به گزارش تابناک به نقل از فرارو، "بلومبرگ" در گزارشی ضمن اشاره به قریب الوقوع بودنِ امضای توافقی جدید در قالب معادله احیای برجام، به طور خاص به این مساله اشاره می‌کند که جو بایدن نیز همچون باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا، در حال تکرار یک اشتباه قابل توجه در قالب معادله برجام است و این اشتباه چیزی جز بی توجهی به برخی هشدار‌های جمهوریخواهان نسبت به حصول هرگونه توافق با ایران نیست.
در واقع بلومبرگ به این نکته تاکید دارد که اکنون دولت بایدن صرفا معطوف به رایزنی‌های سیاسی و دیپلماتیک با ایران جهت دستیابی به یک توافق با این کشور است و هیچ توجهی را به تاکتیک‌های خود جهت مقابله با مخالفت‌های جمهوریخواهان در عرصه سیاست داخلی آمریکا و در قالب نهاد‌های قانونگذاری آمریکا با محوریت امضای یک توافق احتمالی با ایران جهت احیای برجام ندارد. مساله‌ای که می‌تواند بار دیگر به تکرار داستان‌های مرتبط با نسخه اولیه توافق برجام و خروج آمریکا از این توافق تنها سه سال پس از انعقاد آن ختم شود.
بلومبرگ در این رابطه می‌نویسد: «در بهار سال ۲۰۱۵ و در بحبوحه گزارش‌های خبری مختلف با محوریت این مساله که آمریکا و قدرت‌های جهانیِ دیگر در آستانه امضای یک توافق هسته‌ای با ایران هستند، گروهی ۴۷ نفره از سناتور‌های جمهوریخواهِ آمریکایی نامه‌ای سرگشاده را در ظاهر خطاب به ایران، اما در عمل خطاب به دولت اوباما منتشر کردند. نامه‌ای که پیام اصلی آن این بود: «توافق هسته‌ای برجام چندان به درازا نخواهد انجامید.»
بیشتر بخوانید
به گزارش فرارو، این نامه که پیش نویس آن توسط سناتور‌ها تام کاتن (از ایالت آرکانزاس) و میچ مک کانل (رهبر اکثریت سنا) تنظیم شده بود بیان می‌داشت: «ما هر توافقی را که با موافقت کنگره آمریکا همراه نباشد و در مورد برنامه هسته‌ای ایران باشد، چیزی بیش از یک توافق اجرایی میان باراک اوباما و ایران در نظر نمی‌گیریم. در این راستا، رئیس جمهور بعدی آمریکا می‌تواند یکچنین توافقی را با چرخاندن قلمِ خود زیر سوال ببرد و کنگره آتی آمریکا نیز می‌تواند شرایط و مفاد توافق را در هر زمان که بخواهد تغییر داده و تعدیل کند.»
با این همه، باراک اوباما به این هشدار‌ها بی اعتنایی کرد و با ایران به یک توافق رسید. در این راستا شاهد بودیم که تنها سه سال بعد، دونالد ترامپ رئیس جمهورِ جمهوریخواه آمریکا، این کشور را از چهارچوب توافق برجام به صورت یکجانبه خارج کرد. اقدامی که با این استدلالِ ترامپ همراه بود که اساسا برجام جهت مهار توان اتمی و آنچه وی فعالیت‌های بی ثبات کننده ایران در منطقه خاورمیانه می‌خواند، کافی نیست. وی در همین راستا تحریم‌های اقتصادی گسترده‌ای را نیز علیه ایران تحمیل کرد.
مقامات ایران در کنار دیگر امضا کنندگان توافق برجام و البته مقام‌های سابق دولت اوباما، اظهار می‌کردند که از خروج دولت ترامپ از برجام، شوکه و ناامید شده اند. با این حال باید پذیرفت و توجه داشت که پیشتر به آن‌ها هشدار‌های لازم در این زمینه داده شده بود.
