آیت‌الله سروش محلاتی در سومین شب از مراسم عاشورا و امروز ما که شب گذشته در کانون توحید تهران برگزار شد، مبنای حرکت امام حسین را اتمام حجت خواند.
وی دو عنصر اساسی مسئولیت‌ساز انسان را علم و آگاهی و قدرت و توانایی دانست و افزود: برای عنصر اول، رهبران الهی بر اساس علم و آگاهی با انسان اتمام حجت می‌کنند و خدا پیامبران را فرستاده تا حجت را بر انسان تمام کنند. اما در عنصر دوم، منشا قدرت انسانها هستند و با آمادگی جامعه، حجت بر انبیا و اولیاء الهی تمام می‌شود و جهت اتمام حجت در عنصر دوم، معکوس عنصر اول است.
استاد دروس خارج حوزه علمیه قم ادامه داد: انبیا و اولیا مسیر سعادت را به انسان نشان داده و همه این مسایل را با بینه، یعنی معیار روشن تفکیک حق و باطل و درست از غلط مشخص می‌کنند و وقتی حجت الهی بر انسان تمام شد، انسان دیگر بهانه ای ندارد، ولی تا حجت بر انسان تمام نشود، انسان مسئول نیست.
دو نگرش تفریطی و افراطی در اتمام حجت
سروش محلاتی با اشاره به دو نگرش تفریطی و افراطی گفت: نگرش تفریطی معتقد است اتمام حجت تنها توسط خدا، اولیا و انبیا انجام می‌شود و ما مسئولیتی در آن نداریم و در شرایط فعلی نیز مسئولیت دین با امام زمان(عج) است. در مقابل، نگرش افراطی هم هست که برای اتمام حجت، دست به اجبار و خشونت می‌زند و به جای گفتگو، دست به تکفیر، تندروی و پرخاشگری می‌زنند.
وی در بیان رویکرد افراطی توضیح داد: قبل از انقلاب، پرچمدار مخالفت با مرحوم شریعتی، مرحوم مصباح بود و شهید بهشتی، بعنوان مدیر مدرسه حقانی که مرحوم مصباح در آن درس می‌داد، مورد سوال طلاب درباره مواضع مرحوم مصباح قرار گرفت و گفت: آقای مصباح می‌گوید بعنوان اتمام حجت می‌گویم، گفتم: «برادر! قبل از اتمام حجت، هدایت مطرح است و اگر هدایت آسیب ببیند، چه اتمام حجتی؟! حرکت شما شبیه چماقداران دوره تفتیش عقاید کلیسا اثر عکس بر نسل جوان دارد.» آقای مصباح می‌گوید می‌خواهم اتمام حجت کنم، اما اتمام حجت با چه هزینه و با چه نتیجه ای؟
سروش محلاتی دو سوی ماجرای کربلا را دعوت مردم و بیانات امام حسین خواند و افزود: در حجت یک بعد، علم و آگاهی دادن امام است و بعد دیگر آمادگی و قدرت حرکت مردم است و وقتی مردم کوفه با نامه های فراوان اعلام آمادگی کردند، امام نمی‌توانست در برابر این خواست مردم سکوت کند. امام علی(ع) هم با آن که نسبت به آینده حکومت خود خوشبین نیست و می‌داند این انحراف در جامعه و حکومت قابل اصلاح اساسی نیست، اما بخاطر حضور و اصرار مردم حجت بر امام تمام می‌شود. به گفته شهید مطهری، اگر امام حسین پاسخ دعوت مردم کوفه را بخاطر خطرات و احتمالات رد می‌کرد، ما امروز حسین بن علی را محکوم می‌کردیم و تاریخ هم محکوم می‌کرد، چون در آینده ما باید حرکت امام را بفهمیم و با آن ارتباط برقرار کنیم.
امام حسین(ع) حجت را نه تنها برای عصر خود، بلکه برای نسل ما نیز تمام کرده است
این پژوهشگر دینی با اشاره به نقض بیعت توسط مردم کوفه، ادامه داد: امام قبل از رسیدن به کربلا به ابن هره می‌گوید: سرنوشت من کشته شدن است و پس از قتل من، سرنوشت مردم، تحقیر، خواری و زیر تیغ حکومت استبداد رفتن است، اگر بهای آزادی را نپردازید، به سرنوشت سیاهی مبتلا می‌شوید. او حجت را نه تنها برای مردم عصر خود، بلکه برای نسل ما نیز تمام کرده است.
استاد سروش محلاتی با طرح این سوال که «چه پاسخی برای فاصله گرفتن افراد از دین و نظام داریم؟» افزود: چرا با وجود این همه درخواست، دعوت و به میدان آوردن همه مقدسات، بیش از نیمی از جامعه در انتخابات شرکت نکردند؟ چون ما بینه و حجت را نادیده می‌گیریم، در حالی که خدا هم بینه و حجت را برای انسانها ملاک می‌گذارد و می‌گوید هرجا شفاف‌سازی نکردم، مسئولیتی برعهده کسی نیست.
وی تاکید کرد: ما وقتی برای مسائل، بینه ارایه نمی‌کنیم، ذهن مردم از ابهامات پر می‌شود و هرچقدر درخواست و خواهش و التماس برای انتخابات می‌کنیم، اکثر جامعه قهر می‌کنند و نمی‌پذیرند، چون بینه ندارند. اما مگر روشن شدن حق و عدل برای مردم چه مشکلی ایجاد می‌کند و چرا باید این موارد را مخفی کرد؟
استاد سروش محلاتی در پایان گفت: امام حسین(ع) با مردم اتمام حجت کرد و درباره فردای حکومت استبدادی به آنها آگاهی داد و البته با دادن خون و جان در مسیر خود موفق شد.
آنموقع هم که توضیح میدهید توضیحاتتان بیشتر شبیه ماست مالی کردن و ماله کشی است