ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت / داستان زندگی نخستین فیلمساز ایرانی که جایزه بین المللی برد / ماجرای سانسور یک مستند تکان دهنده از گلستان و پیش‌بینی‌اش از وقوع انقلاب

گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم «یک آتش» درباره مهار یکی از بزرگ‌ترین آتش‌سوزی‌های چاه‌های نفت در اهواز، موفق به دریافت مدال برنز جشنوارهٔ فیلم کوتاه ونیز شد و با دریافت نخستین جایزهٔ بین‌المللی برای سینمای ایران، نخستین چهره بین المللی سینمای ایران لقب گرفت.
کد خبر: ۱۱۸۹۱۷۵
|
۰۱ شهريور ۱۴۰۲ - ۱۲:۳۶ 23 August 2023
|
13644 بازدید
|

ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت

ابراهیم گلستان، نویسنده، مترجم، عکاس و فیلم‌ساز ایرانی و از چهره‌های جریان ساز در ادبیات و سینمای ایران در ۱۰۱ سالگی بدرود حیات گفت.

به گزارش «تابناک»؛ ابراهیم تقوی شیرازی، مشهور به ابراهیم گلستان نویسنده، مترجم، عکاس و فیلم‌ساز ایرانی و یکی از پایه‌گذاران جریان موج نو در سینمای ایران پس از بیش از یک قرن زندگی درگذشت. گلستان متولد ۲۶ مهر سال ۱۳۰۱ در شیراز و نوه آیت‌الله سید محمد شریف تقوی شیرازی و نخستین فرزند سید محمدتقی گلستان صاحب روزنامه گلستان بود که نمایندگی فارس را در مجلس مؤسسان ۱۳۰۴ که سلطنت را از قاجار به پهلوی منتقل کرد، بر عهده داشت. او در ۲۱ سالگی با دختر عمویش فخری گلستان (تقوی شیرازی) ازدواج کرد.

او در سال ۱۳۲۰ برای تحصیل حقوق به تهران رفت و وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد؛ اما در همان ابتدای راه رها کرد و عضو حزب توده شد، ولی پس از افزایش حواشی این جریان، در ۱۳۲۶ از حزب توده جدا شد. جدایی او نه به‌ خاطر اختلاف نظر و فکر، بلکه به‌دلیل باور او به‌ روابط ناسالم و باندبازی‌ها و جاه‌طلبی‌های افراد حزب بود.  او در سال ۱۳۲۶، کتاب اول خود را که مجموعهٔ داستانی با نام به دزدی رفته‌ها بود، منتشر کرد. گلستان پس از جدایی از حزب توده برای کار در اداره انتشارات شرکت نفت ایران و انگلستان به آبادان نقل مکان کرد و در این اداره مدتی رمان‌های معروف جهان را برای نشریه روزانه اخبار هفته ترجمه می‌کرد. او مدتی نیز دبیر این نشریه با تیراژ ۲۵هزار نسخه بود. 

ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت

صحنه‌ای از فیلم تپه‌های مارلیک

او پس از سال ۱۳۳۶، استودیوی سینمایی خود را با نام «استودیو گلستان» تأسیس کرد و تعدادی فیلم مستند برای یکی از سازمان‌های شرکت نفت ساخت که «تپه‌های مارلیک»، «گنجینه‌های گوهر»، «یک آتش» و «موج و مرجان و خارا» از این جمله‌اند. گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم «یک آتش» درباره مهار یکی از بزرگ‌ترین آتش‌سوزی‌های چاه‌های نفت در اهواز، موفق به دریافت مدال برنز جشنوارهٔ فیلم کوتاه ونیز شد و با دریافت نخستین جایزهٔ بین‌المللی برای سینمای ایران، نخستین چهره بین المللی سینمای ایران لقب گرفت.

گلستان کارگردان دو فیلم داستانی با نام‌های «خشت و آینه» محصول ۱۳۴۴ و «اسرار گنج درهٔ جنی» محصول ۱۳۵۰ نیز هست. او همچنین تهیه‌کنندهٔ فیلم «خانه سیاه است» به کارگردانی فروغ فرخ‌زاد محصول ۱۳۴۱ بوده است. ارتباط گلستان با فروغ فرخزاد همواره یکی از سوالاتی بود که از او پرسیده می‌شد.

ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت
پشت صحنه فیلم مستند خانه سیاه است

با وجود روابط ویژه گلستان، او نیز در دوره پهلوی مشمول سانسور شد و فیلم «گنجینه‌های گوهر» زیر تیغ سانسور رفت و توقیف شد. این فیلم که به سفارش دولت برای نمایش گنجینه جواهرات سلطنتی بود، در صحنه‌هایی با مقایسه وضعیت مردم فقیر با وضعیت طبقه حاکم، این تضاد را به تصویر کشید. این نگرش باعث شد فیلم اساساً به آرشیو سپرده شود.