شاید اکنون زمان آن باشد که بار دیگر شاهد نگارش نامه‌ای مشابه از سوی جمهوریخواهان باشیم. در شرایط فعلی، دولت بایدن عملا در حال ارسال این سیگنال است که در اصلی‌ترین مرحله کارزار طولانی خود جهت احیای توافق برجام قرار دارد. در این راستا در روز‌های اخیر اخباری نیز دال بر این مساله منتشر شده اند که ایران انعطاف‌هایی را در روند مذاکرات و در چهارچوب برخی موضوعات نشان داده است.
موضوعاتی که پیشتر مواضع ایران در قالب آن‌ها برای طرفِ آمریکایی کاملا غیرقابل قبول بود. در عین حال در جبهه مقابل ایرانی‌ها می‌گویند که این آمریکا است که در چهارچوب مذاکرات دست به عقب نشینی زده است. به طور کلی اینطور به نظر می‌رسد که هم ایران و هم آمریکا مخاطبان و جامعه داخلی خود را آماده می‌کنند تا از یک توافق احتمالی و قریب الوقوع میان خود خبر دهند.
احیای برجام با لغو تحریم‌ها علیه ایران همراه خواهد بود. مساله‌ای که منابع مالی گسترده‌ای را در اختیار ایران قرار می‌دهد و می‌تواند میلیارد‌ها دلار درآمدزایی را برای نظام سیاسی ایران به همراه داشته باشد. در چهارچوب توافق احتمالی، اگرچه توان هسته‌ای ایران تا حد زیادی محدود و کنترل خواهد شد، با این حال، ایران می‌تواند توانمندی‌های نظامی خود را به نحو قالب ملاحظه‌ای گسترش بخشد و به طور خاص قدرت موشکی و پهپادی‌اش را که می‌تواند برای رقبا و دشمنان این کشور آسیب‌ها و خسارات جدی ایجاد کند را هم تقویت کند.
در عین حال، جبهه مقاومت در منطقه خاورمیانه که ایران رهبری آن را برعهده دارد نیز به واسطه احیای برجام و کسب منافع قابل توجه از سوی ایران، تا حد زیادی قدرتمند‌تر از گذشته ظاهر خواهد شد.
با این همه، همچون اوبامایِ سال ۲۰۱۵، بایدن نیز نسبت به هشدار‌های مکرر و دوحزبی (از جانب احزاب دموکرات و جمهوریخواه) به خود مبنی بر اینکه قانونگذاران آمریکایی قبل از حصول هرگونه توافق با ایران و لغو تحریم‌ها علیه این کشور باید مورد مشورت قرار گیرند، بی اعتنایی پیشه می‌کند. مقام‌های دولتِ کنونی آمریکا هرگونه مخالفت با احیای برجام را به دلیل اینکه تحت انگیزه‌های سیاسی قرار دارند و به مسائل اصولی توجهی ندارند، قویا رد کرده و می‌کنند.
این رویکرد همان رویکردی است که اوباما در سال ۲۰۱۵ در قبال نامه جمهوریخواهان آمریکایی و اعلام هشدار به خود اتخاذ کرد. در آن زمان نیز واکنشِ جمهوریخواهان شدیدا از سوی کاخ سفید و دموکرات‌ها محکوم شد و مورد انتقاد قرار گرفت و به طور خاص بر این مساله تاکید شد که جمهوریخواهان سعی دارند تا دولت اوباما را از دستیابی به یک پیروزی قابل توجه برای آن در حوزه سیاست خارجی محروم کنند. جو بایدن که در آن زمان معاون وقتِ رئیس جمهور آمریکا بود، نامه جمهوریخواهان را "پایین‌تر از شانِ نهاد‌ها و مقام‌های مسوول آمریکایی توصیف کرد".
