به گزارش تابناک اقتصادی؛ تبصره 15 قانون بودجه امسال آمده است: "در سال ۱۴۰۲ وزارتخانه های نفت و نیرو موظفند تعرفه آب، برق و گاز مشترکان خانوارهای کشور را به گونه ای اصلاح نمایند که با رعایت مناطق جغرافیایی کشور، تعرفه مشترکان تا سقف الگوی مصرف خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور برابر صفر، مشترکان تا الگوی مصرف به صورت یارانه ای، مشترکان پرمصرف بالاتر از الگوی مصرف به صورت غیریارانه ای و براساس الگوی افزایش پلکانی (آی.بی.تی) تعیین شود. تعرفه به نرخ صفر آب خانوارهای مذکور براساس بُعد خانوار محاسبه می شود. میزان افزایش تعرفه مشترکان پرمصرف بالاتر از الگوی مصرف باید حداقل به اندازه ای تعیین شود که بار مالی رایگان کردن تعرفه مشترکان کم مصرف را جبران نماید و نیاز به تأمین منابع جدید نداشته باشد."
حال بر خلاف سال گذشته که عملا در پاییز دولت تصمیم به ابلاغ تعرفه های جدید گاز گرفت، در روزهای اخیر شرکت ملی گاز ایران تعرفه گازبهای مصوب امسال را طبق قانون بودجه کل کشور ابلاغ کرده و تاکید کرده است: " این تعرفهها بهصورت پلکانی و در قالب ۱۲ پله تدوین و ابلاغ شده و تعرفه هر پله به مصارف مازاد بر پله پیشین اعمال خواهد شد. همچنین تعرفه بخش خانگی ۲۱ خرداد ماه امسال ابلاغ شده و صورتحساب مشترکان از ابتدای امسال بر اساس تعرفه جدید محاسبه میشود."
بر اساس اعلام شرکت ملی گاز؛ تعرفه هر پله در دوره سرد سال دقیقاً مشابه تعرفههای ابلاغی سال ۱۴۰۱ است و صرفاً الگوی مصرف براساس آخرین اطلاعات مصرف و شرایط آب و هوایی کشور و با هدف کاهش هزینه خانوارها تغییر یافته است.
الگوی مصرف متناسب با مناطق جغرافیایی و اقلیم آب و هوایی شهرهای کشور تعیین شده است و مشترکان در شهرهای مختلف طبق وضعیت آب و هوایی محل مصرف از الگوهای متفاوتی برخوردار هستند.
از سویی به منظور اعمال دقت نظر و بررسی شرایط آب و هوایی مناطق مختلف کشور، اقلیمهای آب و هوایی از سوی پژوهشکده هواشناسی کشور تعیین و به شرکت ملی گاز ایران اعلام میشود.
در تعرفههای ابلاغی مانند سالهای گذشته تعرفه مشترکان کم مصرف (سه پله ابتدایی) هیچ تغییری نکرده است و صرفاً تعرفه مشترکان پر مصرف مانند سال ۱۴۰۱ در هر پله تعیین شده است همچنین به منظور تشویق مشترکان به صرفهجویی و استفاده از راهکارهای بهینهسازی مصرف گاز طبیعی، تعرفه پلههای ۱۱ و ۱۲ (مشترکان بسیار پر مصرف)، به ترتیب ۵۰ و ۶۰ هزار ریال است.
جدول پلکانی تعرفههای گاز طبیعی در دوره سرد سال در نمای کلی به شکل زیر است:
تعرفههای ابلاغی در دوره گرم نیز مطابق جدول زیر است:
در دوره گرم سال بهدلیل حذف مصارف گرمایشی، تعرفه همه اقلیمهای آب و هوایی مشابه است.
همچنین بهمنظور مساعدت با مشترکانی که برای سرمایش از چیلر استفاده میکنند تعرفه پلههای ۱۱ و ۱۲ دوره گرم سال به نسبت سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است.
بر اساس این گزارش، کسانی که در دوره گرم سال از گاز طبیعی برای مصارف سرمایشی استفاده میکنند، ضروری است از تجهیزات بهینهسازی شده و با بازده انرژی بالا استفاده گنند تا هزینههای مربوطه را کاهش دهند.
گازبهای افراد زیر پوشش سازمانهای حمایتی در دوره سرد و گرم سال تا سقف مصارف پله ۳ آنها رایگان است و تنها گازبهای مصارف مازاد بر پله ۳ را پرداخت خواهند کرد. همچنین مشوقهایی برای تشویق مشترکان به صرفهجویی در بازه ۱۶ آذر تا ۱۵ اسفند ماه در نظر گرفته شده است.
بر این اساس، در صورت کاهش حداقل ۱۰ درصدی مصارف خانگی به نسبت دوره مشابه سال ۱۴۰۱، به ازای هر متر صرفهجویی مبلغی معادل ۵ برابر هزینه فرآورش، انتقال و توزیع به مشترک پرداخت خواهد شد. این مبلغ تا سقف ۳۵ درصد صرفهجویی قابل پرداخت خواهد بود.