فیلم «اسرار گنج دره جنی» نیز که در نقد عملکرد محمدرضا پهلوی بود، مورد توجه قرار گرفت؛ اما مقامات وقت متوجه مضمون فیلم نشدند و سانسورش نکردند. احمدرضا احمدی در نوشته «حقیقت تلخ است» برای ویژه نامه کتاب «نوشتن با دوربین»‌ درباره شب نمایش این فیلم می نویسد: «گلستان در فیلم اسرار گنج درّه جنّی انقلاب ۱۳۵۷ را پیش بینی کرد. ساختمان یادبود مرد دهاتیِ سرمست از ثروت بادآورده، بر اثر زمین لرزه کُن فیکون می شود. شخصیت گلستان در این فیلم، همان نقاشی است که همه چیز را پیش بینی می کند.»

ابراهیم گلستان بدرود حیات گفت / داستان زندگی نخستین فیلمساز ایرانی که جایزه بین المللی برد

عکس دادگاه محمد مصدق ثبت شده توسط ابراهیم گلستان

گلستان همچنین این فرصت را داشت که یکی از معدود اشخاصی باشد که از جریان دادگاه محمد مصدق نخست وزیر ایران فیلمبرداری و عکاسی کند؛ تصاویری که سال‌ها بعد گلستان به شبکه‌های خارجی فروخت و اکنون مشخص نیست در آرشیو کدام شبکه است.

«آذر، ماه آخر پاییز»، «شکار سایه»، «جوی و دیوار و تشنه»، «اسرار گنج دره‌ی جنی»، «مد و مه» و «خروس» از آثار داستانی این نویسنده‌اند. او از نخستین نویسندگان معاصر ایران است که به زبان داستان توجه خاصی نشان داد و نثری آهنگین را در قالب‌های داستانی مدرن به‌ کار گرفت.

گلستان چند سال پیش از انقلاب برای همیشه ایران را ترک کرد و در انگلستان ساکن شد. ابراهیم گلستان سه‌شنبه، ۳۱ مردادماه در خانه‌اش در ساسکس انگلستان و در کنار خانواده‌اش از دنیا رفت. لیلی گلستان، دختر این هنرمند که سال‌ها بود در انگلستان سکونت داشت، در واکنش به این موضوع نوشته است: «رفتی. خداحافظ.» گفته شده که به خواست خود او مراسم خاکسپاری‌اش خصوصی برگزار خواهد شد.

اشتراک گذاری
تور تابستان ۱۴۰۳
بلیط هواپیما
برچسب ها
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۳
در انتظار بررسی: ۹
انتشار یافته: ۳۱
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۶ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
خدایش بیامرزاد!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۲۲ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
عجب کاخ زیبایی هم داشته در انگلستان
علی
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۱۹ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
کاخ ایشان زیبا نیست اونجا خونه مردم مهاجر هم کاخ هست. برعکس اینجا که مردم عادی باید تو لونه مرغ 25 متری زندگی کنند.
عماد
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۵۹ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
روحش شاد
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۰۹ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
پدر شهید جبهه جنگ با عراق هم بود
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۴۱ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
منظورت کاوه گلستانه؟ ایشان که برای بی بی سی انگلیسی فیلمبرداری می کرد بر اثر انفجار مین در کردستان عراق کشته شد
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۵۱ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
وقتی بهشون میگن پسرش در جنگ کشته شده میگه جنگ همین هست
ممد
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۱ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
رفت برای ملاقات خدای خودش. ای کاش مسئولین کشور ما مرگ و حساب رو باور داشتن.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۴ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
ادم قابلی بود.... انصافا مستندهای جذابی ساخته....
رضا
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۷ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
خدا رحمتش کند مرد بزرگی بود
زنبورک
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۴۵ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
خدا رحمتش کنه، فامیلش گلستان، فوتش در انگلستان!!!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۰۴ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
واقعا فوتش هم در گلستان
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۰۴ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
حسودی؟ خب تو هم تلاش کن برو
ناشناس
|
Denmark
|
۱۳:۴۶ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
روحش شاد
ناشناس
|
Canada
|
۱۴:۱۸ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
این فرهنگ بسیارزیبائی ولی همزمان‌بسیارعجیبی است که بیشترمختص مااست که کسیکه بمیرد چه خوب وچه بد عزیز ومحترم میشود ولی تازنده هست اصلاًموردعنایت نیست چقدرخوب بوددرفرن بیست ویکم این فرهنگ راتغیرداده و بجای مرحوم دوستی شدید نازنده هستند نمردگان‌راارج نهیم
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۳۵ - ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
یکی از بهترین نویسندگان که در دهه ۳۰ شمسی مطرح شد، بعدها چند فیلم هم کارگردانی کرده. گلستان یکی از تاثیر گذارترین نویسندگان فارسی بود که بعد از انقلاب در فرانسه زندگی کرد، پدر لیلی گلستان (مترجم) وکاوه گلستان (عکاس خبری که در جنگ ایران عراق کشته شد) . پدر بزرگ مانی حقیقی (کارگردان ، فیلم نامه نویس و بازیگر) ... یکی از فرهنگی ترین خانواده های ایران!
برچسب منتخب
# دولت چهاردهم # اسماعیل هنیه # مسعود پزشکیان
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
به نظر شما در سفر رئیس جمهور به نیویورک، پزشکیان با رئیس جمهور آمریکا دیدار خواهد کرد؟