بین الملل تابناک:شورای خاورمیانه در مقاله ای مدعی سه پیام محرمانه مسکو در سفر «شویگو» دبیر شورای امنیت روسیه به ایران شده است.
علیرغم تلاشهای میانجیگری بینالمللی برای دستیابی به آتشبس در غزه، حزبالله اصرار دارد که به ترور فرمانده ارشد خود، فواد شکر توسط اسرائیل، در پایگاه این جنبش در جنوب بیروت پاسخ قاطعانه خواهد داد.
از زمان ترور «شکر» و «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران، بازیگران خارجی تلاشها را برای میانجیگری برای برقراری آتشبس در غزه و جلوگیری از تشدید یک جنگ منطقهای فراگیر افزایش دادهاند.
ایران و حزبالله با فشارهای بینالمللی مواجه هستند تا پاسخی محدود داشته باشند تا در مقابل اسرائیل نیز بتواند بدون نیاز به انتقامجویی بزرگ که تنشها را تشدید میکند، پاسخ بدهد.
مذاکرات ایران و آمریکا، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، به جلوگیری از بسیج متحدانش در جبهه های مختلف علیه اسرائیل و ایجاد درگیری در سطح منطقه کمک کرده است.
روسیه نیز به تلاشها برای خنثی کردن اوضاع پیوسته است. سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت این شورا در اوایل ماه اوت به ایران سفر کرد. منابع غیررسمی در مسکو می گویند که شویگو سه پیام اصلی را ارائه کرد: اول، روسیه در همبستگی با تهران می ایستد و حمایت دفاعی، اما نه تهاجمی از آن ارائه خواهد کرد. دوم، ایران نباید در دام بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بیفتد که جنگی منطقهای را که مستقیماً ایالات متحده را درگیر میکند، بیفتد - جنگی که میتواند مسکو را نیز درگیر کند. سومین پیام کلیدی او این بود که هرگونه رویارویی باید در خارج از خاک سوریه رخ دهد تا از منافع روسیه و پایگاه های نظامی در آنجا محافظت شود. شعله ور شدن جنگ در سوریه به منافع بسیاری از کشورها آسیب می رساند و مسکو مجبور به پاسخگویی خواهد شد.
اکثر کشورهای دخیل در حال حاضر متقاعد شده اند که تنها راه برای جلوگیری از تشدید تنش منطقه ای، برقراری آتش بس در غزه و تبادل اسرااست. این محور شامل تلاشهای ایالات متحده، مصر و قطر است که از یحیی سنوار، رهبر سیاسی جدید حماس خواستهاند تا با آتشبس موافقت کند. اگرچه او «خلیل الحیه»، شخصیت برجسته حماس را به عنوان نماینده جنبش در مذاکرات منصوب کرده است، اما در نهایت سینوار حرف آخر را خواهد زد.
تاکنون، مذاکرات بر سر مدت آتشبس با شکست مواجه شده است: حماس خواهان پایان طولانیمدت خصومتها و خروج ارتش اسرائیل - یا بیشتر آن - از غزه است، در حالی که نتانیاهو گفته است که آتشبس باید موقت باشد تا اسرائیل بتواند به منظور نابودی حماس به جنگ بازگردد. تا زمانی که این بنبست باقی بماند، جنگ اسرائیل علیه غزه ادامه خواهد داشت و خطر یک جنگ گستردهتر وجود خواهد داشت.
اجتناب از جنگ منطقه ای
بنابراین منطقی است که حماس، همراه با دیگر اعضای «محور مقاومت» به رهبری ایران، به تلاشهای ایالات متحده اعتماد چندانی نداشته باشد. آنها متقاعد شده اند که واشنگتن در مورد فشار آوردن به اسرائیل برای پایان دادن به جنگ غزه جدی نیست. به نظر می رسد حزب الله به پیشنهادهای واشنگتن بی اعتماد است و معتقد است که موضع ایالات متحده پس از ترور هنیه بیشتر ناشی از تمایل این کشور برای جلوگیری از تشدید تنش بین اسرائیل و محور مقاومت است تا هر گونه اشتیاق برای آتش بس جدی در غزه.
علاوه بر این، نتانیاهو همه تلاشهای قبلی در این زمینه را - چه در سرپیچی از دولت ایالات متحده و چه با تایید آن – به شکست کشانده است. علاوه بر این، برخی از مقامات دولت آمریکا می خواهند به نتانیاهو اجازه دهند تا زمان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده به این بازی ادامه دهد.
