به گزارش گروه سیاسی تابناک، انتخابات ریاستجمهوری آمریکا همواره یکی از رقابتهای سیاسی مهمی بوده که کاربران ایرانی با علاقه آن را دنبال میکردند. اما در انتخابات اخیر، توجه کاربران به آن نسبت به دورههای گذشته کاهش یافته است. تمرکز بر تحولات منطقهای، جنایات اسرائیل، و مسائل داخلی ایران از جمله مشکلات اقتصادی، فیلترینگ، و چالشهای اجتماعی موجب شده که اولویت کاربران ایرانی به مسائل داخلی معطوف شود.
این کاهش توجه بهوضوح در شبکههای اجتماعی داخلی مانند ایتا و خارجی مانند ایکس (توئیتر) نیز قابل مشاهده است. برخلاف دورههای گذشته که حمایت یا مخالفت کاربران فارسیزبان با نامزدهای انتخاباتی آمریکا بهطور پررنگی در شبکههای اجتماعی مطرح میشد، این بار شاهد محتوای کمتری در این بسترها هستیم. فضای ایکس که همواره بستری برای بحث و رقابتهای سیاسی و موضوعات اجتماعی بوده، این بار در مورد انتخابات آمریکا سکوت اختیار کرده و کاربران بیشتر به مسائل داخلی همچون چالشهای اقتصادی و محدودیتهای اینترنتی و فیلترینگ پرداختهاند.
با این حال، گروههایی همچون سلطنتطلبان، طرفداران پهلوی و براندازان در فضای ایکس به حمایت از دونالد ترامپ پرداختهاند. این گروهها، با انتشار محتوای گسترده، امیدوارند که پیروزی مجدد ترامپ و ادامه فشارهای تحریمی بتواند زمینه تغییر نظام در ایران را فراهم کند. همچنین، نشست اخیر مایک پنس و مایک پمپئو با مریم رجوی، رهبر سازمان منافقین، و وعدههای مالی و سیاسی آنها برای حمایت از کمپین ترامپ، موجب امیدواری این گروهها به تغییر نظام ایران شده است.
همچنین، در این دوره، برخلاف سالهای گذشته، کمپینهای انتخاباتی آمریکا در فضای فارسی به چشم نمیخورد. بهویژه در ایکس و شبکههای ایرانی مانند ایتا، محتوای انتخاباتی بسیار کمتر شده است. در سالهای گذشته، حامیان نامزدهایی چون باراک اوباما حتی در فضای فارسی کمپینهای حمایتی به راه میانداختند، اما این بار کاربران ایرانی بیشتر به مسائل داخلی ایران توجه کردهاند.
این تغییر در اولویتهای کاربران ایرانی نشاندهنده تمرکز بیشتر آنها بر مسائل داخلی است. کاربران داخلی بهویژه در شبکههای اجتماعی، بهجای دنبالکردن انتخابات آمریکا، بیشتر به مسائلی چون فیلترینگ، افزایش قیمت دلار، تورم، و سایر مشکلات اجتماعی و اقتصادی پرداختهاند. این تغییر رویکرد در شبکههای اجتماعی مختلف مانند توییتر، ایکس، اینستاگرام و حتی پیامرسانهای داخلی مشهود است.
به علاوه، بررسیها نشان میدهد در شبکه اجتماعی ایرانی ایتا، که معمولاً کاربران خاص خود را دارد و فضای متفاوتی از دیگر شبکههای اجتماعی دارد، مباحث مرتبط با مخالفت با آمریکا و اخبار انتخابات آمریکا محدود به محتوای خبری شده است و کاربران کمتر به تحلیلها یا نظرات شخصی در این باره پرداختهاند. این موضوع نیز میتواند نشانهای از تغییر رویکرد کاربران نسبت به سیاستهای خارجی در ایران باشد هر چند که طی روزهای اخیر اکانتهای سازمان یافته موافق نظام در ایکس هم، محتوای کمتری در موضوعات دیگر نیز تولید کردهاند.
