محمدرضا مقامی فرد؛ به گزارش تابناک؛ مهدی غضنفری رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی امروز در حاشیه یک همایش در پاسخ به این که میزان بدهی دولت ها به صندوق توسعه ملی چه میزان است، اظهار داشت: از مبالغی که در ده سال گذشته از صندوق توسعه ملی برداشت شده، حدود ۶۵ درصد از آن توسط دولتها برداشت شده است که البته با تاسف باید اسم این برداشتها را برداشتهای بی بازگشت بگذاریم، چون بسیاری از آن هنوز معلوم نیست تا چند سال باید در اختیار دولت باشد و چه نهادی باید به صندوق بازگرداند.
رییس صندوق توسعه ملی افزود: چیزی حدود ۶۵ میلیارد دلار در ده سال گذشته از منابع صندوق برداشت شده که برخی از آن صرف هزینههای جاری شده و به بیان دیگر، صندوق تامین کننده بودجه جاری کشور بوده است. برخی صرف هزینههای عمرانی شده که انگار صندوق تامین کننده بودجه عمرانی کشور بوده است؛ این موضوع با اساسنامه صندوق در تضاد هست و مقام معظم رهبری چندین بار تذکر داده اند و اسم این نوع برداشتها را برداشتهای غیرقانونی گذاشتند.
در اساسنامه ما چنین پرداختهایی پیش بینی نشده و ممنوع شده است. کار خوبی نیست که ما در قانون چیزی را ممنوع کنیم و بعد با فشار به دنبال دریافت مجوز باشیم؛ یعنی همان چیزی را که خودمان منع کردیم، پا روی آن بگذاریم.
غضنفری گفت: متاسفانه این رویه رخ داده و امیدواریم در دهه دوم صندوق که با این همایش آغازگر آن هستیم و نقطه عطفی در فعالیتهای آینده صندوق هست، صندوق از یک نهاد اقتصادی منفعل که دیگران برای آن تصمیم میگرفتند به یک نهاد اقتصادی فعال تبدیل شود و در نرخ رشد اقتصادی کشور نقش ایفا کند و منابع خودش را در حوزههای مختلف نه فقط به صورت تسهیلات بلکه به صورت سرمایه گذاری در حوزه اقتصادی به مشارکت بگیرد.
وی افزود: ما به فوریت نیاز به اصلاح اساسنامه صندوق داریم تا دست صندوق برای سرمایه گذاری در داخل باز باشد، در حالی که نرخ سرمایه گذاری در کشور خیلی کاهش پیدا کرده است. اینکه منابع را به بخش خصوصی و شبه دولتی بدیم و اینها منابع را در پروژههای خودشان حبس کنند و بازپرداختی نداشته باشند، منجر به رشد اقتصادی نمیشود.
رشد اقتصادی نیاز به گردش منابع دارد، به همین دلیل از این به بعد خودمان در پروژهها سرمایه گذاری و در بازار سرمایه حضور پیدا میکنیم. منابع را در اختیار یک عدهای قرار نمیدهیم که بعدا با التماس بخواهیم بگیریم و آنها هم به بهانه اینکه ارز ۴ هزار تومان بوده و حالا به ۲۵ هزار تومان رسیده است، و نمیتوانند مبالغ و اقساط صندوق را بازپرداخت کنند، مرتبا دنبال استمهال باشند. امیدوارم دوره اهمال و امهال گذشته و دوره رونق برای کار سرمایه گذاری و رشد واقعی فراهم شده باشد.
در دولت دوازدهم مصوبه شورای عالی امنیت ملی را داشتیم که حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق وارد صندوق تثبیت بازار سرمایه شود که با کمال تاسف همچون بسیاری از مصوبات که فکر شده نیست و توجهی به موجودی صندوق ندارد این مصوبه بر صندوق تهمیل شد و ارز صندوق را به ریال تبدیل کردند؛ کار شکست خوردهای که قبلا هم انجام شده بود و موجب کاهش ۷ میلیارد دلاری منابع صندوق شده بود، دوباره در دوره قبلی بانک مرکزی تکرار و منابع ارزی به ریال تبدیل و بخشی از آن به صندوق تثبیت پرداخت شد و بعد از اینکه ما صندوق را در اختیار گرفتیم، منابع ارزی را وارد این فرآیند نکردیم و از منابع ریالی استفاده کردیم. الان حدود ۵ هزار میلیارد تومان به صندوق تثبیت داده ایم.
