راه‌کارهای سنجش سلامت رفتاری کودکان

سلامت رفتار کودک چیست؟

پیش از بررسی راهکارهای سنجش سلامت رفتاری کودکان، بهتر است بررسی کنیم که اصلا سلامت رفتاری یک کودک به‌چه معنا است؟ سلامت رفتاری خود عضوی از یک مفهوم بزرگ‌تر تحت عنوان سلامت روانی است! سلامت روانی کودک یعنی تجربه‌فرایندهای عاطفی، ادراکی و مهارتی در حد و اندازه خود و توانایی کنار آمدن با مشکلات. البته منظور این نیست که یک کودک به‌تنهایی بتواند خود را اداره کند و یا فرمول‌های پیچیده ریاضی را حل کند؛ بلکه منظور این است که کودک بتواند با مشکلات کودکانه خود به‌خوبی کنار آمده و مهارت‌های ابتدایی را به‌خوبی بیاموزد. یک کودک سالم نباید از جامعه یا عنصری سالم در جامعه گریز داشته باشد (البته بی‌تمایلی مشکلی ندارد) و باید بتواند به‌خوبی با هر چیزی که برای او مناسب است ارتباط برقرار کرده و در نهایت، تفاوت بین خوب و بد برای خودش را تشخیص دهد.

رفتار نتیجه‌ای از شرایط روانی است و می‌توان نتیجه گرفت که کودکی سالم از نظر رفتاری، کودکی است که رفتارهایی مطابق با هنجارهای درست جامعه داشته و بر اساس استانداردهای روانی که بیشتر صحبت‌شان را کردیم رفتار کند. البته بدون شک رفتارهای کودکانه وجود دارند که شاید خیلی با استانداردهای جامعه جور نباشند و این رفتارها در صورتی‌که خیلی شدید نبوده و منجر به‌آسیب به‌کودک نشوند، می‌توان آن را بخشی از رفتارهای کودکانه گذرا دانست اما در غیر این صورت، باید در ابتدا به‌روانشناس و سپس به‌ دکتر اعصاب و روان مراجعه کرد.

نحوه تشخیص سلامت رفتاری کودکان

روش‌های تخصصی روانکاوی کودکان برای بررسی مشکلات رفتاری دائما در حال به‌روز شدن است اما برخی از موارد، به‌عنوان اصول اولیه و بسیار مهم وجود دارند که در ادامه به‌بررسی آنها خواهیم پرداخت.

بررسی تغییرات رفتار

این مورد برای زمانی کاربرد دارند که حس می‌کنید کودک سالم‌تان دچار مشکلات رفتاری شده است! در این هنگام می‌توانید با بررسی تغییرات رفتار کودک و حساسیت‌های تازه ایجاد شده و همچنین مدت زمان بروز این تغییرات، بررسی کنید که آیا مشکلات رفتاری وجود دارند یا نه.

موشکافی دقیق رفتارهای کودک

باید تعارف را کنار بگذارید و کودک خود را بی‌رحمانه قضاوت کنید! اگر فکر می‌کنید که رفتار او واقعا هنجار شکن و نادرست است، از اطرافیان در این باره بپرسید که آیا فلان رفتار کودک من واقعا باعث آزار شما شده یا خیر! البته این بررسی زمانی معتبر است که شما تلاش لازم برای از بین بردن یک رفتار بد در کودک را کرده باشید.

مشکلات زندگی کودک‌تان را تحلیل کنید

مشکلات رفتاری کودکان نه‌تنها به‌اطرافیان، بلکه به‌خود کودک نیز آسیب‌رسان است. اگر کودک شما در زندگی خود با مشکل خاصی مواجه است، باید آن مشکل را تحلیل و ریشه‌یابی کنید. به‌عنوان مثال اگر کودک خیال‌پردازی دارید که در تحصیل خود موفق نیست اما یقین دارید که هوش بالایی دارد، باید بررسی کنید که آیا کودک در حین درس خواندن نیز خیال پردازی می‌کند؟ آیا این خیال پردازی بیش از حد است و او را از دنیای واقعی دور می‌کند؟ و سایر موارد این چنینی.

