کاروان کم امید؛ چشم انتظار معجزه یک فروغی/ عقبگرد ورزش ایران در فاصله دو المپیک

به گزارش تابناک ورزشی، نفرات و لیست رشته‌های اعزامی ایران به بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس به صورت رسمی اعلام شد. سی‌وسومین دوره بازی‌های المپیک ۵ تا ۲۱ مرداد برگزار می‌شود که ایران با ۴۰ سهمیه در ۱۳ رشته کشتی (آزاد و فرنگی)، تیروکمان، وزنه‌برداری، شمشیربازی، تکواندو، ژیمناستیک، دوچرخه‌سواری، شنا، سنگنوردی، دوومیدانی، قایقرانی، تنیس روی میز و تیراندازی پای به فرانسه می‌گذارد.

رضایت کمیته از سهمیه‌ها
مناف هاشمی دبیر کل کمیته ملی المپیک می‌گوید پیش‌بینی مسئولان از سهمیه و رشته‌ها تقریباً همانی است که توسط ورزشکاران به دست آمده است. هاشمی در این باره گفت: پیش‌بینی‌ها روی همین عدد یعنی ۴۰ سهمیه بود. با توجه به شرایطی که فدراسیون‌ها در ۴ سال گذشته داشتند و ۱۶ فدراسیون به لحاظ ریاست تثبیت شده نبودند و در شرایط سرپرستی اداره می‌شدند، همچنین با توجه به شرایطی که در رشته‌های والیبال و بسکتبال داشتیم و سهمیه نگرفتند که آن هم به خاطر مباحث مدیریتی و پوست‌اندازی بود، نهایتاً ۴۰ سهمیه در قالب ۱۳ رشته داریم.

جای خالی بلندقامتان در کاروان
یکی از مهم‌ترین خلأهای کاروان ایران در پاریس عدم حضور تیم ملی های ملی والیبال و بسکتبال است. در حالی که در ۲۰۲۰ توکیو، ایران برای اولین بار در دو رشته تیمی سهمیه داشت، اما پاریس اوضاع بر وفق مراد تیم‌های ایران نبود. با توجه به روند بسکتبال ایران در سال‌های گذشته و البته سهمیه ۲۰۲۰ که با خوش شانسی هرچه تمام‌تر نصیب تیم ملی شد، این پیش‌بینی کاملاً صورت گرفته بود که این رشته جایی در کاروان ایران نخواهد داشت.

اما اوضاع برای والیبال متفاوت است. با وجود اینکه هاشمی از پوست‌اندازی در این تیم صحبت می‌کند، اما همه کارشناسان تأیید کردند که شرایط امروز والیبال ایران ربطی به تغییر نسل ندارد و به مانند بسکتبال همه چیز از سؤمدیریت نشأت گرفته است. در واقع والیبال باید در پاریس هم حاضر می‌شد، اما اشتباه مدیران و تصمیم‌هایی که در خصوص انتخاب سرمربیان و نفرات تیم ملی گرفته شد، کار را به جایی رساند که قدرت سال‌های اخیر آسیا جایی در المپیک نداشته باشد.

توجیه دبیرکل کمیته ملی المپیک در خصوص تغییرات مدیریتی هم به هیچ‌وجه منطقی نیست، چرا که به فاصله دو المپیک حتماُ انتخابات یک فدراسیون برگزار می‌شود و روند مدیریت یک رشته نباید متکی به فرد باشد که به خاطر جابه‌جایی‌ها، اینچنین سقوط آزاد داشته باشد. اگر قرار است هرناکامی با این منطق توجیه شود پس برنامه‌ریزی بلند مدت و نقش مدیریت کلان در ورزش چه می شود؟! بهتر نیست مسئولان ایرادات و نواقص رخ داده در والیبال و بسکتبال و البته هررشته ناکام دیگر را بپذیرند و به جای فرار از واقعیت آن را بپذیرند و درصدد برطرف کردن آن برآیند؟!

