سقوط دولت سوریه تهدیدات امنیتی برای ایران دارد/ خوشحالی اکثر دولت‌های عربی از سقوط اسد

شیرین هانتر معتقد است واضح است که شورشیان از ترکیه، اسرائیل و احتمالاً برخی کشورهای عربی و غربی کمک می گیرند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک،  فرماندهی ارتش سوریه در بیانیه ای، سقوط حکومت بشار اسد را اعلام کرد.

بیانیه فرماندهی ارتش سوریه بامداد یکشنبه و پس از تصرف دمشق توسط گروه های مسلح و نیز خبر خروج بشار اسد از سوریه انتشار یافت.

رسانه‌های غربی و عربی بامداد یکشنبه با انتشار گزارش‌هایی، خبرهای در مورد خروج بشار اسد از سوریه و نیز ورود گروه‌های مسلح به دمشق پایتخت این کشور مطرح کردند.

شبکه العربیه بامداد یکشنبه در گزارشی ادعا کرد، گروه های مسلح مخالف بشار اسد ساعاتی قبل وارد دمشق شدند و کنترل پایتخت سوریه را به دست گرفتند.

شبکه المیادین نیز به نقل از رویترز گزارش داد که گروه های مسلح بدون وجود هیچ نشانه ای از ارتش سوریه وارد دمشق شدند.

بنا به گزارش این شبکه از رویترز همچنین به نقل از مقامات بلند پایه سوریه اضافه کرد که بشار اسد رئیس جمهور سوریه دمشق را به مقصد نامعلومی ترک کرده است.

به ادعای رسانه های عربی و نیز غربی از جمله سی ان ان و رویترز خروج اسد از دمشق به مقصد نامعلومی که می تواند خارج سوریه و یا داخل سوریه (شهرهای علوی نشین ساحل مدیترانه لاذقیه و طرطوس) باشد، صورت گرفته است.

رسانه های وابسته به گروه های مسلح گفتند که آنها وارد ساختمان رادیو و تلویزیون سوریه شده اند و کنترل این رسانه را به دست گرفتند.

پایگاه خبری العربی الجدید نیز از کنترل زندان « صیدنایا» بزرگترین زندان دمشق به دست گروه های مسلح و آزادی زندانیان آن خبر داد.

معارضان مسلح در سوریه از بامداد هفتم آذر ۱۴۰۳ برابر با ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ با حمایت برخی از کشورها و ورود نیروهای تازه نفس خارجی، اقدام به حمله گسترده علیه مواضع ارتش سوریه در مناطق شمال غرب، غرب و جنوب غرب حلب کردند.
درباره تحولات سوریه و سقوط دولت سوریه، خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده که در ادامه می‌آید.

هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ در ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌ و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت کرد. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست. کتاب «روابط ایرانی - عربی، فرایند‌های تنش و سازگاری» از جمله کتاب‌های متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.

*دلایل سقوط نظام بشار اسد و پیشروی سریع نیروهای مسلح چه بود؟

چند دلیل پیشروی گروه های شورشی را توضیح می دهد: اول اینکه به نظر می رسد ارتش سوریه در حال جنگ نیست. تقریباً پس از سیزده سال آشفتگی و جنگ داخلی، سوری ها، از جمله ارتش آن، خسته شده اند.

دوم، واضح است که شورشیان از ترکیه، اسرائیل و احتمالاً برخی کشورهای عربی و غربی کمک می گیرند.

 اساساً، نظام اسد یک نظام اقلیت بود که توسط علویان ایجاد شده است، در حالی که اکثریت مردم سوریه سنی هستند. بنابراین، مقاومت مردمی زیادی در برابر شورشیان وجود ندارد.

*به قدرت رسیدن گروههای معارض در سوریه چه تبعاتی برای منطقه دارد؟

با به دست آوردن قدرت در سوریه، تحریرالشام می تواند رفتاری کمتر افراطی و خشونت آمیز در داخل کشور اتخاذ کند. ارتباط این کشور با ترکیه می تواند به تعدیل رفتار داخلی این کشور کمک کند. این امر آن را برای بازیگران منطقه ای و بین المللی قابل قبول تر می کند.

اما از نظر بیرونی، پیروزی آنها تعادل کنونی منطقه را به ویژه پس از ضربه هایی که حماس و حزب الله متحمل شدند، بر هم خواهد زد. قطعاً موقعیت ایران را تضعیف کرده و حتی امنیت آن را تهدید خواهد کرد.

با این حال، اکثر کشورهای عربی از این تغییر خوشحال خواهند شد زیرا ایران را تضعیف می کند. حتی می تواند به نوعی توافق بین اسرائیل و سوریه منجر شود. گروه های سلفی هیچ گاه علاقه ای به مسئله فلسطین نشان نداده اند.

*گروه های کرد مورد حمایت آمریکا (SDF) علاوه بر کنترل دیرالزور، گذرگاه مرزی استراتژیک بین سوریه و عراق (گذرگاه مرزی قائم-بوکمال) را نیز تحت کنترل خود درآوردند. این امر چه تأثیری بر اتصال و حمایت از محور مقاومت از سوی ایران خواهد داشت؟

این تسلط قطعاً ارتباط میان اعضای محور مقاومت را دشوارتر می‌کند. در حال حاضر نیز برخی از گروه‌ها مانند گروه‌هایی که در عراق هستند تلاش می‌کنند خود را از این محور جدا کنند. تغییر نظام در سوریه همچنین شیعیان عراق را تضعیف کرده و به نیروهای سنی و سکولار کمک خواهد کرد.

*با توجه به تحولات میدانی، به نظر شما آیا سوریه به نوعی بین آمریکا، ترکیه و روسیه تقسیم شده است؟

سوریه به طور رسمی تقسیم نشده است اما بسیاری از مناطق این کشور تحت کنترل دولت مرکزی نیستند. من شک دارم که روسیه بتواند بخشی از سوریه را حفظ کند، زیرا غرب اجازه نمی دهد.

اما یک دولت سنی در دمشق می تواند تحت نفوذ ترکیه قرار گیرد. ترکیه و مهمتر از آن خود اردوغان از اسد بدشان می آید زیرا او یک علوی است. اسلام گرایان اردوغان و ترک تمایلات شدید ضد شیعی دارند و از علویان خود بیزارند.

* چرا روسیه اقدام مهمی برای حفظ نظام اسد انجام نداد؟

مسکو که با جنگ در اوکراین و ناآرامی ها در گرجستان اشغال شده است، کار زیادی نمی توانست برای کمک به اسد انجام دهد. روسیه مجبور شد از کره شمالی بخواهد که برای کمک به او در اوکراین نیرو بفرستد. با این حال، اگر ارتش سوریه نمی‌خواهد بجنگد، روسیه کار زیادی نمی‌توانست انجام دهد.