به گزارش تابناک اقتصادی؛ رقم وام ازدواج هر ساله در قانون بودجه تعیین و مصوب میشود، به گونهای که برای سال جاری نیز این وام با افزایش رقم ۱۸۰ میلیون تومان رسید. همچنین برای زوجهای زیر بیست و پنج سال و زوجههای زیر بیست و سه سال مبلغ ۲۲۰ میلیون تومان مصوب شد.
اما این خبر خوش برای افرادی که تازه ازدواج کرده اند با چالشهایی نظیر پاسخ گویی بانکها و الزاماتی همچون داشتن چند ضامن و در صف بودن، مواجه است؛ روندی که باعث شد در سال جاری قانون گذار مصوب کند برای دریافت وام ازدواج، بانک عامل به هیچ وجه اجازه دریافت بیش از یک ضامن بابت پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج را ندارد.
از سوی دیگر، بانک مرکزی در دستورالعملهای مرتبط با این تسهیلات به شبکه بانکی تاکید داشت: این وام با دوره بازپرداخت ده ساله، پس از اعتبار سنجی متقاضیان تسهیلات مزبور باید پرداخت شود و در صورت عدم تکافوی اعتبار آنها، به منظور تامین رکن ضامن، بانکها موظفند با توثیق حساب یارانه یا سهام عدالت متقاضیان یا بستگان درجه اول از طبقه اول آنها یا سایر داراییهای مالی وی یا تنها دریافت یک فقره سفته و یک نفر ضامن نسبت به پرداخت تسهیلات اقدام نمایند.
بنابراین تا به اینجای کار به نظر میرسد روند دریافت وام ازدواج تسهیل شده است، چون یک متقاضی در صورت تکافوی اعتبار در شبکه بانکی (از طریق اعتبارسنجی) میتواند بدون داشتن ضامن، وام ازدواج دریافت کند و اگر هم این شرط را نداشت، باز میتواند با ارائه توثیق حساب یارانه و یا حتی سهام عدالت خود یا بستگان درجه اول و یا حتی سایر داراییهای مالی خود، برای دریافت وام ازدواج اقدام کند. در نهایت حتی اگر هیچ یک از شرایط را هم نداشت، میتواند با یک فقره سفته و یک نفر ضامن، وام ازدواج را از بانک عامل دریافت کند.
اما این توضیحات و شروط اعلامی از سوی بانک مرکزی به بانک ها، به نظر میرسد در واقعیت یعنی در هنگام مراجعه به شعب برخی از بانک ها، چندان قابل اجرا نبوده و بسیاری از مردم را راهی صفوف طولانی وام ازدواج کند و بسیاری هم به دنبال تکمیل مدارک مدنظر شعب بانک ها هستند؛ مدارکی که به عنوان نمونه بر داشتن بیش از یک ضامن تاکید دارد!
موضوعی که باعث شد در تیرماه از سوی رئیس جمهور مورد توجه قرار بگیرد. رئیس دفتر رئیس جمهور در نامهای به رئیس کل بانک مرکزی، دستورهای دکتر رئیسی درباره پرداخت وام ازدواج به متقاضیان را صادر کرد که از آن جمله، صفر شدن صف وام ازدواج تا پایان تابستان سال جاری بود. در بند ۴ به صراحت بیان شده بود: صف متقاضیان وام قرضالحسنه ازدواج تا پایان تابستان سال جاری باید به صفر برسد.
این دستور رئیس جمهور، باعث شد تا بانکها با همت بیشتری نسبت به درخواست وام ازدواج متقاضیان اقدام کنند. اما باز هم گزارشهای مردمی از همراهی نکردن برخی بانکها حکایت داشت، تا جایی که بانک مرکزی در میانه مردادماه، با هشدار دوباره بانک مرکزی به ۹ بانک عامل اعلام کرد: بانکهای عامل باید مراتب تسهیل پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزندآوری را فراهم کنند و نباید از متقاضیان این تسهیلات، ضمانتهای فراتر از حدود قانون بخواهند.
ابلاغیهای خطاب به مدیران عامل ۹ بانک که تاکید داشت با وجود دستور بانک مرکزی، همچنان این بانکها درخواست ضمانتهایی دارند که خارج از توان مردم است و در نتیجه متقاضیان همچنان چشم انتظار وام ازدواج هستند.
از سوی دیگر، با نزدیک شدن به روزهای پایانی تابستان و پایان مهلت رئیس جمهور به بانک مرکزی برای صفر شدن صف وام ازدواج تا پایان شهریورماه، برخی مخاطبان تابناک از عدم تعیین تکلیف درخواستشان در سازوکار دریافت وام ازدواج انتقاد و گلایه دارند. برخی از مشخص نشدن شعبه مورد نظر در سامانه بانک مرکزی میگویند و برخی از بی توجهی شعب بانکها به الزام یک ضامن گلایه دارند. البته در پاسخ به این گلایه ها، مدیر اعتبارات بانک مرکزی گفته است: طبق قانون نباید بانکها بیش از یک ضامن برای وام ازدواج بخواهند، برخی از شعب دو ضامن میخواستند که با رؤسای شعب برخورد شد و برخی از آنها را برکنار کردیم. اگر شعبه بانک بیش از یک ضامن از متقاضی درخواست کرد، متقاضی این تخلف را به سامانه ۲۷۰۶ بانک مرکزی اعلام کند.
مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی همچنین اظهار داشت: در اوایل تیر ماه حدود ۴۱۴ هزار تن در صف وام ازداوج قرار داشتند و پس از دستور رییس جمهور و پیگیریهای بانک مرکزی این صف به رغم اینکه در تیر ماه تا شهریورماه بیشترین میزان ثبت نامی را داشتیم، ۱۰۰ هزار تن کاهش پیدا کرده و انتظار میرود با همکاری شبکه بانکی این صف به مرور کاهش پیدا کند. اگر بخواهیم امروز صف را به صفر برسانیم ۱۳۷ همت منابع لازم است که پیش بینی ما این است که بانکها تا پایان سال ۱۴۴ همت منابع را جذب کنند و بتوانند تسهیلات را پرداخت کند؛ لذا امید است مانند سنوات قبل بانکها همکاری لازم را داشته باشند و تا پایان سال این سهمیه محقق خواهد شد.
سخن پایانی
بنابراین باید منتظر ماند و دید، آیا شبکه بانکی کشور که سابقه خوبی در پرداحت تسهیلات نهضت ملی مسکن ندارد، حالا در عمل به دستور رئیس جمهور مبنی بر صفر شدن صف وام ازدواج تا پایان تابستان، کارنامه قبولی دریافت خواهد کرد یا خیر؟
آزمونی مهم پیش روی بانکها که در سمت مقابل آن ها، متقاضیانی هستند که چندین ماه درگیر بروکراسی و سنگ اندازی برخی شعب بانکی بوده و هنوز چشم انتظار موافقت بانکها با داشتن یک ضامن و یا ارائه سهام عدالت و یا حساب یارانه هستند. شرایطی که بانک مرکزی به بانکها ابلاغ کرده بود، اما در اجرا با کم توجهی برخی بانکها مواجه شده است.