به گزارش تابناک به نقل از روزنامه اطلاعات، در شرایط خاص منطقه که حوادث اخیر ایران به گونهای اجتنابناپذیر بر آن تأثیر گذاشته و در اوضاعی که حیات و ممات برجام ـ این مهمترین اقدام مشترک امنیتی ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا ـ با اما و اگرهای جدی روبرو شده است،خبر از سر گیری روابط سیاسی ایران و عربستان پس از یک سال مذاکرات نه چندان آشکار و با نقشآفرینی و راهبری موثر چین، رسانهها و افکار عمومی منطقه و جهان را غافلگیر کرد و تحت تأثیر قرار داد.
در حالی که گفته میشد زمین و آسمان عربستان برای عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر قدس آماده میشود، تغییر ناگهانی زمین بازی از تلآویو ـ ریاض به تهران ـ ریاض، موجب ایجاد علامت سوال جدی در خصوص چرایی و چگونگی این تصمیم شد. نگاهی گذرا به ظرفیت و توان مثالزدنی و هژمونی این دو کشور مسلمان در مناسبات، امنیتی،اقتصادی و سیاسی منطقه و جهان نشان میدهد این دو کشور با بهره برداری مناسب، از منابع در اختیار و با محور قرار دادن اتحاد و برادری میتوانند به فرآیند توسعه سریع و موثر خود و سایر کشورهای مسلمان کمک شایانی داشته باشند.در حالی که نبود روابط سیاسی و دیپلماتیک، این دو کشور را وارد جنگهای سیاسی ـ تبلیغاتی کرده و بیم بروز حوادث تلختر و منازعه فراگیر غیر قابل کنترل را بیشتر و بیشتر میکرد، خردگرایی دو کشور بزرگ و قدرتمند خاورمیانه را به سمت و سویی کشانده که بی تردید ثمره شیرین این اتفاق راهبردی در مدت زمان کوتاهی قابل تصور است.بهنظر میرسد شاه کلیدمحقق شدن ثمرات از سرگیری روابط ایران و عربستان بایستههای زیر است که عدم تحقق آنها میتواند به متلاشی شدن این طرح بینجامد.
۱ـ عربستان سعودی و ایران بر سر میزان تولید و قیمت نفت و گاز دعوای نانوشته همیشگی داشتهاند، یکی به خاطر در اختیار داشتن منابع عظیم نفت و گاز و جمعیت کمتر سیاست افزایش تولید و پرکردن خلأ بازار را دنبال کرده و دیگری به خاطر فراوانی جمعیت و نیاز بیشتر به توسعه سریعتر به دنبال افزایش قیمت توأم با حفظ سطح تولید نفت و انرژی بوده است. تغییر سیاست دو کشور از منافع متضاد به حصول منافع مشترک میتواند مقوم روابط تازه از سرگرفته شده باشد.
۲ـ ایران و عربستان هر کدام اقمار مهمی در منطقه و جهان داشته و دارند، داعیه رهبری بلامنازعه بر اقمار مرتبط همواره از سوءاستفاده قدرتهای جهانی بویژه رژیم صهیونیستی مصون نبوده و این رژیم با دمیدن به تنور اختلافات، مذهبی،سیاسی و قومی به دفعات موجب بروز و ظهور حوادث و رخدادهای تلخ و ناگوار در منطقه تحت نفوذ این دو کشور شده است، تغییر نگرش ایران و عربستان در جهت استفاده حداکثری از منابع و قدرت در اختیار بمنظور بالنده سازی خود و حوزه نفوذ و همچنین جایگزینی صلح و گفتگو حول محور منافع مشترک به جای منازعه سخت فرسایشی میتواند به نتیجه گرا بودن روابط آغاز شده کمک کند.
۳ـ برای نخستین بار و با وجود اختلافات متنوع و چند لایه ایران و عربستان این توافق کاملا شرقی، بدون دخالت آمریکا و اروپا به یکباره در پکن رو نمایی میشود. همواره باور جهانی این بود که آمریکا دست برتر در هدایت و حل و فصل منازعات بینالمللی داشته و بدون میانداری این کشور توافق عربستان با ایران محال خواهد بود،از این رو میتوان اجرایی شدن این راهبرد شرقی در احیای دوباره روابط ایران و عربستان را رخ نمایی تغییرات بنیادین در نظام تصمیمسازی عربستان و نزدیکتر شدن این کشور به محور ایران،روسیه و چین ارزیابی کرد. عربستان با این همگامی غافلگیر کننده به وضوح نشان داد به دریافت درستی از نقش و اهمیت ایران در جهت تامین مؤلفههای امنیتساز خود دست یافته که میتواند با استفاده عاقلانه از این مؤلفه، مسیر توسعه و شکوفایی خود را با دشواری کمتری طی کند. به رسمیت شناختن و باورمندی عقلایی این سیاست عربستان توسط ایران، برای بقا و دوام توافق جدید، ضروری بهنظر میرسد.