تابناک: مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، اعلام کرد که دولت ایران با هدف پایان دادن به مناقشات غیرضروری و بازگشت به تعهدات برجامی، آماده مذاکره است، مشروط بر اینکه آمریکا و کشورهای اروپایی نیز به تعهدات خود پایبند باشند. این موضع، نشاندهنده عزم جدی ایران برای حفظ حقوق خود و عدم پذیرش فشارهای خارجی است.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، نیز با ابراز آمادگی برای آغاز دور جدید مذاکرات، بر اهمیت رصد اختلافات و تدبیر در مواجهه با آنها تأکید کرد. وی در پاسخ به این سوال که آیا مجوزهای لازم از داخل داده شده است، تأکید کرد که دیپلماتها هیچ وقت بدون مجوز حرکت نمیکنند. این نکته حاکی از این است که شرایط جهانی، از جمله تحولات اخیر، ممکن است بر مسیر مذاکرات تأثیرگذار باشد.
پیام مهم مسعود پزشکیان از آمریکا؛ آمادهایم برای مذاکره
رئیس جمهوری ایران که در راس یک هیات عالیرتبه سیاسی به منظور شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده است، در ملاقات با اهالی رسانه و مقامهای خارجی اعلام کرد که دولت چهاردهم برای پایان دادن به مناقشه غیرضروری علیه برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان و بازگشت متقابل به برجام، درچارچوب دیپلماسی عزتمندانه، آماده مذاکره است.
مسعود پزشکیان روز دوشنبه، در جلسه با مدیران رسانههای آمریکایی، درحالی که کنار چهرههایی همچون محمد جواد ظریف، سید عباس عراقچی و مجید تختروانچی، معماران توافق سال ۹۴ نشسته و همین مساله مورد توجه خبرنگاران نکتهسنج قرار گرفته بود، تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی آمادگی دارد، اما تحت فشار و تحریم وادار به مذاکره نخواهد شد.
او بیان داشت: ما برای بازگشت به تعهدات خود در توافق صورت گرفته آمادگی کامل داریم، اما نمیشود که آمریکا و کشورهای اروپایی حاضر به اجرای تعهدات خود نباشند و در مقابل از ما بخواهند که به تعهدات خود بازگردیم.
رئیس جمهوری یادآور شد: ما به همه تعهدات خود در این توافق نیز پایبند بودیم، اما این ترامپ بود که از برجام خارج شد و متاسفانه کشورهای دیگر نیز به جای کمک به احیای این توافق، به تعهدات خود عمل نکردند و روز به روز بر دایره تحریمهای ایران اضافه شد.
به دنبال آغاز دور جدیدی از مذاکرات هستهای هستیم
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان نیز قبل از سفر به نیوروک در گفت و گویی ویدئویی اظهار داشت:
وظیفه ما در سیاست خارجی این است که اگر اختلافات و تخاصمی بین ما و برخی از کشورها و به خصوص آمریکا بوجود آمده است، آن را کاملا رصد کرده و تدبیر کنیم که چگونه هزینهها را برای کشور و مردم کاهش دهیم.
وی همچنین گفت: من چند روزی بیشتر از رئیس جمهور در نیویورک میمانم و ملاقاتهای بیشتری را با وزرای خارجه کشورهای بیشتری خواهم داشت؛ تلاش ما این است که دور جدیدی از مذاکرات در خصوص موضوع هستهای آغاز شود. ما آمادگی آن را داریم و اگر طرف مقابل آمادگی آن را داشته باشد میتوانیم در همین سفر شروع جدیدی از مذاکرات را داشته باشیم.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به اینکه آیا طرف مقابل برای انجام مذاکرات اعلام آمادگی کرده یا خیر؟ گفت: پیغامهایی رد و بدل شده و یک اعلام آمادگی عمومی وجود دارد ولی شرایط بینالمللی کنونی به گونهای است که شروع مجدد مذاکرات هستهای قداری سختتر و پیچیدهتر از قبل است.
