اگرچه فوتبال آسیا نامهای بزرگی را در دروازههایش به یاد دارد اما ناصر حجازی با تمام سادگی و بزرگیاش همچنان تاجدار این قاره است
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، تاریخ فوتبال آسیا دروازهبانهایی را به خود دیده که هر کدام در زمان خود دیواری مستحکم و تکیهگاهی اطمینانبخش برای تیمهایشان بودهاند اما میان همه این نامها ناصر حجازی اسطوره جاودان فوتبال ایران بهعنوان بهترین دروازهبان قرن آسیا از سوی وبسایت مدفوتبال انتخاب شد، افتخاری که نهتنها گواهی بر عظمت اوست بلکه بهنوعی مهر تاییدی است بر جایگاهی که در میان غولهای قاره کهن داشته است.
در کوچههای تنگ و پیچدرپیچ تاریخ فوتبال ایران، نام ناصر حجازی همانند چراغی است که هرگز خاموش نمیشود؛ مردی از جنس اسطوره و خاک که دست روزگار هیچگاه نتوانست او را به زمین بدوزد. ناصر حجازی نه فقط یک دروازهبان که یک قهرمان بود؛ قهرمانی که میدانش فقط چمن سبز ورزشگاهها نبود بلکه زندگیاش، زیستناش، مبارزهاش با ناملایمات با سیاست، با مرگ و حتی با خودش همگی صحنههایی از یک نبرد جاودانه بودند.
تولد ستارهای از شرق
۲۳ آذر ۱۳۲۸ در فصلی سرد در محلهای ساده از تهران کودکی به دنیا آمد که تقدیرش فراتر از مرزهای یک شهر و یک کشور بود. خانوادهای از طبقه متوسط اما با روحی بزرگ و آرزوهایی بیانتها. ناصر از همان کودکی در دل خود سودای پرواز داشت؛ پروازی که نه با بالهای مصنوعی بلکه با دستهایی استوار و قلبی پر از عشق به حقیقت ممکن شد. او دروازهبانی را از کوچههای خاکی آغاز کرد؛ جایی که توپها نه از جنس چرمی گرانقیمت که از پارچههای بههم دوخته بودند اما چشمهای او همیشه فراتر از همان کوچهها را میدید؛ رؤیای ایستادن در برابر حریفان بزرگ، رؤیای شنیدن تشویقهایی که نام او را فریاد میزدند.
پرواز بر فراز چمن سبز
دهه ۵۰ خورشیدی دهه طلایی فوتبال ایران و آغاز حکمرانی ناصر حجازی در دروازهها بود. او به استقلال تهران (تاج) پیوست و بهسرعت به چهرهای محبوب و تکرارنشدنی بدل شد. قامت بلند، موهای همیشه مرتب و نگاه نافذش او را نهتنها یک دروازهبان که یک شخصیت کاریزماتیک در فوتبال ایران ساخت. حجازی دروازهبانی نبود که تنها با دستانش گلها را مهار کند؛ او با حضورش، با نگاهش و صلابتش حریفان را از پیش شکست میداد. هر گامی که برمیداشت گویی شعری حماسی بر چمن مینگاشت؛ شعری از جنس مقاومت و ایستادگی. او با تیم ملی ایران به افتخارات بزرگی دست یافت: قهرمانی در جام ملتهای آسیا و حضور در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین. آنجاکه برابر ستارگان بزرگ جهان ایستاد و نشان داد یک ایرانی چگونه میتواند در برابر هر طوفانی بایستد.
سیاستباز مردمی
اما زندگی ناصر حجازی تنها به مستطیل سبز محدود نشد. او مردی بود که از ورود به عرصه سیاست ابایی نداشت. روزهایی که بسیاری از ورزشکاران ترجیح میدادند سکوت کنند ناصر حجازی با شجاعت درباره مسائل اجتماعی و سیاسی سخن گفت. او همیشه حقیقت را جست حتی اگر به قیمت دور شدن از صحنههای ورزشی تمام میشد. دهه ۶۰ زمانی که برخی به حاشیه رانده شدند حجازی نیز از فوتبال ایران فاصله گرفت اما هرگز از دل مردم بیرون نرفت. او به بنگلادش رفت تا دانش و تجربهاش را به دیگران منتقل کند اما همیشه قلبش در ایران میتپید.