شادی برای سهمیه‌های اهدایی
شنا، دوومیدانی و دوچرخه‌سواری که ۴ سهمیه به ایران اضافه کردند، جزو رشته‌هایی بودند که نتوانستند از طریق ورودی پای به بازی‌ها بگذارند. سامیار عبدلی در شنا و علی لبیب در دوچرخه‌سواری صاحب دو سهمیه‌ای شدند که فدراسیون جهانی با عنوان سهمیه سولیداریتی به کشورها اعطا می‌کنند.

کمیته ملی المپیک پیگیر این موضوع بود که بتواند در جودو هم یک سهمیه بگیرد که گفته می‌شد اگر این اتفاق رخ دهد، به مریم بربط می‌رسد، اما در نهایت فدراسیون و کمیته به هدف‌شان نرسیدند.

در آن سو ورزشکاران دوومیدانی هم نتوانستند از طریق ورودی‌های تعیین شده به سهمیه برسند و خوش شانس بودند که سهمیه آنها با رنکینگ فدراسیون جهانی نهایی شد و دو سهمیه گرفتند.

بررسی رشته‌های ناکام
بوکس ایران که روزی با مظاهری به برنز المپیک چشم داشت، حالا در پاریس نماینده‌ای ندارد. در واقع بعد از ۸ دوره متوالی که بوکسورهای ایران در این بازی‌های مهم حاضر بودند، ناکامی بزرگی نصیب این رشته شد و هیچ سهمیه‌ای کسب نکرد. با مدال جهانی که شه‌بخش پیش از این کسب کرده بود، این امیدواری ایجاد شده بود که این رشته در مسیر توسعه قرار دارد، اما در رینگ ایران جز ناکامی چیز دیگری دیده نشد.

بدمینتون اما رویه دوره‌های قبل خود را ادامه داد و مشخص شد هیچ تلاش و برنامه‌ریزی مناسبی برای حضور این رشته در المپیک صورت نگرفته است. در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۲۰ ایران یک سهمیه داشت و حضور نامنظمی را در این بازی‌ها تجربه می‌کرد. در ۲۰۲۴ هم این روال با غیبت ملی‌پوشان ایران در المپیک ادامه پیدا کرد.

همان طور که پیش‌تر گفته شد، جودو بعد از رفع تعلیق نتوانست سهمیه اهدایی را به دست آورد و دومین دوره غیبت خود در المپیک را تجربه کرد. نکته جالب توجه اینکه از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۶ ایران حداقل یک جودوکار در المپیک داشت.

با ثبات‌ها، جدیدها و شانس‌های مدال
تنیس روی میز ایران روند ثابت خود در بازی‌ها را ادامه داد و هفتمین دوره متوالی در المپیک حاضر است. البته پینگ‌پنگ بازان ایران نسبت به دوره قبل از نظر تعداد سهمیه پیشرفت کردند و در حالی که در توکیو فقط نیما عالمیان مسافر المپیک شده بود، حالا نوشاد عالمیان و ندا شهسواری هم او را در این بازی‌ها همراهی می کنند.

برای دومین دوره پیاپی، کشتی ایران با کاروان ناقص به بازی‌ها می‌رود. در توکیو ایران سهمیه کامل فرنگی را از دست داد و حالا در پاریس آزادکاران با یک سهمیه کمتر حاضر می شوند. بدون شک بازهم امید مسئولان برای مدال‌آوری به کشتی است؛ تقریباً می‌توان گفت کشتی تنها رشته‌ای است که مسئولان از مدال‌آوری در آن مطمئن هستند و حتی این اطمینان در وزنه‌برداری هم برایشان وجود ندارد.

روئینگ و کانوسواران ایران عملکرد قابل ملاحظه‌ای در کسب سهمیه داشتند و چهار سهمیه را نصیب ایران کردند. در قایق دو نفره سبک وزن مهسا جاور و زینب نوروزی یک سهمیه به دست آوردند و فاطمه مجلل هم در تک نفره المپیکی شد. نبی رضایی و علی آقا میرزایی در کانو و کایاک هم سهمیه هزار متر را کسب کردند. از نظر سهمیه قایقرانی نمره قبولی را گرفت، اما باید منتظر شد و دید آیا قایقرانان می‌توانند بهترین نتیجه تاریخ را که نازنین ملایی در توکیو ثبت کرد را بهتر کنند یا خیر.

