کاربران اینترنتی به صورت روزانه و پیاپی در حال جست و جوی مفاهیم و عبارت های متفاوتی در موتورهای جست و جوگر به ویژه گوگل هستند که رصد و ارزیابی پرتکرارترین و نیز مهم ترین این مفاهیم، قابل تأمل است. به ویژه از این بابت که می تواند به ابزاری برای رصد دغدغه های مردمی از سوی مسولین و تلاش برای رفع و رجوع این مسائل باشد.
به گزارش «تابناک»، در اسفند ماه 1400 همانند سایر ماه های سال فضای مجازی و به صورت مشخص اینترنت به بستری برای داغ شدن بسیاری از مفاهیم و عبارت های مهم و پرتکرار تبدیل شد که در این بسته به برخی از این موارد اشاره می شود.
در بازه زمانی مورد اشاره مفاهیم و عبارت هایی چون «حمله به پایگاه جاسوسی اسرائیل در عراق»، «سحر قریشی»، «طرح صیانت»، «حمله نظامی روسیه به اوکراین»، «زهره فکور صبور»، «کاترین پرز شکدم» و... از مهم‌ترین موضوعاتی بود که کاربران ایرانی در اینترنت به دنبال اطلاعاتی در مورد آن‌ها بودند.
طرح صیانت
طرح صیانت طرحی است که به موجب آن نمایندگان مجلس تصمیم دارند صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی را عملیاتی کنند و با تصویب این طرح در کمیسیون تخصصی که اسفند سال گذشته رخ داد این طرح دوباره به یکی از ترندهای گوگل تبدیل کرد.
پس از قرار گرفتن طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در فهرست طرح‌های مورد بررسی صحن علنی مجلس شورای اسلامی با انتقادات گسترده کاربران فضای مجازی و رسانه‌ها روبه‌رو شد، زیرا بسیاری از فعالان رسانه‌ای و مدنی این طرح را در راستای ایجاد محدودیت دسترسی به شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های اجتماعی تلقی کردند.
اعتراضات گسترده کاربران فضای مجازی به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی باعث شد، پیشتر بهارستان نشینان بررسی این طرح را از دستور کار صحن علنی مجلس خارج کنند، اما مدتی بعد و در حالی که هنوز افکار عمومی نسبت به این طرح واکنش های منفی فراوانی دارند، این طرح در کمیسیون مربوطه به تصویب رسید.
به موجب این خبر آمده است که اعضای کمیسیون طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی در جلسه کمیسیون با ۱۸ رای موافق کلیات این طرح را به تصویب رساندند.
در همین رابطه رشیدی کوچی در جلسه مذکور گفت: من نه مخالف نظام هستم و نه مخالف انقلاب؛ از خانواده‌ای آمده‌ام که پنج شهید تقدیم کرده است. عده‌ای برای موافقت با این طرح با من تماس می‌گیرند و من را تهدید می‌کنند. این در حالی است که بعد از گذشت مدتی به آغاز به کار کمیسیون مشترک مردم هنوز نگران تصویب این طرح هستند.
وی ادامه داد: این موضوع هم دلیل دارد برای مثال یکباره اعلام می‌شود که در خلال بررسی بودجه جلسه‌ای برای بررسی این طرح برگزار شود. کسی مخالف ساماندهی فضای مجازی نیست اما آیا این طرح در راستای ساماندهی فضای مجازی است؟ از نظر مردم اینگونه نیست من در کنار مردم هستم.
پیشتر نمایندگان مجلس شورای اسلامی با بررسی طرح ساماندهی فضای مجازی طبق اصل ۸۵ قانون اساسی موافقت کرده بودند.
بیشتر بخوانید
حمله نظامی روسیه به اوکراین
پس از حواشی فراوان و در حالی که تنش ها میان روسیه و اوکراین به اوج خود رسیده بود، بالاخره ولادیمیر پوتین، اسفند ماه سال گذشته رئیس جمهور روسیه دستور حمله به اوکراین را با اهداف از پیش تعیین شده اعلام کرد و جنگ میان این دو کشور رسماً آغاز شد. این اتفاق سبب شد تا خیلی زود، حمله نظامی روسیه به اوکراین در صدر اخبار ایران و جهان قرار بگیرد و به یکی از ترندهای مهم گوگل تبدیل شود.
