
محمد هاشمی رفسنجانی با اشاره به تاثیر عوامل متعدد در میزان امیدواری جامعه، گفت: مردم نسبت به آینده کشور و تأثیرگذاری تصمیماتشان امیدوارتر شدهاند.
محمد هاشمی، عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام به خبرنگار تابناک گفت: برخی از تحلیلها درباره وضعیت اقتصادی مردم بر مبنای مقایسه سطح درآمدها در بازههای زمانی مختلف انجام میشود. برای مثال، گفته میشود که در سال ۱۳۹۵ میزان عیدی کارمندان ۱۰۰ دلار بوده، اما در سال ۱۴۰۳ این رقم به ۳۰ دلار کاهش یافته است. این نوع مقایسهها، بدون در نظر گرفتن نرخ تورم، تغییرات هزینههای زندگی و سایر متغیرهای اقتصادی، نمیتواند معیار دقیقی برای ارزیابی وضعیت اقتصادی جامعه باشد.
وی افزود: در برنامههای توسعهای کشور، معمولاً پیشبینیهایی درباره درآمد و هزینههای دولت صورت میگیرد. اما در گذشته، به دلیل عدم تطابق درآمدها با هزینهها، بسیاری از اهداف برنامهها محقق نشده است. به عنوان مثال، در روند تصویب لوایح بودجه در مجلس، معمولاً هزینهها افزایش مییابد، اما درآمدهای دولت تغییری نمیکند، که این امر منجر به کسری بودجه و عدم تحقق برنامههای توسعهای میشود.
عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: یکی دیگر از مشکلات ایران، وابستگی شدید به درآمدهای نفتی است. این وابستگی باعث شده که در سالهایی که قیمت نفت افزایش مییابد، دولت بتواند برنامههای خود را بهتر اجرا کند، اما در سالهایی که قیمت نفت کاهش مییابد، اقتصاد کشور با مشکلات جدی مواجه شود. همین موضوع باعث شده که در برخی سالها رشد اقتصادی قابل توجهی را شاهد باشیم، اما این رشد پایدار نباشد و در سالهای بعد، به دلیل نبود سرمایهگذاری مناسب، روند نزولی در پیش بگیرد.
امید مردم نسبت به دولت قبلی بیشتر شده
وی افزود: یکی از شاخصهای مهم برای سنجش میزان امید یا ناامیدی مردم نسبت به آینده، میزان مشارکت آنها در رویدادهای سیاسی، از جمله انتخابات، است. سالهای ابتدایی انقلاب، میزان مشارکت در انتخابات به ۷۹ تا ۸۰ درصد میرسید، اما در دو دوره اخیر، این میزان کاهش یافته است.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه در انتخابات ریاستجمهوری گذشته، میزان مشارکت مردم حدود ۳۰ درصد بود، اما در انتخابات بعدی که برای مجلس برگزار شد، این رقم به حدود ۵۰ درصد افزایش یافت، اظهار کرد: این افزایش نسبی نشاندهنده این است که هنوز بخشی از جامعه نسبت به تأثیرگذاری انتخابات بر سرنوشت کشور امیدوار هستند.
وی ادامه داد: میزان مشارکت مردم در انتخابات یکی از مهمترین شاخصهای اجتماعی است که نشاندهنده سطح رضایت عمومی از عملکرد دولت و نهادهای حکومتی است. کاهش مشارکت در انتخابات، نشانهای از کاهش اعتماد عمومی به ساختارهای سیاسی و اقتصادی کشور است. از سوی دیگر، وقتی میزان مشارکت افزایش یافته، میتوان اینگونه تحلیل کرد که مردم نسبت به آینده کشور و تأثیرگذاری تصمیماتشان امیدوارتر شدهاند.
عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام عنوان کرد: اما تنها افزایش مشارکت در انتخابات کافی نیست. آنچه که برای ایجاد امید در جامعه ضروری است، اصلاحات اقتصادی و اجتماعی عمیق است.
وی افزود: دولت باید برنامههای مشخصی برای بهبود شرایط معیشتی مردم، کاهش تورم، افزایش اشتغال و رفع موانع تولید داشته باشد. در غیر این صورت، حتی اگر میزان مشارکت در انتخابات افزایش یابد، ولی مشکلات اقتصادی مردم حل نشود، ناامیدی در جامعه عمیقتر خواهد شد.
فساد بیشتر، اعتماد کمتر
وی افزود: یکی از مهمترین عواملی که باعث ناامیدی مردم میشود، افزایش بیرویه قیمتها و کاهش قدرت خرید است. کنترل تورم از طریق سیاستهای پولی و مالی مناسب میتواند نقش مهمی در افزایش امید اجتماعی داشته باشد.
هاشمی ادامه داد: یکی از دلایل کاهش اعتماد عمومی به دولتها، فساد اقتصادی و عدم شفافیت در تخصیص منابع است. افزایش شفافیت مالی و مقابله با فساد میتواند باعث افزایش اعتماد مردم شود.
عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام متذکر شد: بیکاری یکی از عوامل مهم در افزایش ناامیدی در جامعه است. دولت باید برنامههای مشخصی برای حمایت از کسبوکارها و ایجاد اشتغال پایدار تدوین کند. مشارکت مردم در تصمیمگیریهای کلان کشور، از طریق نهادهای مدنی، میتواند باعث افزایش حس تعلق و امید در جامعه شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: امید اجتماعی زمانی در جامعه تقویت میشود که مردم احساس کنند سیاستها و برنامههای دولت واقعاً در جهت بهبود شرایط زندگی آنهاست و تأثیر مثبتی بر آیندهشان خواهد داشت.