شنا رشته پر اهمیت و مهم در جهان ورزش در ایران بازهم در جا زد. از سال ۱۹۹۶ تاکنون شناگران ایران با یک سهمیه در المپیک شرکت می‌کنند و در پاریس هم ترک عادت نکردند! به لطف فدراسیون جهانی ایران در رشته‌ای که مدال‌های زیادی توزیع می‌شود و جزو رشته‌های پایه است یک سهمیه به دست آورد تا همچنان کمبود بزرگ اهمیت به شنا، شیرجه و واترپلو در ایران به چشم آید.

ژیمناستیک ایران در بازی‌های آسیایی هانگژو و در غیبت بسیاری از ستاره‌های قاره که در رقابت‌های جهانی حاضر بودند، به یک مدال نقره ارزشمند رسید. مهدی الفتی که نقره تاریخی را به دست آورد حالا بعد از سال ۱۹۶۰ اولین ژیمناست ایران است که پای به تورنمنت مهم جهان ورزش می‌گذارد.

سنگنوردی ایران نیز دوره مهمی در پاریس پشت سر می‌گذارد چرا که رضا علیپور طلایی ایران در هانگژو توانست سهمیه بگیرد.

دوومیدانی ایران در توکیو با حسن تفتیان، مهدی پیرجهان، احسان حدادی و فرزانه فصیحی حاضر بود؛ هرچند پیرجهان به دلیل ابتلا به کرونا فرصت حضور در بازی‌ها را کسب نکرد. با این حال در ۲۰۲۴ اوضاع برای دوومیدانی ایران خیلی خوب پیش نرفت و دو سهمیه فقط از طریق رنکینگ کسب شد و رکوردهای فصیحی و تفتیان به ورودی‌ها نزدیک هم نشد. طبیعتاً هیچ شانس مدالی هم برای این دو نفر وجود ندارد و آنها اگر رکورد خوب ثبت کنند می‌توانند خوشحال باشند.

متاسفانه درجا زدن رکابزنان ایران ادامه‌دار است و این رشته با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. شاید از نظر کمیت سهمیه دوره قبل سعید صفرزاده تکرار شده و فدراسیون جهانی یک سهمیه به ایران داده و علی لبیب مسافر پاریس می‌شود، اما کیفیت دوچرخه‌سواری ایران هیچ فرقی نکرده است. هنوز هم رکابزنان به زحمت راهی المپیک می‌شوند و در مسابقات یا به خط پایان نمی‌رسند یا رده‌های پایینی کسب می‌کنند.

چهار سهمیه شمشیربازی سابر ایران در توکیو در پاریس هم تکرار شد، اما سؤال اینجاست پس فلوره و اپه چه؟! فدراسیون قرار نیست به غیر از نمایش با سهمیه‌های تکراری شمشیربازی که فعلاً هیچکدام به مدال نرسیده به فکر دیگر اسلحه‌ها نیز باشد تا آنها هم حداقل بتوانند سطحی نزدیک به کسب سهمیه داشته باشند.

به جز تک برنز المپیک ۲۰۱۶ ریو کیمیا علیزاده، در المیپک‌های اخیر تکواندوکاران ایران به هیچ توفیقی نرسیدند و نتوانستند انتظارات را برآورده کنند. حتی در بازی‌های آسیایی هانگژو نیز عملکرد ضعیف کاروان تکواندو ادامه داشت. در پاریس، ایران یک سهمیه بیشتر از توکیو دارد و با ۴ تکواندو کار (۲ مرد و ۲ زن) به مسابقات می‌رود. پاریس میدان مهمی برای فدراسیون هادی ساعی است، چرا که او به خوبی می‌داند ورزشکارانش باید در این بازی‌ها حداقل یک مدال کسب کنند و به نوعی آبروی گذشته این رشته مدال‌آور را بازیابی کند.