در مورد ریشه های این جنگ توضیح اینکه ریشه جنگ روسیه و اوکراین را باید در نظم جهانی فردای «جنگ جهانی دوم» جست و جو کرد؛ جایی که آلمان مغلوب شده بود و آمریکا، اتحاد جماهیر شوروی، فرانسه و بریتانیا، برندگان جنگ بودند و طبیعی بود که می‌خواستند منافع جنگ را هم میان خود قسمت کنند.
در این میان، آلمان به دو حوزه نفوذ و در عمل به دو کشور مجزا (آلمان شرقی و آلمان غربی) تقسیم شد: اولی تحت نفوذ و انقیاد شوروی و دومی، تحت نفوذ و انقیاد آمریکا. این، همان زمانی هم بود که اختلافات ایدئولوژیک میان آمریکا و شوروی (یا میان دو ایدئولوژی سرمایه‌داری و سوسیالیسم) داشت کم‌کم جهان را به کامِ «جنگ سرد» می‌کشاند.
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ابتدای دهه ۱۹۹۰ میلادی، آمریکا و متحدان اروپایی این کشور، بلافاصله شروع به گسترش «ناتو» در میان کشورهایی کردند که زمانی اقمار «اتحاد جماهیر شوروی» به حساب می‌آمدند یا دست‌کم، از نظر جغرافیایی، بیش از اندازه به «مسکو» نزدیک بودند.
کشورهایی همچون «مجارستان»، «لهستان»، «رومانی» و «استونی»، همگی در فاصله سال‌های ۱۹۹۹ میلادی تا ۲۰۰۵ میلادی به عضویت «ناتو» درآمدند و «مقدونیه شمالی» هم در سال ۲۰۲۰ عضو «ناتو» شد. همه این‌ها به معنی پیشرویِ «ناتو» به سمت شرق و برای روس‌ها غیرقابل تحمل بود.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روسیه بیش از آن ضعیف بود که بتواند جلویِ «ناتو» و غرب بایستد. اما این روند، کم‌کم معکوس شد و برای نخستین‌بار، در ماجرای جنگ داخلی در سوریه، پوتین رسما در مقابل منافع آمریکا ایستاد و جلوی سقوط «بشار اسد» را با کمک کشورهایی مانند ایران گرفت.
مورد اوکراین، اما برای روس‌ها بسیار حیثیتی‌تر است؛ نخست اینکه اوکراین در زمان شوروی، مقر بسیاری از سلاح‌های هسته‌ای شوروی بود و به تنهایی یکی از قدرتمندترین جمهوری‌ها در این اتحادیه به شمار می‌رفت. بخش بزرگی از اتباع اوکراینی (به ویژه در شرق این کشور) هم اساسا اصالت روسی دارند.
آمریکا و اروپا هم از همین زاویه به روسیه فشار وارد کردند. در «انقلاب نارنجی» در سال ۲۰۰۴ میلادی در اوکراین، غرب‌گرایانِ اوکراینی دست بالا را در مقابل منافع روسیه در این کشور پیدا کردند و روسیه نفوذش را در اوکراین از دست داد.
همانطور که اشاره شد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در توضیح چرایی حمله نظامی به اوکراین به رسانه ها گفت: شرایط ما را به اتخاذ اقدامات قاطع و فوری واداشته است. جمهوری‌های مردمی [خودخوانده] دونباس از روسیه کمک خواستند. بنابراین، طبق ماده ۵۱ بخش ۷ منشور سازمان ملل متحد، با تصویب شورای فدراسیون روسیه و در راستای دوستی و توافقنامه‌های کمک مشترک با جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک، که توسط مجلس فدرال روسیه تصویب شده‌اند، من تصمیم گرفته‌ام که یک عملیات ویژه نظامی انجام دهم.
پوتین همچنین مدعی شد، تلاش‌های روسیه برای توافق با ناتو در خصوص عدم گسترش این اتحاد در شرق اروپا، بی‌فایده بوده است.
