به گزارش تابناک ورزشی، بحث داوری در فوتبال ایران بیشتر با موضوع اشتباهات داوران در مسابقات عجین شده و در واقع «اشتباهات داوری» جزو کلید واژههای مهم و پرتکرار فوتبالمان محسوب میشود. بدیهی است که تمام ماجرا این نیست و در سالهای گذشته در موارد معدودی آوازه داوری ایران مرزها را در نوردیده و باعث فخر فوتبالمان شده است.
علیرضا فغانی چند سالی میشود که تک ستاره داوری فوتبال ایران است و تجربه قضاوتهای مهمی را در دیدارهای حساس جام جهانی و المپیک دارد. گرچه او تصمیم گرفت همانند برادر خود محمدرضا که به سوئد مهاجرت کرد، جلای وطن کند و شهرت و تجربیاتش را با خود به فوتبال استرالیا ببرد. این اتفاق در شرایطی افتاد که همواره بحث توجه و پشتوانهسازی در حوزه داوری فوتبال ایران مورد غفلت بوده و بسیاری معتقدند تک چهرهها هم با تلاش و استعداد، مسیر پیشرفت خود را هموار میکنند.
با تمام این اوصاف امروز دو خبر قابل توجه در خصوص دو داور فوتبال کشورمان منتشر شد که از جهات مختلفی میتوان به آن پرداخت. نخست اینکه یکی از داوران جوان و جویای نام فوتبلمان که سابقه قضاوت در لیگ برتر و لیگ دسته یک را دارد، چمدانهایش را به قصد مهاجرت از کشور بسته است. در شرایطی که تعدادی از پیشکسوتان داوری فوتبال ایران مدتهاست زنگ خطر را به صدا در آورده و معتقدند تصمیمات و اتفاقات در فدراسیون فوتبال و کمیته داوری چارهساز و راهگشا نیست، امروز خبری مبنی بر کوچ غیرمنتظره امیرسامان سلطانی منتشر شد.
در واقع عدم تغییر در لیست داوران بینالمللی فوتبال ایران و حضور افرادی که از شانس مناسبی برای قضاوتهای مهم آسیایی برخوردار نیستند، اما همچنان در لیست الیت قرار دارند، باعث نارضایتی و بعضاً اعتراض تعدادی از داوران در سال های گذشته شد. در این بین امیرسامان سلطانی که با ۲۸ سال سن جوانترین داور لیگ برتر و یکی از پدیدههای جوان داوری فوتبال محسوب میشد و در فصل گذشته قضاوت ۱۱ دیدار در لیگ برتر، ۳ دیدار در جام حذفی و 2 دیدار حساس لیگ یک را برعهده داشت، تصمیم گرفت اعتراض خود به قرار نگرفتن در لیست الیت را با مهاجرت علنی کند.
سلطانی نخستین قضاوت لیگ برتری خود را چهار سال پیش انجام داد و در یکی دو سال اخیر هم شرایط قرار گرفتن در لیست الیت آسیا را داشت، اما این اتفاق نیفتاد و به نظر میرسد تغییرات اجباری اخیر (تعلیق خداداد افشاریان به دلیل وجود نامش در پرونده فساد در فوتبال) در کمیته داوران هم او را برای رسیدن به هدفش امیدوار نگه نداشت.
مهسا قربانی متوقف نمیشود
هرچند خبر مهاجرت امیرسامان سلطانی باعث تأسف و حسرت است، اما امروز خبر خوبی هم منتشر شد تا علاوه بر بیم، امید هم وجود داشته باشد. ماجرا به تاریخسازی مهسا قربانی، داور باتجربه فوتبال زنان ایران مربوط میشود. در سکوت خبری و فضایی که بیتوجهی مسئولان فدراسیون فوتبال و کمیته داوران آزاردهنده و نارحت کننده است، مهسا قربانی بدون توقف پلههای پیشرفت را طی میکند.
قربانی صاحب یک تجربه تاریخی شد و به عنوان اولین داور زن ایرانی در مسابقات کافای مردان قضاوت کرد. امروز صفحه اینستاگرامی منتسب به کافا نوشت: «ما بسیار هیجانزده هستیم که یک لحظه مهم را در مسابقات قهرمانی CAFA 2024 اعلام کنیم. برای اولینبار در تاریخ، دو داور زن مسابقات مردان را در روز دوم قضاوت کردند. مهسا قربانی از ایران مسابقه مهیج بین تاجیکستان و افغانستان را قضاوت کرد و مهارتهای استثنایی و رهبری خود را در زمین به نمایش گذاشت. همچنین ورونیکا برناتسکایا از جمهوری قرقیزستان هدایت دیدار ایران و ترکمنستان را بر عهده گرفت و مهارت قابل توجهی از خود نشان داد. کافا مفتخر است که توسعه زنان و برابری جنسیتی را در تمام زمینههای فوتبال ترویج میکند. این دستاورد تاریخی بر تعهد ما به توانمندسازی زنان در ورزش و شکستن موانع تأکید دارد.»
بدین ترتیب مهسا قربانی از مانع مهمی عبور کرد و حالا در مسیر شکستن یک تابوی بزرگ است؛ اینکه موفق شود داوری فوتبال ایران در بخش زنان را در یک تورنمنت مهم، نمایندگی کند. در واقع هدفگذاری قربانی در وهله اول قضاوت در جام جهانی فوتبال زنان و پس از آن، جام جهانی فوتبال مردان است. چرا که فیفا در نامهای به فدراسیونهای عضو تأکید کرده شرط قضاوت در جام جهانی فوتبال زنان این است که داور تجربه استفاده از تکنولوژی VAR و تسلط بر آن را داشته باشد و البته قضاوت در مسابقات فوتبال مردان را هم تجربه کرده باشد.
حالا مهسا قربانی از هر دو شرط مهم فیفا برخوردار است. نام او به همراه مهناز ذکایی چند ماه پیش بر سر زبانها افتاد و قرار بود با تصمیم فدراسیون فوتبال، این دو داور زن در اتاق VAR برای دربی پایتخت حضور داشته باشند. گرچه این اتفاق نیفتاد و حواشی غیرفوتبالی مانع این مهم شد، اما مهسا قربانی موفق شد در ۳۱ خرداد سال جاری در دیدار فینال جام حذفی فوتبال مردان میان تیمهای سپاهان و مس رفسنجان، در اتاق VAR حاضر باشد و به تیم داوری کمک کند.
این داور زن فوتبال ایران با ادامه همین روند میتواند امیدوار باشد که نامش در جام جهانی فوتبال زنان در سال ۲۰۲۷ وجود داشته باشد و نه تنها به آرزوی خود برسد، بلکه باعث ارتقای نام و اعتبار فوتبالمان در بخش داوری شود.