تردیدی نیست که جمهوریخواهان تلاش‌های زیادی را جهت مسدودسازی ابتکارات و پیروزی‌های مختلف دولت اوباما صرف کردند، با این حال، منتقدان نامه ۴۷ جمهوریخواه آمریکایی در دوره رئیس جمهور سابق دموکرات آمریکا به مهمترین نکته‌ای که مرتبط با نامه مذکور بود قویا بی اعتنایی کردند: اوباما قصد داشت آمریکا را به توافقی متعهد کند که عملا جهت پیشبرد این دستورکار، هیچ مشورت و رایزنی جدی را با نهاد‌های مهم قانونگذاری آمریکا (که بایدن تاکید می‌کرد برای آن‌ها احترام زیادی قائل است) انجام نداده بود.
از این رو اینطور به نظر می‌رسد که جو بایدن رئیس جمهور کنونی آمریکا بار دیگر در حال انجام اشتباهی مشابه است. در واقع اکنون نیز یک مرتبه دیگر جمهوریخواهان آمریکایی درخواست می‌کنند که کنگره آمریکا باید در مورد توافق احتمالی و قریب الوقوع با ایران نظر خود را بدهد و پس از آن رئیس جمهور آمریکا از اختیارات اجرایی خود استفاده کند. مایکل مک کال، جمهوریخواه برجسته کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای به بایدن نوشته است که "کنگره آمریکا باید این اجازه و اختیار را داشته باشد که شرایطی را که در قالب آن ایالات متحده آمریکا به توافق برجام باز می‌گردد، هدفِ بازبینی و بررسی قرار دهد".
با توجه به شرایط کنونی، بعید به نظر می‌رسد که مک کال بتواند جو بایدن را با استدلال‌های خود قانع کند. جو بایدن احیای برجام را یک هدف بنیادین در عرصه سیاست خارجی برای خود تعریف کرده و در این رابطه سعی کرده ثابت قدم باشد. با این همه اگر کنگره آمریکا نتواند بایدن را از دستیابی به یک توافق با ایران منصرف سازد، در عمل می‌تواند موانع زیادی را برای توافق احتمالی با ایران ایجاد کند و این نکته را به احزاب اصلی آمریکایی گوشزد کند که بدون توجه به نظر کنگره، حصول توافقات مهم خارجی برای آن‌ها تا چه میزان سخت و پُر از چالش است. در واقع همانطور که پیشتر نیز افرادی نظیر سناتور کاتن یا میچ مک کانل گفتند، صرفا با چرخاندن یک قلم می‌توان یکچنین توافقی را روی هوا فرستاد و آن را تبدیل به توافقی مُرده کرد.
البته که ایران نیز به خوبی این مساله را بر حسبِ تجربه‌ای که داشته متوجه شده است. تهران در شرایط کنونی این محاسبه راهبردی را دارد که در صورت دستیابی به یک توافق با دولت بایدن در وضعیت کنونی، می‌تواند خزانه خود را با میلیارد‌ها دلار پول در فاصله دو سال مانده تا پایان دولت بایدن پُر کند و در صورت ورود یک رئیس جمهور جمهوریخواه به کاخ سفید در سال ۲۰۲۴، مواضع قوی تری را در قبال آن اتخاذ کند.
با این همه باید توجه داشت که اگر جمهوریخواهان آمریکایی بتوانند در جریان انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا، پیروز انتخابات شوند و بار دیگر کنترل کنگره را به دست گیرند، می‌توانند تا حد زیادی روند لغو تحریم‌ها علیه ایران را کُند کنند و حتی تحریم‌های جدیدی را نیز علیه تهران وضع کنند.
ارسال این پیام به شرکت‌های خارجی که تا حد زیادی به دنبال توسعه روابط تجاری خود با ایران پس از امضای توافق با این کشور هستند، عملا شور و شوق آن‌ها را کاهش خواهد داد و در عین حال به دوستان آمریکا به ویژه در منطقه خاورمیانه اطمینان اندکی را می‌دهد که اساسا آمریکا در قالب معادله احیای برجام، آن‌ها را رها نکرده است.»
