تیراندازی در مراسمها، چه عروسیها و چه سوگواریها، سالهاست که به عنوان نمادی از قدرت و ارادت در برخی مناطق خوزستان رواج داشته است.
به گزارش تابناک به نقل از فارس؛ این رسم در گذشتههای دور، به دلیل شرایط خاص عشایری و امنیت منطقهای، جایی برای خود داشت اما در جهان امروز و با سبک زندگی مدرن، ادامه آن نه تنها نیاز نیست، بلکه به خطری جدی برای امنیت عمومی تبدیل شده است. به گفته کارشناسان، ما باید نگاهی تازه به میراث فرهنگیمان داشته باشیم و سنتهایی که دیگر برای شرایط امروز مناسب نیستند را با فرهنگهای جایگزین و ایمنتر تغییر دهیم.فرهنگ خشونتآمیز یا نماد افتخار؟یکی از مسائلی که جامعهشناسان به آن اشاره دارند، پیوندی است که تیراندازی با مفاهیم قدرت، شجاعت و افتخار در جوامع محلی برقرار کرده است. صادق، یکی از اهالی قدیمی ایذه، میگوید: «این تیراندازیها شاید برای نسلهای پیشین نمادی از جایگاه بود، اما الان فقط نگرانی و استرس به همراه دارد. همه ما شاهدیم که چگونه این رسم جان عزیزانمان را در معرض خطر قرار میدهد.»
مرگ و جراحت؛ نتایج تلخ یک رسم ناپسنداین رسم با حوادث تلخی همراه بوده و گاه به مرگ یا آسیبهای جبرانناپذیر منجر شده است. دکتر شریفی، پژوهشگر اجتماعی، میگوید: «تیراندازی در مراسمها موجب شده بسیاری از افراد، به ویژه کودکان، به صورت تصادفی آسیب ببینند. در سالهای اخیر، حتی گزارشهایی از مرگ جوانانی داریم که به خاطر یک تیر اشتباه جانشان را از دست دادهاند. با ادامه این روند، نسل جوان خود را در معرض خطر قرار میدهیم.»افزایش آگاهی؛ اولین گام برای حذف تیراندازیفرهنگسازی و آگاهی از پیامدهای منفی تیراندازی، بهترین راهحل برای تغییر این روند است. عباس، یک معلم و از فعالان فرهنگی منطقه، میگوید: «بهترین راهکار این است که با نسل جوان صحبت کنیم، آنها را به چالشهای موجود آگاه کنیم و بگوییم که میتوان به جای سلاح، با رفتار و گفتار، احترام و عشق را به دیگران نشان داد.»
مسئولیت مشترک خانوادهها و بزرگانبسیاری از مردم و مسئولان بر این باورند که برای کنار گذاشتن این سنت، نقش بزرگان و ریشسفیدان بسیار مهم است. در بسیاری از موارد، با هدایت و تایید این افراد است که تیراندازی به عنوان یک رسم نهادینه میشود و به همان میزان، میتوانند به تغییر نگاه جوانان کمک کنند. زهرا، یکی از بانوان منطقه، میگوید: «پدر من همیشه به ما میگوید که اسلحه احترام نمیآورد. این جمله در ذهن من مانده و برای فرزندانم هم تکرار میکنم.»تاثیر تیراندازی بر امنیت روانی خانوادههااز دیگر نتایج منفی این رسم، تاثیرات روانی است که بر خانوادهها و جامعه میگذارد. لیلا، مادری که یکی از اعضای خانوادهاش در مراسمی بر اثر تیراندازی تصادفی جان باخته، میگوید: «هر وقت صدای تیراندازی میشنوم، همان لحظات تلخ برایم تداعی میشود. این رسم باید تغییر کند تا خانوادهها از این دلهره و استرس رها شوند.»نقش رسانهها در مقابله با این فرهنگ نادرستدر دنیای امروز، رسانهها نقش مهمی در فرهنگسازی دارند و میتوانند به خوبی پیامها و نگرشهای اصلاحی را به جامعه منتقل کنند. محسن، یک خبرنگار محلی، میگوید: «وظیفه ما به عنوان رسانه، این است که صدای خانوادهها و آسیبدیدگان را به گوش همه برسانیم و روشن کنیم که این رسم چه پیامدهایی دارد. با تکرار این پیامها، شاید بتوانیم جوانان را متقاعد کنیم که تغییر رفتار دهند.»
گامهای پیشرو برای جایگزینی رسوم ایمن و اصیلاز جمله راهکارهایی که پیشنهاد میشود، جایگزین کردن این رسم با آیینهای سنتی ایمن و بدون خطر است. برخی کارشناسان معتقدند که میتوان با ترویج رسوم دیگری مثل شعرخوانی، اجرای موسیقی محلی یا پخش پیامهای افتخارآمیز از طریق صدا و سیما، جایگزینی مناسب برای تیراندازی فراهم کرد.حفظ ارزشها در کنار حفظ امنیتارزشهای فرهنگی و رسوم سنتی، بخش مهمی از هویت هر منطقه هستند. با این حال، در مواردی که یک رسم به جای تقویت روابط، آسیبزا باشد، نیاز به تغییر احساس میشود. در نهایت، به گفته بسیاری از کارشناسان، آنچه اهمیت دارد، ایجاد تعادلی میان حفظ هویت فرهنگی و تامین امنیت است.تیراندازی در مراسمها؛ پیامی برای تغییرات فرهنگیشاید بتوان گفت که این چالش، فراتر از یک رسم، پیامی برای همه ماست؛ پیامی که ضرورت بازنگری و اصلاح برخی از سنتها را یادآور میشود. امید است با آگاهیبخشی، همراهی جامعه و تلاش همگانی، این بدعت خشونتآمیز به رسم خاطرهانگیز و آرامی تبدیل شود که دیگر جان هیچکس را تهدید نکند.