بازگشت به خانه
دهه ۷۰ بازگشت دوباره ناصر حجازی به ایران بود؛ بازگشتی که به مربیگری استقلال انجامید. او همچنان با همان صلابت کنار زمین میایستاد و با نگاهی عمیق و پختهتر تیمش را هدایت میکرد. اما این بار چالشهای او تنها در زمین فوتبال نبودند. او با مدیریتهای ناصحیح، سیاستزدگی در ورزش و فشارهای بیرونی روبهرو بود. ناصر حجازی اما مردی نبود که از میدان به در شود. حتی روزهایی که پیشنهادهای بزرگتر از کشورهای خارجی داشت ماندن را انتخاب کرد. او میدانست رسالتش فقط فوتبال نیست بلکه الگویی است برای نسلی که به امید و صلابت نیاز دارند.
نبرد با مرگ
زندگی ناصر حجازی همچون داستانی حماسی پایانی تلخ اما الهامبخش داشت. سالهای پایانی زندگیاش با بیماری دست و پنجه نرم کرد اما حتی در این نبرد نابرابر نیز خم به ابرو نیاورد. مقابل دوربینها حاضر شد، با مردم سخن گفت و نشان داد چگونه یک قهرمان حتی در مواجهه با مرگ باز هم میتواند الهامبخش باشد. ۲ خرداد ۱۳۹۰ ناصر حجازی بهسوی آسمان پرواز کرد؛ پروازی که دیگر بازگشتی نداشت اما نام او هرگز از ذهن و قلب مردم ایران پاک نشد. او اسطورهای بود که نه با مدالها و جامها بلکه با انسانیت، شجاعت و عشقش به مردم جاودانه شد.
میراث ناصر حجازی
امروز ناصر حجازی فقط یک نام در تاریخ فوتبال ایران نیست. او یک نماد است؛ نماد مقاومت، صداقت و عشق به وطن. او به ما آموخت که چگونه میتوان برابر هر سختی ایستاد، چگونه میتوان حتی روزهای سخت نیز لبخند زد و چگونه میتوان از مرگ نیز زندگی ساخت. حجازی اسطورهای است که هرگز نمیمیرد زیرا یاد او در قلب میلیونها ایرانی زنده است؛ در هر نگاه به دروازهای که بسته میشود، در هر مشت گرهکردهای که به نشانه پیروزی بالا میرود و در هر صدایی که نام او را فریاد میزند. ناصر حجازی قهرمانی ست که هیچگاه از یادها نمیرود. حالا اگر بخواهیم این عنوان را به آزمون بگذاریم، باید ناصر حجازی را کنار دیگر دروازهبانهای افسانهای آسیا قرار دهیم؛ کسانی که هر یک در دورهای، چهرههای ماندگار فوتبال قاره بودند.
احمدرضا عابدزاده؛ عقاب آسیا
وقتی سخن از دروازهبانی در فوتبال ایران به میان میآید، پس از ناصر حجازی، بیتردید احمدرضا عابدزاده نخستین نامی است که به ذهن میرسد. عابدزاده با پروازهای تماشایی و واکنشهای خارقالعادهاش در دهه ۹۰ میلادی، به نماد مقاومت و جسارت در فوتبال ایران تبدیل شد. درخشش خیرهکننده مقابل استرالیا و حضور در جام جهانی ۱۹۹۸ و نقش بیبدیلش در پیروزی تاریخی ایران برابر آمریکا، او را به یکی از محبوبترین چهرههای ورزشی تبدیل کرد. اما اگر عابدزاده نمایشی پرشور و هیجانانگیز داشت، حجازی نماد آرامش و اطمینان بود؛ دو چهره متفاوت از یک نقش.
