳۶۰ ماهه (۳۰ ساله)، به مبلغ هر قسط ۱۱۷ هزار و ۲۰۰ تومان
۲. تسهیلات با عنوان «تعمیر مسکن» تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۸ درصد و دوره بازپرداخت ۱۴۴ ماهه (۱۲ ساله)، به مبلغ هر قسط ۷۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان
۳. تسهیلات با عنوان «مرابحه رفع احتیاجات ضروری» تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۴ درصد و دوره بازپرداخت ۱۴۴ ماهه (۱۲ ساله)، به مبلغ هر قسط یک میلیون و ۷۵۱ هزار تومان
۴. تسهیلات با عنوان «مرابحه خودرو» تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۱۰ درصد و دوره بازپرداخت ۱۲۰ ماهه (۱۰ ساله)، به مبلغ هر قسط ۲ میلیون و ۶۴۳ هزار تومان
همچنین در بخش دوم این تسهیلات خاص آمده است؛
۱. تسهیلات با عنوان «مرابحه کالا و خدمات» تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۱۶ درصد و دوره بازپرداخت ۶۰ ماهه (۵ ساله)، به مبلغ هر قسط ۳ میلیون و ۴۶۱ هزار و ۶۰۰ تومان
۲. تسهیلات با عنوان «ضروری درمان» تا سقف ۵۰ میلیون تومان با نرخ سود ۴ درصد و دوره بازپرداخت ۱۲۰ ماهه (۱۰ ساله)، به مبلغ هر قسط ۵۰۶ هزار تومان و ۲۰۰ تومان.
اما امتیازات ویژه بانک دی برای کارکنان خود به اینجا ختم نمیشود و همان طور که نامه فوق مشخص است، این بانک اعلام کرده است در پرداخت تسهیلات مرابحه کالا و خدمات/ کارت اعتباری، درصدی تحت عنوان سپرده مسدودی از همکاران اخذ و این سپرده برای تسهیلات آتی حذف و سپرده مسدودی تسهیلاتی که قبلا پرداخت شده، به کارکنان عودت داده میشود؛ بنابراین خبرهای خوش بانک دی نه برای مردم بلکه تنها برای کارکنان این بانک از سال آینده به بار خواهد نشست. به گونهای که یک کارمند بانک دی، بدون آنکه بخواهد چندین ماه در انتظار موافقت مسئول دایره تسهیلات برای پرداخت وام باشد، تنها در عرض چند روز، مجموعا تا سقف یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان وام دریافت می کند و تا سی سال بعد، اقساط آن را بازپرداخت کند. بازه زمانی که به دلیل شرایط تورمی اقتصاد ایران، با کاهش ارزش پول و ارزش مبلغ اقساط همراه خواهد شد که این موضوع باب میل وام گیرنده است؛ هرچند این وام گیرنده خوش شانس، از کارمندان بانک پرداخت کننده وام باشد.
زیان انباشه و کفایت سرمایه بانک دی بازهم رکورد زد
بررسی صورتهای مالی بانک دی در دوره منتهی به پایان آذرماه ۱۴۰۰ نشان میدهد در این مدت، زیان انباشه بانک دی به رقم ۱۰۶,۴۱۳,۹۴۵ میلیون ریال رسیده که نسبت به پایان سال قبل، ۵۷ درصد افزایش یافته است.
همچنین زیان خالص بانک دی با جهش ۲۳۱ درصدی در پایان پاییز ۱۴۰۰ نسبت به پایان آذرماه ۱۳۹۹ به رقم ۳۹,۰۰۸,۰۸۳ میلیون ریال رسیده است که در بین بانکهای کشور، جایگاه بسیار نگران کنندهای دارد. این در حالی است که نسبت کفایت سرمایه بانک دی نیز وضعیت بسیار منفی دارد. به گونهای که نسبت کفایت سرمایه این بانک در دوره ۹ ماهه منتهی به ۳۰ آذرماه ۱۴۰۰ به رقم بسیار نگران کننده منفی ۳۶ درصد رسیده است. رقمی که در سال مالی منتهی به ۳۰ اسفندماه ۱۳۹۹، منفی ۳۰ درصد بود و حالا روز به روز بدتر میشود.
بزرگی وضعیت اسفناک کفایت سرمایه بانک دی در حالی قابل درک است که باید بدانیم بر اساس ماده ۳ آیین نامه کفایت سرمایه مصوب یکهزار و چهاردهمین جلسه شورای محترم پول و اعتبار، حداقل نسبت کفایت سرمایه برای کلیه بانکها و مؤسسات اعتباری (اعم از دولتی و غیردولتی) ۸ درصد تعیین شده است؛ بنابراین رسیدن کفایت سرمایه بانک دی به رقم منفی ۳۶ درصد، تنها یک پیام دارد و آن عدم مدیریت داراییها و سپردههای مردم در این بانک است؛ بانکی که بخش اعظم سهامداران آن را خانواده معظم شهدا و جامعه بزرگ و معزز ایثارگری تشکیل میدهد، اما عملکرد بسیار ضعیف مدیریت این بانک، چند ماهی است به ضرر و زیان سهامداران بانک دی نیز منجر شده است؛ سهامدارانی که حالا چند ماهی است با بسته بودن نماد این بانک در بورس مواجه شده اند.
