به گزارش تابناک، یازدهمین برنامه «کافه نقد» با اجرای مهران ده‌نمکی به نقد و بررسی سریال «حشاشین» پرداخت. حسین کربلایی‌طاهر، کارشناس رسانه و هادی مومنی، فعال رسانه‌ای مهمانان این برنامه بودند.
سریال «حشاشین» یک درام تاریخی مصری است که به خلافت فاطمیان و گروه حشاشین می‌پردازد. پخش این سریال تاریخی به دلیل تحریف تاریخ اسلام در ایران ممنوع شد و به کلیه پلتفرم‌های پخش اینترنتی دستور حذف این سریال و ممنوعیت پخش داده شد.
حسین کربلایی‌طاهر، کارشناس رسانه در ابتدا درباره پخش سریال «حشاشین» چنین گفت: شاید این سریال آن‌طور که باید سریال پرطرفداری نبوده و این اتفاقاتی که افتاد برای مخاطب کنجکاوی ایجاد کرد. هر چند نقدهای وارد شده به آن کاملا درست است. به عبارتی فقط روایت‌گر بخشی از تاریخ نیست بلکه می‌خواهد در پس آن حرفی را به مخاطب بزند و همین اتفاق هم افتاد. این سریال تحریف‌های زیادی داشت. مثلا در بخشی از سریال حسن صباح، شعری از مولانا می‌خواند در صورتی که این تاریخ برای قبل از دوره مولانا است. از طرف دیگر این سریال آن‌طور که باید جذابیت بصری ندارد و بیشتر به نمادگرایی اهمیت داده شده است.
هادی مومنی در ادامه با اشاره به اینکه این سریال زندگی سه دوست را روایت می‌کند، هم توضیح داد: این سریال درباره حسن صباح، عمر خیام و خواجه نظام‌الملک طوسی است که این سه در دوران کودکی با هم همکلاسی بودند و با هم قرار می‌گذارند که هر کس به قدرت رسید بتواند نفرات دیگر را نیز حمایت کند. کلمه «حشاشین» به معنای دارو فروش و یا کسانی است که یک داروی خاصی را مصرف می‌کنند و این کلمه به دلیل رفتار خاص این فرقه شکل گرفت. در زبان لاتین هم به معنای تروریست یا قاتل است. منظور از این کلمه قتل‌های سیاسی است که پیروان این فرقه به آن معروف‌اند که مخالفان‌شان را به قتل می‌رسانند. در سریال «حشاشین» قرار است موجودیت حسن صباح و یارانش را از ابتدای شکل‌گیری این حلقه روایت کند اما از نظر فرم و محتوا نقدهای مختلفی به این سریال وارد است. از نظر یکسری از منتقدان، «حشاشین» سریالی خوش آب و رنگ است که محتوای آن تحریف تاریخ است.
وی اظهار کرد: پخش این سریال در ماه رمضان با تبلیغات بسیار زیاد و تیترهایی مانند خونریزترین فرقه اسلامی و خطرناک‌ترین گروه تاریخ پخش شد، در واقع سریال به نوعی به دنبال القای بی‌رحمی و خونریز بودن اسماعیلیون است. تعبیر من از این اتفاق این است که ما در حال حاضر در دوره‌ای از تاریخ هستیم که در آن اسلام‌های مختلف و در دنیا نوعی همدلی علیه اسرائیل شکل گرفته است. این نشان‌دهنده این است که هم افق شدن این سریال با اتفاقات روز دنیا تداعی‌کننده آن است که سریال «حشاشین» نمادی از جنگ نرمی است که بارها درباره آن صحبت شده است.
پشت پرده سریالی که از پلتفرم‌های ایرانی حذف شد
مومنی تاکید کرد: سریال بیشتر از آن که بخواهد به روایت و ساختار بپردازد به یک ایدئولوژی تعلق دارد. ایدئولوژی که با آدرس غلط می‌خواهد ریشه‌های خشونت را به ایران برگرداند و رگ و ریشه داعش را به ایرانیان نسبت می‌دهد. به نظرم کاری که ساترا انجام داد یک اقدام درست و به موقع برای دفاع از عزت نفس ملت ایران در برابر تولید و انتشار این سریال بود، از این جهت که ساترا اعلام کرد ما آگاهیم که شما چه تحریفاتی انجام داده‌اید. ساترا می‌تواند نشست‌های متعددی در این زمینه برگزار کند که می‌تواند بسیار روشنگری کند.
مهران ده‌نمکی، مجری در ادامه خاطرنشان کرد: ساترا وقتی ماجرای این سریال را فهمید از ادامه پخش آن در تمامی پلتفرم‌ها جلوگیری کرد. هر چند پلتفرم‌ها برای دوبله، ترجمه و سانسور و پخش آن هزینه کرده بودند اما به ساترا احترام گذاشتند و وقتی متوجه تحریفات این سریال شدند پخش آن را متوقف کردند. بابت همین مسئله باید از مدیران پلتفرم‌ها تشکر کرد. همچنین باید از ساترا تشکر کرد که این اتفاق را رقم زد. ما از این به بعد باید روی حوزه فرهنگ‌سازی کار کنیم. در حوزه جنگ نرم، آنها بیکار ننشسته‌اند و در حال برنامه‌ریزی برای گام بعدی هستند. ما نیز به ایده‌های نوین نیاز داریم.
کربلایی‌طاهر در ادامه توضیح داد: این سریال یک اثر دستپاچه‌ای است، از این منظر که آن‌قدر خود را درگیر این کرده‌اند که یکسری موارد را بگویند و غرق یکسری هدف‌گذاری‌ها شده‌اند که ذهن‌شان به سمت موارد دیگر مانند فرم نرفته است.
کربلایی‌طاهر در پایان تاکید کرد: این‌طور نیست که ما فقط این سریال را نقد کنیم. این یک سریال حرفه‌ای و پرهزینه است. بازیگران شناخته شده و باتجربه‌ای دارد اما رویکرد ما این است که بگوییم این تحریفات چه بود. از طرف دیگر اگر رویکرد ما این باشد که تا یک کشوری چیزی تولید کرد ما بیاییم جواب آن را بدهیم، اشتباه است زیرا تا ما بخواهیم جواب آن را بدهیم دیر شده است. ما باید سرمایه‌گذاری کنیم، کار باکیفیت و با تیم‌های حرفه‌ای تولید کنیم.