محمد الدعایه؛ شوالیه عربستان
در تاریخ فوتبال آسیا، نام محمد الدعایه، دروازهبان افسانهای عربستان، همواره بهعنوان یکی از برترینها مطرح بوده است. الدعایه با ۱۷۸بازی ملی و چهار دوره حضور در جام جهانی، رکورددار بازیهای ملی برای یک دروازهبان در آسیاست. واکنشهای سریع و مهارت او در مهار ضربات پنالتی، نام او را به افسانهای ماندگار بدل کرد. اما در مقایسه با حجازی، الدعایه بیشتر بر پایه آمار و ارقام برتری داشت؛ در حالیکه حجازی، علاوهبر مهارت فنی، بهدلیل شخصیت کاریزماتیک و تأثیر عمیقش بر فرهنگ فوتبال ایران، به یک نماد فراموشنشدنی تبدیل شد.
لی وون جائه؛ دیوار کرهای
لی وون جائه، دروازهبان کره جنوبی، یکی دیگر از بزرگان آسیا به شمار میرود. او در جام جهانی ۲۰۰۲ نقش کلیدی در صعود تاریخی کره به نیمهنهایی ایفا کرد و با واکنشهای بهموقع و آرامش مثالزدنیاش، قلب هواداران کرهای را تسخیر کرد. وون جائه نمایندهای از نسل مدرن دروازهبانهای آسیا بود که از نظر تکنیک و تاکتیک به استانداردهای بینالمللی نزدیک شدند. اما اگر لی وون جائه نمایانگر دقت و تمرکز بینقص بود، ناصر حجازی نماد سنت و اصالت بود؛ دروازهبانی که در روزگاری کمتر حرفهای، با نبوغ ذاتیاش برتر از بسیاری از همنسلانش ایستاد.
ایجی کاواشیما؛ سامورایی سرسخت
از ژاپن، نام ایجی کاواشیما همیشه در میان برترینهای آسیا مطرح بوده است. او با سالها حضور در تیم ملی ژاپن و نقش مؤثرش در موفقیتهای این تیم در رقابتهای بینالمللی، به یکی از ستونهای اصلی فوتبال این کشور تبدیل شد. کاواشیما تداوم نسبتا خوبی در لیگ فرانسه و همچنین بلژیک داشته است. اما در مقایسه با حجازی، بیشتر محصول یک سیستم منظم و برنامهریزیشده بود؛ در حالیکه حجازی بهتنهایی و با تکیه بر استعداد و ارادهاش، تاریخساز شد.
علی الحبسی؛ افتخار عمان
در دهههای اخیر، علی الحبسی، دروازهبان عمانی، به یکی از چهرههای شاخص فوتبال آسیا تبدیل شده است. حضور در لیگ برتر انگلیس و درخشش در تیمهایی چون بولتون، ریدینگ و ویگان، الحبسی را به نمادی از موفقیت یک بازیکن آسیایی در سطح جهانی بدل کرد. الحبسی با قد بلند و دستانی مطمئن، سد محکمی در برابر مهاجمان بود. اما اگر الحبسی نمادی از نسل حرفهای فوتبال آسیا بود، حجازی نمایانگر نسلی بود که با عشق به پیراهن ملی و شجاعت، به اوج رسید.
مقایسهای فراتر از اعداد
ناصر حجازی در مقایسه با تمامی این اسطورهها نهتنها از نظر فنی در سطحی کمنظیر قرار دارد بلکه بهدلیل تأثیر فرهنگی و اجتماعیاش بر فوتبال ایران و آسیا از جایگاه ویژهای برخوردار است. او نه فقط یک دروازهبان که یک نماد و یک الگو برای نسلی از بازیکنان و هواداران بود. حجازی با شخصیت آرام، استقلال فکری و صداقتی که در کلام و عملش موج میزد به چهرهای ماندگار تبدیل شد که فراتر از مستطیل سبز در قلبها جاودانه ماند.
در نهایت اگرچه فوتبال آسیا نامهای بزرگی را در دروازههایش به یاد دارد اما ناصر حجازی با تمام سادگی و بزرگیاش همچنان تاجدار این قاره است؛ تاجی که نه فقط بر سر او که بر قلب میلیونها ایرانی و آسیایی نشسته است.