وی خاطرنشان کرد: ما باید قبول کنیم که نسبت به سه چهار سال پیش تحولات عمدهای در عرصه بینالملل رخ داده که وضعیت حاصل را بسیار پیچیدهتر از گذشته کرده و شرایط پیچیدهای است ولی امیدواریم که در این شرایط سخت، حداقل یک شروع دوبارهای برای مذاکرات را داشته باشیم. در این سفر بنده و همه همکارانم همه توان و تجربه خود را به کار خواهیم بست و امیدواریم خداوند هم عنایت کند تا بتوانیم مسیرهای جدیدی را باز کنیم.
عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا مجوزهای لازم از داخل داده شده است، تأکید کرد که دیپلماتها هیچ وقت بدون مجوز حرکت نمیکنند.
مذاکراتی که شروع شده ...!
بر اساس برنامه اعلام شده سید عباس عراقچی قرار است با جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دیدار کند. مذاکرات هستهای یکی از محورهایی است که در دستورکار گفتگوها عنوان شده است.
در همین رابطه مجید تختروانچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه دوشنبه شب با انریکه مورا معاون بورل و رئیس هیات اتحادیه اروپا در مذاکرات هستهای دیدار کرد.
تختروانچی با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، گفتوگویی صریح و سازنده با انریکه مورا داشتم. در این گفتگو، به طور خاص، بر موضوعات مرتبط با رفع تحریم و هستهای تمرکز داشتیم.
وی تاکید کرد: ایران، آماده است تا سهم خود را با حسن نیت انجام داده و به نگرانیها و منافع متقابل از طریق دیپلماسی عزتمندانه بپردازد.
چالشها و فرصتها
با وجود این امیدواریها، چالشهایی در مسیر مذاکرات وجود دارد. در حال حاضر، تحریمهای گسترده و عدم تعهد طرفهای مقابل به اجرای توافقات قبلی، وضعیتی دشوار ایجاد کرده است. مقامات ایرانی بارها تأکید کردهاند که هیچ مذاکرهای تحت فشار نخواهد بود و بازگشت به تعهدات، باید متقابل باشد. این موضوع میتواند بر تصورات جهانی و نحوه برخورد دیگر کشورها با ایران تأثیر بگذارد.
علاوه بر این، تحولات سیاسی داخلی در کشورهای غربی و تغییرات در سیاستهای آمریکا میتواند بر تصمیمگیریها در ایران تأثیرگذار باشد. عراقچی همچنین به لزوم حصول مجوزهای داخلی برای شروع مذاکرات اشاره کرد که نشاندهنده توجه به اجماع داخلی است.
با توجه به این تحولات، آینده مذاکرات ایران و آمریکا به شدت وابسته به اراده سیاسی دو طرف و توانایی آنها در مدیریت چالشهای پیشرو است.
تأثیر انتخابات پیش رو در آمریکا بر آینده مذاکرات ایران و آمریکا
با توجه به تحولات اخیر و آمادگی ایران برای بازگشت به مذاکرات هستهای، یکی از عوامل کلیدی که میتواند بر این فرآیند تأثیر بگذارد، انتخابات پیش روی ریاستجمهوری در ایالات متحده است.
به طور کلی، پیش از انتخابات، معمولاً دولتها به دنبال تقویت اعتبار داخلی و دستیابی به دستاوردهای دیپلماتیک هستند. این به معنای آن است که ممکن است فرصتهای بیشتری برای آغاز یا ادامه مذاکرات هستهای با ایران وجود داشته باشد. دولت فعلی آمریکا ممکن است تمایل داشته باشد تا در این بازه زمانی، نتایج مثبتی را در عرصه دیپلماسی به دست آورد که بتواند به نفع نامزد منتخب خود در انتخابات تمام شود. بنابراین، دیپلماسی فعال و مداوم در این دوره میتواند به هر دو طرف کمک کند تا از فرصتهای موجود بهرهبرداری کنند.
اما نکتهای که باید به آن توجه شود این است که برای موفقیت هرگونه مذاکره، علاوه بر اراده و آمادگی ایران، نیاز به پالسهای مثبت از سوی طرف مقابل نیز هست. آمریکا و کشورهای اروپایی باید نشان دهند که به تعهدات خود پایبند هستند و قصد دارند به طور جدی در راستای کاهش تنشها و حل و فصل مشکلات هستهای گام بردارند. در غیر این صورت، موضع ایران مبنی بر عدم پذیرش مذاکره تحت فشار، میتواند مانع از پیشرفت مذاکرات شود.