رئیس جمهوری روسیه ادامه داد: با توجه به تهدیدات مداوم از سوی اوکراین، روسیه نمی‌تواند احساس امنیت کرده، وجود داشته باشد و توسعه یابد.
پوتین پس از اعلام آغاز عملیات ویژه نظامی در منطقه دونباس، افزود: هر کس سعی کند در روند فعالیت روسیه مداخله، و بدتر از آن، تهدیدی علیه روسیه و مردم آن به حساب بیاید، باید بداند که روسیه فورا پاسخ خواهد داد... روسیه مدرن و پساشوروی، قوی‌ترین قدرت جهان بوده و هیچ کس نباید شک داشته باشد که مهاجمان علیه روسیه، مغلوب خواهند شد. او با این حال در انتها، مجددا ادعای خود مبنی بر اینکه روسیه قصد حمله و تصرف اوکراین را ندارد، یادآور شد.
شوروی سابق
جنگ روسیه با اوکراین و حملات شدید روسیه به کشور اوکراین که روزی در قالب اتحاد جماهیر شوروی تعریف می شد، به ترند شدن نام شوروی نیز کمک کرد و در اسفند سال گذشته این جمهوری فروپاشیده نیز ترند شد؛ حکومتی که در سال ۱۹۹۱ یعنی بیش از سی سال پیش فروپاشید، ولی حالا و به مدد حمله نظامی روسیه به اوکراین دوباره یادش زنده شده است.
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی یا به‌طور خلاصه شوروی، حکومت سوسیالیست فدرال بود که در سال ۱۹۲۲ به‌وجود آمد و در ۱۹۹۱ ازمیان رفت. این حکومت اتحادیه‌ای متشکل از روسیه و چندین جمهوری دیگر در شمال اوراسیا بود که نظام تک‌حزبی داشت و توسط حزب کمونیست شوروی اداره می‌شد.
پایتخت آن مسکو در جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی، بزرگترین جمهوری خود قرار داشت. از دیگر مراکز مهم این اتحادیه می‌توان به لنینگراد (روسیه شوروی)، کی‌یف (اوکراین شوروی)، مینسک (بلاروس شوروی)، تاشکند (ازبکستان شوروی) و آلما آتا (قزاقستان شوروی) اشاره کرد. شوروی از نظر مساحت بزرگترین کشور جهان بود و فاصله شرق به غرب آن بیش از ۱۰ هزار کیلومتر و شمال تا جنوب آن بیش از ۷٬۲۰۰ کیلومتر بود و نیز ۱۱ منطقه زمانی داشت.
قلمرو آن شامل بیشتر اروپای شرقی، مناطقی از اروپای شمالی و همه آسیای شمالی و مرکزی بود. پنج منطقه آب و هوایی آن شامل تندرا، تایگا، استپ، بیابان و کوهستان داشت. جمعیت گوناگون آن در مجموع با عنوان مردم شوروی شناخته می‌شد.
بیشتر بخوانید
دلیل خودکشی زهره فکور صبور
زهره فکور صبور یکی از بازیگران سینما و تلویزیون ایران بود که اسفند ماه گذشته به واسطه مصرف قرص، جان خود را از دست داد و خیلی زود نامش به صدر جست و جوها آمد. در رابطه با چرایی و علت خودکشی او رسانه ها گمانه زنی های فراوانی کردند و برخی دلیل مرگ او را به رسانه ها و فعالان رسانه ای خارج از کشور گره زدند.
حمید فراهانی‌راد، مجری رسانه تی‌وی پلاس با اشاره به حواشی که طی چند هفته اخیر توسط یک خبرنگارنمای آن سوی آبی برای زهره فکور صبور ایجاد شده بود در اینستاگرامش نوشت: متأسفانه با خبر شدم گویا دلیل اصلی خودکشی خانم فکور حرف‌های خارج از عرف یک به اصطلاح پاپاراتزی فضای مجازی بوده که باعث این اتفاق شده. متأسفم که برای دیده شدن دست به هر کاری می‌زنید. لعنت به بی‌معرفتی‌هاتون. کلاً چی واسه کی مونده که اینقدر حرص می زنین و انسانیت رو زیر پا میذارین؟ بخدا همه‌ش برای خودتون.