واضح است که حزب الله و ایران پایان جنگ غزه را به رویارویی کامل با اسرائیل و ایالات متحده ترجیح می دهند. آنها حتی ممکن است از پاسخ به ترور هانیه و شکر صرف نظر کنند، اگر آتش بس غزه به سرعت حاصل شود. به هر حال، تمام مأموریت «جبهه پشتیبانی» متوقف کردن تخریب سرزمین توسط اسرائیل است.
حزب الله همچنین برای جلوگیری از تشدید تنش که نتانیاهو به دنبال آن است، با فشار مواجه است تا با قاطعیت پاسخ ندهد. با این حال، حزب الله لبنان اصرار دارد که نمیتواند قوانین جدیدی را که نتانیاهو تحمیل کرده است، بپذیرد، که براساس آن اسرائیل میتواند بدون پرداخت بهایی به پایگاه حزبالله در ضاحیه در جنوب بیروت حمله کند.
در واقع، پاسخ حزبالله احتمالاً قدرتمند و با هدف تقویت قدرت بازدارندگی این گروه برای جلوگیری از حمله مجدد اسرائیل به ضاحیه است. یکی از منابع نزدیک به حزب الله با اشاره به اینکه یک انتقام قوی اجتناب ناپذیر است و به زودی اتفاق خواهد افتاد، گفت: ما باید برای بازگرداندن تعادل بازدارندگی و محافظت از مردم در ضاحیه واکنش نشان دهیم.
گزینه های پاسخ
سه سناریو ممکن است پس از پاسخ حزب الله ظاهر شود. در مرحله اول، اسرائیل با فشارهای شدیدی مواجه خواهد شد تا پاسخی ندهد یا جنگ را تشدید نکند. قواعد درگیری در جنوب لبنان به همان چیزی که قبل از هدف قرار دادن ضاحیه بود باز می گردد. با این حال چنین وضعیتی بعید است. در سناریوی دوم، حزب الله ضربه سنگینی خواهد خورد. اسراییل که قادر به پذیرش چنین حمله ای بدون پاسخ نیست، پاسخ می دهد و باعث تشدید محدودی از جمله حملات چند روزه می شود.
سناریوی دوم مشابه رویارویی هایی است که در حال حاضر در جنوب لبنان در جریان است، اما با تبادل آتش شدیدتر در یک منطقه بزرگتر - احتمالاً از جمله ضاحیه. این می تواند به مداخلات بزرگ بین المللی برای ایجاد آتش بس یا بازگشت به قواعد قبلی ختم شود.
در سناریوی سوم، وضعیت به یک جنگ تمام عیار تبدیل میشود که ایران و سایر کشورها را وارد معرکه می کند. در این سناریو خطوط حیاتی کشتیرانی مسدود می شود و احتمالاً ایالات متحده را مستقیم یا غیرمستقیم درگیر میکند. همچنین می توان شاهد حمله حزب الله به اهدافی در مرکز اسرائیل بود. این سناریو نیز بعید است، زیرا بسیاری از طرف های درگیر نمی خواهند شاهد جنگ منطقه ای (به استثنای نتانیاهو) باشند.
به هر حال، حزبالله احساس میکند چارهای جز پاسخ قاطع ندارد. این کشور نمیتواند به سادگی ترور «فواد شکر» را بپذیرد، تأثیر آن را کمرنگ کند یا با حمله اسرائیل به ضاحیه موافقت کند. بلکه احتمالاً به گونه ای پاسخ می دهد که تعادل بازدارندگی و ترس را احیا کند.
ضاحیه قلب سیستم فرماندهی امنیتی، نظامی و استراتژیک حزب الله و همچنین رابط بین جنبش و پایگاه اجتماعی آن است. این گروه نمی تواند بپذیرد که لبنان به «سوریه دیگری» تبدیل شود. علاوه بر این، عدم پاسخگویی، اسرائیل را تشویق میکند تا عملیات بیشتری را در آنجا انجام دهد. برای حزب الله ضاحیه یک خط قرمز است.
به طور واقع بینانه، دورنمای کمی برای پایان دادن به این تقابل ها وجود دارد. یا وضعیت تشدید خواهد شد یا یک راه حل بزرگ بین المللی پدید خواهد آمد. این دومی با تحمیل یک راه حل دیپلماتیک که ثبات بلندمدت در مرز لبنان با اسرائیل، خروج تسلیحات سنگین حزب الله و تعیین مرزهای مورد مناقشه برقرار می کند، واقعیت نظامی را تغییر خواهد داد.