ما دیگر نمیخواهیم منفعل باشیم و منابع درآمدی را به دیگران بدهیم و دیگران تصمیم بگیرند. انشاءالله به زودی سبد گردانی را در بورس آغاز و در چارچوب سیاستهای نظام و دولت حرکت میکنیم و من مطمئنم حضور صندوق در حوزههای سرمایه گذاری بسیار موثرتر در دستیابی به نرخ رشد اقتصادی ۸ درصد کمک میکند.
بخشهای خصوصی پیام میدهند که اگر در پروژه ها، صندوق خودش مشارکت کند، اطمینان خاطر داریم که تامین مالی پروژه کامل انجام میشود و ما هم مشارکت میکنیم.
رییس صندوق توسعه ملی در ادامه گفت: صندوق پنج تا «ب» نیست: صندوق بودجه جاری نیست؛ صندوق بودجه عمرانی نیست؛ صندوق برای کمک به بورس نیست، صندوق برای بیمه اجتماعی و اقتصادی نیست، و صندوق کارش بنگاه داری نیست.
این تفکرات اشتباه که موجب نابودی حساب صندوق ذخیره ارزی شد حالا موجب نابودی صندوق توسعه میشود و باید فورا قاطعانه و به طور جدی جلوی این تفکرات گرفته شود، چون مضر برای حال صندوق است. صندوق محلی است برای سرمایه گذاری و افزایش درآمدهایی که هم موجب توسعه کشور، هم موجب نرخ رشد اقتصادی هشت درصد و هم منابع صندوق برای نسلهای آینده است.
وی در پاسخ به این که در صورتی که میزان فروش نفت کشورمان افزایش پیدا کند آیا صندوق برنامهای دارد که مطالبات خودش را از دولت دریافت کند یا خیر، اظهار داشت: با ساختار فعلی حکمرانی و سلسله مراتب تصمیم گیری که برای صندوق وجود دارد، عملا هیات عامل و رئیس آن، خیلی نمیتوانند نقش موثری داشته باشند، ما کوچک ترین کار را باید به هیات امنا ببریم و مجلس باید تصمیم بگیرد و دولت موافقت کند و در نهایت بعد از این همه تلاش، ممکن است که فشار بیاورند و مجوزی بگیرند تا این منابع را از ما پس بگیرند؛ لذا مهمترین نکته این است که اکثر مردم، اقتصاددانان و روشنفکران در جریان این شیوه حکمرانی بر صندوق قرار بگیرند تا به یک مطالبه عمومی تبدیل شود تا اگر نفت بیشتری فروخته شد، منابع مازاد به صندوق بیاید و دست اندازی صورت نگیرد و برای نسلهای بعدی حفظ شود و به بهانههای مختلف اطلاعات صندوق را محرمانه کردند که به نظر من یک اشتباه بوده و مردم در جریان اتفاقات داخل صندوق نیستند و نمیدانند چه میگذرد و خدای نکرده اگر یک روز از بین برود، ممکن است همه را دعوت کنند که بر بالای سر صندوق فاتحه بخوانند.
بنده معتقدم قبل از اینکه به آن روزها برسیم، باید گزارش ها مرتب به مردم بدهیم و وضعیت منابع و مصارف را به مردم گزارش بدهیم؛ از جمله این که منابعی که دولت در اختیار صندوق میگذارد، بعدا به دنبال آن نیاید تا پس بگیرد، زیرا صندوق میتواند نقش بسیار مفیدتری در اقتصاد کشور ایفا کند اگر همه متعهد به اساسنامه این صندوق باشیم؛ بنابراین معتقدیم که اگر نفت بیشتری فروخته شود، باید به صندوق داده شود.