در این باره نبض بورس نوشت: نماد بانک دی از ۲۸ مهر ۱۴۰۰ تاکنون بسته است و نزدیک به شش ماه از بسته بودن این نماد میگذرد، در ابتدا این نماد به دلیل برگزاری مجمع متوقف گردید؛ مجمعی که با تنشهایی همراه بود. "
مجمع بانک دی با دعوا و درگیری
نبض بورس بیست و نهم دی ماه در روزی که حواشی مجمع بانک دی خبرساز شد در گزارشی نوشت: "در مجمع عمومی عادی به صورت فوقالعاده بانک دی، اتفاق عجیبی رخ داد و رسانهها با انتشار ویدئویی از جلسه مجمع عمومی که در هتل المپیک تهران و به منظور انتخاب حسابرس و بازرس قانونی و همچنین اعضای هیاتمدیره این بانک برگزار شد، از درگیری فیزیکی در این نشست خبر دادند. در این ویدئو، یکی از شرکت کنندگان با پرتاب بطری به سمت جایگاه و حمله به سخنرانان، باعث توقف جلسه و تشنج در سالن این مجمع شد. گفته شده که این شخص، یکی از سهامداران بانک دی و مالباختگان بورس بوده است که در واکنش به وضعیت بانک و ریزش شدید سهام خود، اشیایی را به سمت مدیران جلسه پرتاب میکند.
واکنش رئیس بنیاد شهید به مفاسد بانک دی
همان طور که در بالا اشاره شد، بخش اعظم سهامداران بانک دی را خانواده معظم شهدا و جامعه بزرگ و معزز ایثارگری تشکیل میدهد؛ بر این اساس، اوایل اسفندماه امسال، قاضی زاده هاشمی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در سی و دومین همایش سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در مورد وضعیت بانک دی گفت: بانک دی در رنکینگ بانکهای کشور جزو سه چهار بانک آخر است و با اینکه بانک کوچکی است، پروندههای فساد بزرگی دارد. اخیرا هم شنیدیم که مدیر عامل و مجموعه هیات مدیره آن زندان رفته اند و همچنین نماد این بانک در بورس به مدت دو سال است که بسته شده و اصطلاحا مشمول ماده ۱۴۱ شده است.
وی افزود: بنده از وقتی که به بنیاد شهید آمده ام تلاش کردم تا هیات مدیره بانک دی را تغییر دهم، اما سوال این است که آیا ما توان این تغییر را داریم؟ نه. بنده نماینده سهامداران هستم و باید طبق قانون افراد را به هیات مدیره فعلی بانک دی معرفی کنم که این هم جزو مقررات عجیب بانک مرکزی است. با وجود این هیات مدیره فعلی مستندات افراد معرفی شده را به بانک مرکزی اعلام نمیکردند، اما نهایتا با فشار و پیگیری این اتفاق افتاد.
قاضی زاده هاشمی با بیان اینکه امروز برخی میگویند نمیدانید چه بر سر ایثارگران آمده افزود: سوال این است که آیا وضعیت پیش آمده در بانک دی، مربوط به این پنج ماهی است که بنده به بنیاد شهید آمده ام؟ اگر مدیر عامل سابق و اعضای هیات مدیره شرکت دیدار ایرانیان دستگیر شدند و به زندان رفته اند، آیا مربوط به زمان بنده است و یا اینکه اگر بانک دی ۸۰۰۰ میلیارد تومان زیان انباشته داشته و یا نماد آن بسته شده مربوط به مدیریت بنده میشود؟
سخن پایانی
به هر حال در باب مشکلات و چالشهای بانک دی، سخن بسیار است؛ اما همان طور که در ابتدا بیان شد، مصوبات پرداخت وام با امتیازات خاص برای گروهی مشخص به نام کارکنان بانک دی، در شرایطی رقم خورده که حال و روز این بانک از نظر شاخصهای اقتصادی، بانکی و مالی، وضعیت بسیار نگران کنندهای دارد و باید مشخص شود که در این شرایط، منابع بانک دی برای پرداخت وام میلیاردی به کارکنان خود از کجا قرار است تامین شود؟ آیا به مانند بسیاری از بانکهایی که در سالهای گذشته، با استقراض از بانک مرکزی و افزایش چاپ پول و نقدینگی، به تامین منابع مالی برای پرداخت تسهیلات، اقدام کرده اند، خواهد بود و یا قرار است سازوکار جدیدی رونمایی شود؟
به نظر میرسد در این شرایط دشوار اقتصادی که بسیاری از مردم از دریافت وامهای خرد از بانکها ناامید شده اند، این نوع اقدامات در بانکهایی همچون دی، باعث افزایش بیش از پیش فاصله طبقاتی و تبعات منفی اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. مسالهای که در نگاه کلان، از حقوقهای نجومی برخی مدیران در این سالها نیز بار منفی بیشتری به همراه دارد و نیازمند ورود نهادهای نظارتی و مسئولان بانک مرکزی به مصوبه اخیر بانک دی است تا مشخص شود که بر اساس چه متر و معیاری، بانک دی مصوب کرده است به کارکنان خود تسهیلات ۵۰۰ میلیون تومانی با نرخ ۸ درصد و همچنین تسهیلات ۵۰ میلیون تومانی با نرخ ۴ درصد پرداخت کند؛ آن هم در شرایطی که مردم عادی پس از طی هفت خان رستم در شعب بانکی و ماهها دوندگی و انتظار، بالاخره میتوانند وام تا سقف ۵۰ میلیون تومان با دو تا سه ضامن و با نرخ بهره حداقل ۱۸ درصد دریافت کنند!