به اعتقاد کارشناسان، وزنه‌برداری ایران در افت به سر می‌برد، اما این رشته به مانند کشتی و تکواندو همیشه برای کاروان ایران از جهت مدال‌آوری اهمیت داشته است. در توکیو علی هاشمی و علی داودی سهمیه گرفتند و یک نقره داودی به نام کاروان ثبت شد. حالا داودی دومین المپیک خود را در ۲۰۲۴ تجربه می‌کند و به جز او میرمصطفی جوادی نیز روی تخته می‌رود. باید دید آیا داودی و جوادی می‌توانند برخلاف پیش بینی‌ها با مدال برگردند یا نه.

تیر تیراندازان ایران در توکیو برخلاف انتظارات به طلا خورد و یک مدال غیر منتظره نصیب کاروان شد، اما حالا هیچ خبری از جواد فروغی نیست و او بعد از المپیک روند ناامید کننده‌ای در پیش گرفت. به نسبت ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ ایران به ترتیب یک و ۲ سهمیه کمتر به دست آورده است. همانطور که الهه احمدی در ریو شانس مدال بود، اما همه را ناامید کرد فروغی در توکیو امید مدال نبود اما قهرمان شد. بنابراین عملکرد تیراندازان در المپیک و بازی‌های آسیایی بسیار غیرقابل پیش بینی است. در حال حاضر امید زیادی برای ثبت مدال به نام تیراندازی ایران نیست و باید دید در روز مسابقه چه نتیجه‌ای رقم می‌خورد. متأسفانه در سال‌های اخیر تیراندازی ایران افت محسوسی داشته و بسیاری از ستاره‌ها نتوانستنند آنطور که باید در میادین بین‌المللی درخشان ظاهر شوند.

میلاد وزیری در ۲۰۲۰ و حالا مبینا فلاح در ۲۰۲۴ تنها کمانداران ایرانی در المپیک بودند و هستند. با وجود مدال‌های پرشمار این رشته در المپیک، اما در فدراسیون تیراندازی ایران و در رأس آن کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش، هیچ برنامه‌ریزی خاصی برای کسب سهمیه بیشتر در این رشته صورت نگرفته؛ چه برسد به اینکه شانسی برای مدال‌آوری وجود داشته باشد. تک سهمیه فلاح نیز در روزهای پایانی به دست آمد و این ورزشکار نیز فقط برای کسب یک نتیجه آبرومندانه پای به بازی‌ها می‌گذارد؛ نه برای مدال.

در چهار دوره اخیر المپیک ایران بیش از ۵۰ سهمیه را به دست آورده بود و حالا از آخرین المپیک یعنی توکیو که کاروان ۶۵ نفره بود، ایران ۲۵ سهمیه کمتر کسب کرده است. تعداد سهمیه‌های ایران در دوره‌های اخیر المپیک:

