بر اساس منابع اسلامی، کتاب «الجامعه» که بهدست امام علی(ع) و بر اساس فرمایشات پیامبر(ص) نوشته شده، یکی از آثار مکتوب در تاریخ اسلام به شمار میآید. یعنی بر اساس اعلام منابع اسلامی پیامبر اسلام آن را بیان فرموده و حضرت امیر آن را نگاشتند.
به گزارش تابناک، بر اساس روایات، در «الجامعه» تمامی احکام شرعی، از کلیترین تا جزئیترین مسائل، مطرح شده است. این کتاب شامل مباحثی از جمله اخلاق، عقاید، قصص انبیا و روایات باطنی است. برخی از شخصیتهای غیر اهل بیت نیز این کتاب را مشاهده کردهاند، از جمله محمد بن مسلم و زُراره بن اَعین. اما امروزه هیچ دسترسی بدان وجود ندارد.
کتاب «الجامعه» که همچنین به نامهای «کتاب علی» و «صحیفه» نیز شناخته میشود، بهعنوان یک منبع در فقه شیعه محسوب میشود. برخی پژوهشگران بر این باورند که این عناوین به یک اثر واحد اشاره دارند. آقابزرگ تهرانی، از علمای اسلامی، معتقد است که «کتاب علی» با «الجامعه» تفاوت دارد.
نشانهای از امامت
می گویند این کتاب بهعنوان یکی از ودایع امامت، دلالت بر امام بودن صاحب آن دارد. به گفته آقابزرگ تهرانی، این اثر در میان امامان شیعه دستبهدست شده و در حال حاضر نزد امام مهدی(عج) قرار دارد.
ویژگیها و ابعاد کتاب
در روایتها، اندازه «کتاب علی» به اندازه ای بزرگ و عجیب یعنی به طول هفتاد ذراع (حدود ۳۵ متر) و ضخامت آن به اندازه ران شتر توصیف شده است. اما در برخی دیگر از روایات، به کوچک بودن این کتاب اشاره شده که در غلاف شمشیر جا میگرفته است. برخی محققان بر این باورند که این کتاب کوچک، تنها بخشی از «کتاب علی» بوده است.
گزارشهای موجود
تحقیقات علمای مسلمان و شیعه عنوان می کند که بیش از چهل نفر اصل وجود «الجامعه» را روایت کردهاند. شخصیتهایی چون محمد بن مسلم و زُراره بن اَعین از جمله راویان این کتاب هستند. در کتاب «وسایل الشیعه» نیز به نقل از «کتاب علی» هشتاد روایت موجود است.
هرچند دسترسی نداشتن به چنین کتابی تبیین و توجیه آن را برای نسلهای امروز و فردا مقداری با مشکل مواجه میکند اما در نهایت کتاب نهج البلاغه به عنوان گلچین فرمایشات و سخنان امیر مومنان همواره در دسترس بوده و همین کتاب و عمل بدان میتواند راهگشای خوبی حتی در عصر حاضر باشد.