توضیح بیشتر اینکه آخرین پست اینستاگرامی که این بازیگر منتشر کرده بود، بخشی از یک مصاحبه تلویزیونی‌اش با برنامه زنده رود بود که در جواب سؤالی می‌گوید: «اگر به گذشته برگردم، اصلاً بازیگر نمی‌شوم. خداراشکر اتفاقات خوبی هم برایم افتاد، اما از بچگی دنبال زندگی آرام و بی‌دغدغه بودم.»
همچنین دنیای اقتصاد نوشت گویا دلیل اصلی خودکشی فکور حرف‌های خارج از عرف یک پاپاراتزی فضای مجازی بوده‌است. گفتنی است، پیکر زهره فکورصبور در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
بیشتر بخوانید
مصاحبه کاترین شکدم با بی بی سی
کاترین پرز شکدم نویسنده، خبرنگار و تحلیل‌گر سیاسی بریتانیایی-فرانسوی است که تخصص او در زمینهٔ خاورمیانه، اسلام رادیکال و یهودستیزی است. او مشاور سازمان ملل در مورد یمن بوده‌است.
کاترین پرز شکدم اسفندماه سال گذشته به یکی از ترندهای گوگل تبدیل شد و بسیاری از کاربران فضای مجازی کنجکاوانه در پی یافتن اطلاعات بیشتر در مورد او و فعالیت های او در ایران بودند.
برخی رسانه ها و کانال های خبری اسفندماه گذشته از جاسوس بودن او و ارتباطش با برخی شخصیت های عالی نظامی و سیاسی ایرانی خبر می دادند و مدعی بودند که وی اطلاعات ذی قیمتی را با خود از ایران خارج کرده و در برخی اقدامات ضد ایرانی اسرائیل نقش موثری داشته است.
پس از حواشی فراوان همچنین کاترین با بی بی سی فارسی مصاحبه و تأکید کرده که نه رابطه ای با شخصیت های سیاسی و نظامی ایرانی داشته و نه اساساً جاسوس بوده است.
به موجب این خبر «کاترین پرز شکدم» در گفت‌وگویی با بی‌بی‌سی گفت: نه جاسوس بودم و نه با کسی از مقامات ایرانی رابطه‌ای داشتم.
وی در ادامه این گفت وگو گفت که این مطالب را او هم در فضای اینترنت دیده ولی آن‌ها را بیش از آنکه علیه خود بداند توهین به مقامات ایرانی تصور می‌کند.
کاترین شکدم همچنین اظهار داشت که برخلاف آنچه گفته می‌شود به هیچ اسنادی در ایران دسترسی نداشته‌ام و آنکه در انتهای مطلبم در تایمز اسراییل نوشته‌ام که ایران به دنبال سلاح اتمی است، صرفاً برداشت شخصی‌ام است که می‌تواند کسی بپذیرد یا نپذیرد. اما برای این حرفم نه به سندی دسترسی داشته‌ام و نه با کسی صحبت کرده‌ام.
شکدم در ادامه این گفت وگو گفت: تمام آنچه در این‌باره دیده‌ام همان مطالب آشکار روی اینترنت بود است.
وی همچنین درباره مطالبش که در سایت khamenei.ir منتشر شده در پاسخ به سوال مجری بی‌بی‌سی که آیا اصلا به دفتر رهبری رفت‌و‌آمد داشته‌اید، گفت خیر. چند مطلب را به صورت ایمیلی فرستادم و حتی پولی هم دریافت نکرده‌ام.
بیشتر بخوانید
حمله به پایگاه جاسوسی اسرائیل در عراق
اسفندماه سال گذشته ده ها موشک نقطه زن از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به سمت پایگاه های جاسوسی اسرائیل در اقلیم کردستان عراق شلیک و همین سبب شد تا عبارات مرتبط با حمله به پایگاه جاسوسی آمریکا به یکی از ترندهای اصلی گوگل تبدیل شود.