۱۹۰۰ پاریس: یک نفر
۱۹۴۸ لندن: ۳۶ نفر - یک مدال (برنز)
۱۹۵۲ هلسینکی: ۲۲ نفر - ۷ مدال (۳ نقره و ۴ برنز)
۱۹۵۶ ملبورن: ۱۷ نفر - ۵ مدال (۲ طلا، ۲ نقره و یک برنز)
۱۹۶۰ رم: ۲۵ نفر - ۴ مدال (یک نقره و ۳ برنز)
۱۹۶۴ توکیو: ۶۳ نفر - ۲ مدال (۲ برنز)
۱۹۶۸ مکزیکوسیتی: ۱۴ نفر ۵ مدال (۲ طلا، یک نقره و ۲ برنز)
۱۹۷۲ مونیخ: ۵۰ نفر - ۳ مدال (۲ نقره و یک برنز)
۱۹۷۶ مونترال: ۸۶ نفر - ۲ مدال (یک نقره - یک برنز)
۱۹۸۸ سئول: ۲۷ نفر - یک مدال (نقره)
۱۹۹۲ بارسلون: ۴۰ نفر - ۳ مدال (یک نقره و دو برنز)
۱۹۹۶ آتلانتا: ۱۸ نفر - ۳ مدال (یک طلا، یک نقره، یک برنز)
۲۰۰۰ سیدنی: ۳۵ نفر - ۴ مدال (۳ طلا و یک برنز)
۲۰۰۴ آتن: ۳۸ نفر - (۲ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز)
۲۰۰۸ پکن: ۵۵ نفر - ۶ مدال (یک طلا و یک برنز)
۲۰۱۲ لندن: ۵۳ نفر - ۱۳ مدال (۷ طلا، ۵ نقره و یک برنز)
۲۰۱۶ ریو: ۶۳ نفر - ۸ مدال (۳ طلا، یک نقره و ۴ برنز)
۲۰۲۰ توکیو: ۶۵ نفر - ۷ مدال (۳ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز)
۲۰۲۴ پاریس: ۴۰ نفر - در انتظار نتایج کاروان

اسامی نفرات کاروان ایران در المپیک ۲۰۲۴ پاریس و نحوه کسب سهمیه آنها در ادامه آمده است:

کشتی آزاد
* رحمان عموزاد (وزن ۶۵ کیلوگرم کشتی آزاد - نفر پنجم مسابقات ۲۰۲۳ جهانی بلگراد)
* یونس امامی (وزن ۷۴ کیلوگرم - فینالیست مسابقات ۲۰۲۴ کسب سهمیه بیشکک)
* حسن یزدانی (وزن ۸۵ کیلوگرم کشتی آزاد - مدال نقره مسابقات ۲۰۲۳ جهانی بلگراد)
* امیرعلی آذرپیرا (وزن ۳۷ کیلوگرم - فینالیست مسابقات ۲۰۲۴ کسب سهمیه بیشکک)
* امیرحسین زارع (وزن ۱۲۵ کیلوگرم کشتی آزاد - مدال طلا مسابقات ۲۰۲۳ جهانی بلگراد)
 
کشتی فرنگی
* مهدی محسن نژاد (وزن ۶۰ کیلوگرم کشتی فرنگی - نفر پنجم مسابقات ۲۰۲۳ جهانی بلگراد)
* سعید اسماعیلی (وزن ۶۷ کیلوگرم کشتی فرنگی- مدال برنز مسابقات ۲۰۲۳ جهانی بلگراد)
* محمدهادی ساروی (وزن ۹۷ کیلوگرم کشتی فرنگی- مدال برنز مسابقات ۲۰۲۳ جهانی بلگراد)
* امین میرزازاده (وزن ۱۳۰ کیلوگرم کشتی فرنگی - مدال طلا مسابقات ۲۰۲۳ جهانی بلگراد)
* امین کاویانی نژاد (وزن ۷۷ کیلوگرم - مسابقات ۲۰۲۴ گزینشی قزاقستان)
* علیرضا مهمدی (وزن ۸۷ کیلوگرم - مسابقات ۲۰۲۴ گزینشی قزاقستان)
 
تیراندازی
* هانیه رستمیان (تپانچه ۲۵ متر - مسابقات جهانی ۲۰۲۳ مصر)
* شرمینه چهل‌امیرانی (تفنگ بادی ۱۰ متر - مسابقات جهانی ۲۰۲۳ باکو)
* فاطمه امینی‌پژوه (تفنگ بادی ۱۰ متر - مسابقات ۲۰۲۴ کسب سهمیه جاکارتا)
* محمد بیرانوند (اهداف پروازی - مسابقات ۲۰۲۴ قهرمانی آسیا کویت)
 
