افکار ، تصاویرذهنی و یا تکانه های مکرر و پی در پی که حالت مزاحم دارند و باعث ناراحتی فرد می شود و خودش کنترلی بر آنان ندارد که اصولا افراد سعی بر آن دارند که در مقابل این افکار و تکانه ها مقاومت کنند و یا آن ها را متوقف کنند.
در وسواس عملی فرد رفتارهای مکرر و پی در پی را انجام می دهد که دارای تشریفات طولانی است مثل: دست شستن های طولانی ، چک کردن و وارسی کردن های مکرر و یا مرتب کردن ، مثال های نام برده رفتارهای مکرر آشکار را شامل می شود بعد دیگر نا آشکار است مثل : شمردن و یا دعا کردن است. می توان گفت افرادی که به وسواس فکری_ عملی (ocd) دچار هستند معمولا خود را مجبور به انجام تشریفات می دانند که در صورت عدم انجام آن ها دچار اضطراب شده و عصبی می شوند.
نظر دکتران روانشناس و روانپزشکان ما در مرکز تخصصی درمان وسواس این است که ممکن است اغلب ما افکار وسواسی جزئی را در زندگی تجربه کنیم به طور مثال : چک کردن قفل و یا وارسی اجاق گاز و حتی راه رفتن بر روی کاشی های پیاده رو. حال توجه کنید اگر شما هم این موارد را تجربه کرده اید بی شک هم سطحی بوده اند و هم گذرا اما افرادی که دچار مشکل وسواس و یا اختلال وسواس هستند حداقل 1 ساعت در روز یا ساعات زیادی در روز وقت خود را صرف انجام کارهای وسواسی میکنند که این روند باعث مختل شدن فعالیت های روزمره ی فرد میشود.حال تعدادی از افکار وسواسی را برای شما نام می بریم:
ترس از آلودگی : از افرادی که به کلینیک درمان وسواس مراجعه کرده بودند فردی گزارش کرده بود در روز 5، 6 ساعت زمان خود را صرف ضدعفونی کردن اتاقش میکرد و هیچ یک از اعضای خانواده اجازه ی ورود به اتاقش را نداشتند و نسبت به آلودگی در هر مکانی هراس داشت.ترس از صدمه زدن به خود و دیگران : موارد دیگری که به مراکز درمان وسواس تهران مراجعه کرده بودند .خانمی بود که علارقم علاقه ی زیاد به پسر و همسرش همیشه نگران بود به کودک و همسرش صدمه بزند (توجه داشته باشید او در ذهنش تصویر سازی میکرد و از فکر کردن به افکارش هراس داشت
مورد دیگر نیاز به تقارن است : در این مورد فرد دچار اختلال خود را موظف میداند تمام وسایل و یا اشیاء خاص مورد نظر خودش را کاملا متقارن بچیند و اگر آن طور که در ذهنش است نشود باعث ناراحتیش میشود.موارد دیگر وسواس جنسی ، پرخاشگری و وسواس مربوط به مذهب است که فرد افکاری توهین آمیز نسبت به دین و یا مذهبی که خودش به آن پایبند است را در ذهنش می گذراند
توجه داشته باشید مشکل وسواس می تواند عملکرد بین فردی و حتی موقعیت شغلی و اجتماعی فرد را به خطر بیندازدهمزمانی اختلال وسواس با دیگراختلالات و مشکلات شایع ترین آن افسردگی است که طی آمار به دست آمده 25تا 50 درصد افراد مبتلا به ocd دچار افسردگی می شوند و اختلال وسواس فکری عملی اغلب ممکن است همراه با اختلال خلقی و اضطرابی نیز همراه شود .
فردی که دچار وسواس است به علت حساسیت و تشریفات همیشگیش اکثرا دوستان خود را از دست میدهند و یا شغل خود را به علت تاخیرهای پی در پی و حساسیت نیز از دست میدهند.