اما در تلگرام که بستری محبوب برای انتشار اخبار و تحلیلهاست، محتوای مرتبط با انتخابات آمریکا هنوز دیده میشود، اما نسبت به دورههای گذشته کمتر شده است. این محتواها عمدتاً توسط کانالهای خبری منتشر میشوند و برخلاف گذشته، رسانههای مخالف نظام، مانند بیبیسی فارسی و ایران اینترنشنال حجم کمتری از محتوای تحلیلی یا حمایتی درباره انتخابات آمریکا تولید کردهاند. از طرفی یکی از نکات برجسته در میان سخنان اخیر ترامپ که مورد توجه کاربران ایرانی قرار گرفته، اظهارات او در مصاحبهای در ۲۶ مهرماه بود. او در پاسخ به پرسشی درباره موضع خود در قبال ایران و آیا خواهان تغییر نظام حاکمیت ایران است، گفت: «ما به هیچ وجه نمیتوانیم به طور کامل در چنین کاری وارد شویم ما خواهان این هستیم که ایران بسیار موفق شود تنها مسئله این است که آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند»
با وجود این، بخشی از کاربران تلگرام و ایکس که حامیان رضا پهلوی و سلطنتطلبان هستند، همچنان از ترامپ حمایت کرده و خواهان ادامه فشارهای تحریمی علیه ایران هستند. این گروهها، ترامپ را عاملی برای افزایش فشار به نظام حاکم در ایران دانسته و امیدوارند این فشارها شرایطی برای تغییرات گسترده فراهم کند.
در نهایت، کاهش توجه کاربران ایرانی به انتخابات آمریکا و تمرکز بر مسائل داخلی، نشانهای از تغییر نگرشها و اولویتهای اجتماعی و سیاسی کاربران داخلی است. این کاهش توجه به سیاستهای بینالمللی و تمرکز بر چالشهای اقتصادی و اجتماعی داخلی ممکن است به دلیل تغییرات در ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران و افزایش نگرانیهای مردم نسبت به مسائل داخلی و حل شدن مسائل داخلی اولویت باشد.
از طرفی وقتی رسانههایی مانند منوتو و ایران اینترنشنال که مواضع انتقادی نسبت به نظام ایران دارند، محتوای کمتری درباره انتخابات آمریکا تولید میکنند، این میتواند دلایلی داشته باشد که بیشتر به موقعیت و اولویتهای سیاسی داخل ایران مرتبط است.
اولاً، این رسانهها احتمالاً متوجه شدهاند که در شرایط فعلی، موضوعات داخلی ایران مانند تورم، مشکلات اقتصادی و فیلترینگ، برای مخاطب ایرانی به مراتب مهمتر و حیاتیتر از انتخابات آمریکا هستند. با توجه به اینکه مردم درگیر مشکلات روزمره و واقعی زندگی خود شدهاند، این رسانهها ممکن است به این نتیجه رسیده باشند که تمرکز بر مسائل داخلی میتواند تأثیر بیشتری در جلب توجه و ایجاد نارضایتی عمومی داشته باشد تا تمرکز بر رویدادهای بینالمللی مانند انتخابات آمریکا.
ثانیاً، ممکن است این رسانهها به این نکته پی برده باشند که انتخابات آمریکا دیگر مانند گذشته تأثیرش به اندازهای نیست که بتواند توجه مردم را جلب کند. در سالهای گذشته، انتخابات آمریکا به دلیل سیاستهای تحریمی و فشارهای مستقیم بر ایران برای مردم ایران اهمیت بیشتری داشت. اما در حال حاضر، با پیچیدهتر شدن مسائل داخلی ایران و فشارهای بیشتر بر مردم و عدم تغییر سیاستهای آمریکا، موضوعات داخلی از منظر انتقادی برای این رسانهها ابزار مؤثرتری برای ایجاد نارضایتی و فشار محسوب میشود.
بهطور کلی، رسانههای مخالف نظام ممکن است به این نتیجه رسیده باشند که با توجه به اولویتهای جدید جامعه ایران و حساسیت مردم به مسائل داخلی، بهترین روش برای تأثیرگذاری بیشتر، تمرکز بر مسائل اقتصادی و اجتماعی داخل ایران است.