تکواندو
* مهران برخورداری (وزن ۸۰- کیلوگرم - مسابقات ۲۰۲۳ گرنداسلم ووشی)
* ناهید کیانی (وزن ۵۷- کیلوگرم - رنکینگ ۲۰۲۴ جهانی)
* مبینا نعمت‌زاده (وزن ۴۹- کیلوگرم - مسابقات ۲۰۲۴ کسب سهمیه چین)
* آرین سلیمی (وزن ۸۰+ کیلوگرم - مسابقات ۲۰۲۴ کسب سهمیه چین)
 
شمشیربازی
* علی پاکدامن، محمد رهبری، محمد فتوحی، فرزاد باهر ارسباران (کسب سهمیه تیمی و انفرادی اسلحه سابر - آخرین رقابت‌های گزینشی المپیک - مجارستان)
 
وزنه‌برداری
* میرمصطفی جوادی (وزن ۸۹ کیلوگرم رنکینگ پنجم المپیکی - جام جهانی ۲۰۲۴ تایلند)
* علی داودی (دسته فوق سنگین رنکینگ چهارم المپیکی - جام جهانی ۲۰۲۴ تایلند)
 
قایقرانی
* مهسا جاور (روئینگ دو نفره سبک وزن - انتخابی آسیا و اقیانوسیه ۲۰۲۴ کره جنوبی)
* زینب نوروزی (روئینگ دو نفره سبک وزن - انتخابی آسیا و اقیانوسیه ۲۰۲۴ کره جنوبی)
* نبی رضایی (کانوی ۱۰۰۰ متر مردان - انتخابی آسیا و اقیانوسیه ۲۰۲۴ توکیو)
* فاطمه مجلل (روئینگ تک نفره - انتخابی آسیا و اقیانوسیه ۲۰۲۴ کره جنوبی)
* علی آقامیرزایی (کایاک ۱۰۰۰ متر مردان - انتخابی آسیا و اقیانوسیه ۲۰۲۴ توکیو)
 
ژیمناستیک
* مهدی الفتی (پرش خرک - سری مسابقات جام جهانی ۲۰۲۴)
 
تنیس روی میز
* نیما عالمیان (قهرمانی در مسابقات گزینشی آسیای میانه - ازبکستان)
* ندا شهسواری (قهرمانی در مسابقات گزینشی آسیای میانه - ازبکستان)
* نوشاد عالمیان (رنکینگ جهانی)
 
دوچرخه‌سواری
* علی لبیب ( By Country - جاده - رنکینگ اتحادیه جهانی)
 
تیروکمان
* مبینا فلاح (ریکرو انفرادی - مسابقات انتخابی ترکیه)
 
سنگ‌نوردی
* رضا علیپور (مسبقات انتخابی در شانگهای و بوداپست)
 
شنا
* سامیار عبدلی (سهمیه فدراسیون جهانی)
 
دوومیدانی
* حسن تفتیان (رنکینگ جهانی - رده ۴۵ دوی ۱۰۰ متر)
* فرزانه فصیحی (رنکینگ جهانی - رده ۳۸ دوی ۱۰۰ متر بانوان)

با نگاهی اجمالی به وضعیت کاروان ورزش ایران در المپیک ۲۰۲۴ پاریس و شانس ورزشکاران اعزامی برای کسب مدال، نمی‌توان ورزش ایران را از المپیک ۲۰۲۰ توکیو تا ۲۰۲۴ پاریس موفق دانست. هم به نسبت کمیت سهمیه‌ها و هم به نسبت کیفیت ورزشکارانی که می‌توانند در المپیک پیش‌رو شانس رفتن روی سکو را داشته باشند. همچنین برخلاف اظهارات مناف هاشمی که از پوست‌اندازی صحبت کرده بود، ورزشکار شاخصی که برای اولین بار توانسته باشد سهمیه المپیک کسب کند و شانس موفقیت داشته باشد، در کاروان ایران دیده نمی‌شود. بنابراین آنچه در یک نگاه می‌توان به ورزش ایران در فاصله دو المپیک داشت، یک عقبگرد است که شاید بتوان پس از المپیک و مشخص شدن نتایج کاروان ایران، بیشتر درباره آن صحبت کرد و از کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش و جوانان درباره آن پرسید.