بر اساس اطلاعات منتشره در حملات سنگین مورد اشاره، دو مرکز آموزشی پیشرفته متعلق به موساد اسرائیل در اربیل واقع در شمال عراق با «موشک‌های بالستیک» مورد ضربه قرار گرفتند. در همین رابطه برخی نهادهای کردستان عراق نیز گفته‌اند که در این حملات، ۱۲ موشک بالستیک شلیک شده است.
همچنین سازمان ضد تروریسم منطقه کردستان عراق، ضمن اشاره به اصابت ۱۲ فروند موشک به اربیل، مدعی شد: «این موشک‌ها از جایی در خارج از عراق و جهت شرق این کشور شلیک شده‌اند.»
بر اساس این گزارش در حالی که برخی منابع خبری گزارش داده‌اند که در حملات موشکی امشب کسی کشته نشده، النُجَباء مدعی است که رصد پروازها نشان از پرواز یک هواپیمای C17 آمریکایی (هواپیما آمبولانس) از پایگاه نیروی هوایی رامشتاین به سمت اربیل دارد.
خبرگزاری فارس به نقل از منابع آگاه در این باره نوشت: این منبع دقایقی بعد طبق اطلاعات اولیه گزارش داد: «شاهدان محلی می گویند حداقل ۶ راکت به مجتمع زرین اصابت کرد». صابرین نیوز همچنین خبر داد که تعداد زیادی از هواپیماهای نظامی آمریکایی در حال پرواز در آسمان اربیل هستند و حمل ونقل غیرنظامی هوایی نیز در منطقه متوقف شده است.
این رسانه در مطلبی اختصاصی نوشت: «گیرنده های adsb در حریم هوایی اربیل که در زمینه ترافیک هوایی تخصص دارند، متوقف شده اند.» منابع مطلع به صابرین نیوز گفتند: «در پایگاه نظامی نزدیک فرودگاه اربیل آتش سوزی شده و آژیرهای خطر نیز در کنسولگری آمریکا در اربیل به صدا درآمده است». در ادامه این گزارش آمده است: «۱۴ فروند راکت ۱۲۲ میلی متری گراد به پایگاه نظامی در نزدیکی فرودگاه اربیل اصابت کرد. مواضع اشغالگران زیر باران موشک‌های گراد هستند.»
بیشتر بخوانید
سحر قریشی
سحر قریشی یکی از بازیگران پرحاشیه سینما و تلویزیون ایرانی است که به تازگی دوباره به صدر اخبار به ویژه در شبکه های اجتماعی آمده است. دلیل این اتفاق سفر پر حاشیه او به ترکیه و همراهی اش با یک خواننده ایرانی (تتلو) است که در حال حاضر به تولید محتواهای غیراخلاقی و خارج از عرف مشغول است و وارد گروه های شرط بندی شده است.
در همین رابطه پیشتر رسانه ها نوشتند حسین فرحبخش، تهیه‌کننده و کارگردان سینما پنجشنبه ۲۸ بهمن مهمان برنامه «سینما معیار» در رادیو گفتگو بود و از شایعه مهاجرت سحر قریشی گفت.
او در بخشی از گفت‌وگوی خود با این برنامه رادیویی در مورد آنچه این روزها درخصوص مهاجرت سحر قریشی به ترکیه به گوش می‌رسد، توضیح داد: «سحر قریشی، دو، سه ماه قبل به من گفته بود که می‌خواهد ازدواج کند و تا جایی که می‌دانم الان فقط برای ازدواج از ایران رفته است و مهاجرتی در کار نیست.»
این تهیه‌کننده ادامه داد: «سحر قریشی، کشورش را دوست دارد و به ایران برخواهد گشت اما این که آن‌جا چه اتفاقی خواهد افتاد، الله اعلم. به او پیغام دادم کشور، نظام و اعتقاداتش را فراموش نکند و برگردد.» «سینمامعیار» با اجرا و سردبیری امیرعباس صباغ و به تهیه‌کنندگی محمدجواد طالبی، پنجشنبه‌ها از ساعت ۱۴:۳۰ تا ۱۵:۴۰ از رادیو گفت‌وگو پخش می‌شود.
بیشتر بخوانید