پیشنهاد رییس صندوق توسعه ملی به رئیس جمهور
رییس صندوق توسعه ملی در ادامه اظهار داشت: یک پیشنهادی در شب عید به آقای رئیس جمهور ارائه کردم و ایشان هم موافقت اصولی را اعلام فرمودند، به این صورت که ما آماده هستیم تمام درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز را به صندوق بدهند و ما از طریق سود سرمایه گذاری، بودجه ارزی کشور را تامین کنیم؛ فعلا یک هیات عاملی پیدا شده و چنین شجاعتی دارد و چنین پیشنهادی ارائه میکند؛ بنابراین، خواهش ما از دولت و سران سه قوه این است که این پیشنهاد را جدی بگیرند. این طرح به تدیج کاملا عملیاتی است و از اصل منابع ما برداشت نکنند، ما ۱۳۶ میلیارد دلار پول داشتیم که به مرور با برداشتهایی که داشتند، این رقم به ۱۰ میلیارد دلار رسیده است. با این شیوه، بنده قولی نمیدهم و این ده میلیارد را هم میبرند و به صفر میرسد. اما باید متعهد باشیم که از اصل منابع صندوق، هیچکس برداشتی نداشته باشد. بنده اگر صندوق ۱۰۰ میلیارد دلار داشته باشد، حتما در سال اول میتوانم ۱۰ میلیارد دلار به دولت بدهم؛ اگر ۲۰۰ میلیارد دلار داشته باشم، یک سال بعد میتوانم ۲۰ میلیارد دلار به دولت بدهم. به بیان دیگر حداقل ۱۰ درصد سود میتوان پرداخت کرد.
کاری که صندوقهای ثروت ملی در دنیا انجام میدهند، همین پیشنهادی است که به دولت ارائه میکنم. این صندوقها از طریق سرمایه گذاری، منابعی را کسب میکنند و بعضی وقت ها ۱۰ تا ۲۰ درصد از سودشان را به دولتها میدهند نه اینکه دولتها از اصل منابع برداشت کنند.
به نظرم فرصت خوبی است با توجه به اینکه دولت علاقمند هست که کار مردم به سامان برسد، تا صندوق عصر جدید خودش را آغاز کند.
کارخانهای که با پول صندوق ساختهاید را الان به نرخ ۵ سال پیش میدهید؟
رییس صندوق توسعه ملی در ادامه صحبتهای خود اظهار داشت: متعجبم که اتاق بازرگانی نامه میدهد یک عدهای که از صندوق وام به نرخ ارز ۴ هزار تومان گرفته اند، حالا میگویند با همان نرخ ۴ هزار تومان با ما حساب و تسویه کنید. این حرف با هیچ ادبیات اقتصادی همخوانی ندارد. بنده یک سوال خیلی ساده میپرسم از آقای شافعی رئیس اتاق بازرگانی؛ به عنوان مثال شما خانهای که به قیمت ده سال پیش خریدهای را به قیمت ده سال پیش به بنده میدهید، اگر شما قبول میکنید، بنده هم با همان نرخ ۴ هزار تومان محاسبه کنم. کارخانهای که با پول صندوق ساختید با همان قیمت به بنده میدهید؟ صندوق ۶۰ درصد پول کارخانه را داده، اصلا پول صندوق را ندهید، ولی ۶۰ درصد کارخانه را به صندوق بدهید. چرا مثل یک بچه با صندوق صحبت میکنید؟ این ادبیات را مطرح نکنید. شما اتاق بازرگانی هستید؛ آیا حاضرید شیر و ماست و کشک و دوغ تولیدی خودتان را به قیمت قبل از هدفمندی بدهید؟ معلوم است این کار را نمیکنید؛ حق هم دارید. پس بنده چرا باید از منابع صندوق بگذرم؟
بدون اینکه یک سنت از خودشان بیاورند با پول صندوق نیروگاه ساختند و مرفه نشین شدند!
بنده نمیخواهم اینجا مطرح کنم که برخی از این افراد آمده اند و نیروگاه هم زده اند و این در حالی است که یک دینار و یک سنت هم از خودشان نیاوردند و اصلا این کاره نبودند و با پول صندوق این کارها را کردند. اگر قرار باشد که هر کسی با پول صندوق سرمایه دار شود، ۸۵ میلیون نفر در صف میایستند و از پول صندوق میخواهند!
این از عدالت به دور است؛ این همان قرعه کشی است که در خودرو داریم؛ میگوید زودتر آمدم و ارز ۴ هزار تومان گرفتم و الان هم میخواهم با نرخ ۴ هزار تومان پس بدهم؛ یک عدهای همه برجهای فرشته برای آن هاست و یک عدهای هم در شوش نان شب ندارند که بخورند؛ بنابراین این گونه که نمیشود و باید پول صندوق را پس بدهید. اگر پول را نمیدهی، همان ملکی را که با پول صندوق ساختی، ۴۰ درصد آن را به صندوق بده؛ واقعا تعجب میکنم با این ادبیات با صندوق گفتوگو میکنند.