البته در برخی موارد نیز مشکلات رفتاری کودکان می‌تواند ناشی از یک بیماری باشد؛ موضوعی که کودکان را آزار داده و آنها یا نمی‌تواند مشکل را بازگو کنند و یا اینکه از این کار شرم دارند؛ مانند ابتلا به ‌عفونت ادراری در کودکان که به‌دلیل دردهایی که به‌همراه دارد، خلق و خو و رفتار کودک را تغییر می‌دهد.

دغدغه‌های کودک را بررسی کنید

یک کودک، طبیعی دغدغه‌ای کودکانه مانند خرید یک اسباب بازی جدید یا تهیه یک انیمیشن را دارد و کم‌تر پیش می‌آید که کودکان دغدغه‌های دیگری داشته باشند. اما در این بین اگر رفتار کودک شما ناشی از دغدغه‌هایی بی‌اساس بود، باید روی این مورد حساسیت  به‌خرج بدهید چرا که این موضوع ناشی از یک مشکل روانی است که منجر به‌ایجاد مشکلات رفتاری می‌شود. به‌عنوان مثال، یک کودک نباید بیش از اندازه دغدغه نظافت داشته باشد و در صورتی‌که کودک علائم وسواس نظافت را در رفتار خود داشته باشد، می‌توان گفت که مشکلات رفتاری وجود دارند.

ترس و نفرت کودک را بررسی کنید

کودکان به‌شما دروغ نمی‌گویند؛ پس نظر آنها را در مورد چیزهایی که فکر می‌کنید کودک از آنها می‌ترسد یا نفرت دارد بپرسید. کودکان معمولا ترس‌هایی دارند و همچنین ممکن است از بعضی چیز‌ها خوششان بیاید؛ اما اینکه نسبت به‌چیزهایی ترس و نفرت بیش از حد و غیر طبیعی داشته باشند که آن چیزها ترسناک یا نفرت انگیز نیستند، این موضوع می‌تواند یک مشکل روانی باشد که منجر به‌مشکلات رفتاری بسیار زیادی خواهد شد.

معمولا کودکان به‌چه اختلالات رفتاری‌ای مبتلا خواهند شد؟

کودکان ساختار روانی آسیب‌پذیری دارند و ممکن است با برخی اختلالات رفتاری به‌دنیا بیایند که بعدها خود را نشان بدهد و به‌این اختلالات مبتلا شوند. در هر صورت، اختلالات رفتاری شایعی که بیشتر از همه کودکان را درگیر می‌کند به‌شرح زیر هستند:

• اختلال سلوک

• وسواس‌های مختلف

• اختلال نافرمانی مقابله جویانه

• تشخیص درمان مشکلات رفتاری

تشخیص شما به‌عنوان والدین کودک، اگر دانش روانشناسی نداشته باشید در نهایت یک تشخیص گنگ و مبهم خواهد بود که امکان بررسی بیشتر آن برای شما وجود نداشته و همچنین احتمال خطا در تشخیص هم بسیار بالا است. به‌همین واسطه، توصیه می‌شود که حتما برای دریافت مشاوره‌های بیشتر، کودک را نزد روانشناس ببرید تا تشخیص نهایی صورت و راهکارهای درمانی نیز پیشنهاد شوند.

جمع‌بندی

مشکلات رفتاری کودکان معمولا موضوع شایعی است و هر کودکی به‌نحوی از قوانین خانواده و حتی جامعه سرپیچی می‌کند. این موضوع، همانطور که گفته شد می‌تواند بخشی از رفتارهای طبیعی کودکانه باشد و یا بخشی از یک مشکل روانی یا مشکل رفتاری عمیق که حتما نیاز به‌پیگیری آن وجود دارد. ما در این نوشته تمام تلاش خود را به‌کار بستیم تا راهکارهای تشخیص اولیه مشکلات رفتاری را با شما در میان بگذاریم و روش‌های پیشرفته‌تر، باید بر اساس نظر متخصص روانشناس صورت بگیرند.

در صورتی‌که برای بررسی بیشتر این مشکل یا هر مشکل دیگری قصد مشاوره با پزشکان متخصص را دارید، می‌توانید از طریق سایت نوبت دهی آنلاین درمانکده برای دریافت نوبت پزشکان متخصص مختلف، از دکتر کودکان گرفته تا متخصص اعصاب و روان و هر تخصص پزشکی دیگری اقدام کنید.

انتهای رپرتاژ آگهی/