از سوی دیگر، در صورت صرفهجویی بیش از ۱۰ درصدی مدارس، دانشگاهها، خیریهها، اماکن ورزشی و مذهبی، مجتمعهای تجاری و اماکن گردشگری، به ازای هر یک واحد درصد صرفهجویی، مشمول تخفیف هزینه گازبها دوره صورتحساب تا ۱۰ واحد درصد خواهند شد. این تخفیف گازبها تا سقف ۴۰ درصد قابل اعمال در صورتحساب دوره است.
بر اساس ابلاغیه شورای عالی امنیت ملی، گازبهای مشترکانی که در بازه زمانی ۱۵ دی ماه تا ۱۵ بهمن ماه حداکثر ۷۰ درصد مصرف پله سوم اقلیم مربوطه را داشته باشند به صورت ۱۰۰ درصد رایگان محاسبه خواهد شد.
مشترکان غیر خانگی با ظرفیت ۵ هزار متر مکعب در ساعت و بیشتر در صورتی که در دوره سرد سال حداقل در ۵ روز متوالی مصارف خود را نسبت به روزهای گذشته خود حداقل ۳۰ درصد کاهش دهند متناسب با حجم گاز صرفهجویی شده مشمول ۱۰ درصد بخشودگی گازبهای دوره خواهند شد.
ممنوعیتهای قانونی از ابتدای آذر تا پایان بهمن ماه شامل استفاده از گاز طبیعی بهمنظور گرمایش استخرهای خانگی، استفاده از وسایل انرژی بر در فضای باز و فروش گاز به مراکز استخراج رمز ارز است.
تعرفه مشترکان تجاری، گردشگری و صنایع دستی و کورههای آجر از ۲۱ خرداد ماه ۱۴۰۲ مشابه تعرفه مشترکان صنعتی کشور خواهد بود. همچنین مشترکان دولتی در صورتی که در بازه ۱۶ آذرماه تا ۱۵ اسفند ماه، مصارف خود را نسبت مصارف سال گذشته ۲۰ درصد کاهش ندهند، گازبهای دوره آنها با ۵۰ درصد افزایش محاسبه خواهد شد.
تخفیف 70 درصدی برای گروه پرمصرف گازی در زمستان 1401 (که در فضای رسانه ای نسبت به قبوض میلیونی گلایه داشتند)، از جمله تصمیماتی بود که با انتقاداتی همراه شد. این در حالی بود که بررسی ها نشان می داد در صورتی که مشترکان در محدوده الگوی بهینه، مصرف گاز داشته باشند، رقم قبوض افزایش قابل توجهی نخواهد داشت؛ اما مسلما برای پرمصرفها و بدمصرف ها، جریمه لحاظ میشود؛ جریمهای که در روزهای سرد سال که بسیاری از هم وطنان نیاز به گاز برای مصارف خانگی داشتند، معقول به نظر می رسید. از سوی دیگر؛ مصرف بی رویه گاز توسط قشر مرفه و ثروتمند برای اموری همچون گرم کردن استخرهای خانگی و ویلاهاست که با مصرف گاز چند هزار متر مکعبی، در این سال ها به ناترازی مصرف گاز منجر شده است.
اما با همه این نکات کارشناسی؛ مدیر امور گازرسانی شرکت ملی گاز ایران اوایل بهمن ماه سال گذشته اعلام کرد: "با توجه به ارقام چند میلیونی در برخی از قبوض گاز، رئیس جمهور دستور داد، ۷۰ درصد از افزایش قبوض گاز از بازه زمانی ۱۶ آذرماه تا ۱۵ اسفندماه امسال به مردم بخشیده شده و تخفیف داده شود"
این تصمیم از نگاهی دیگر این تلقی را ایجاد کرد که کممصرفها هیچ سهمی از تخفیف گازی دولت ندارند و پرمصرف با مصرف بیشتر، تخفیف هم می گیرند.
هرچند مدتی بعد دوباره دولت از این تصمیم هم اندکی عقب نشینی کرد و در مصوبه جدید هیات وزیران (16 بهمن ماه 1401) برای مشترکان گاز خانگی، آن دسته از مشترکانی که در پله ۱۲ تعرفه قدیم گاز خانگی قرار داشتند، از تخفیف ۷۰ درصدی رئیسجمهور برای افزایش قبوض گاز مستثنا شدند که معادل ۴۶ هزار مشترک بود.
حال باید منتظر ماند و دید که آیا این بار و در فصل سرد سال که مصرف گاز با افزایش قابل توجهی مواجه می شود و احتمالا دوباره شاهد قبوض میلیونی و گلایه گروهی خاص خواهیم بود، بازهم دولت دست به اقدامی مشابه سال گذشته می زند یا اینکه خبری از تخفیفی همچون سال گذشته نخواهد بود؟