هانس بليکس، رئيس پيشين آژانس بينالمللي انرژي اتمي و نيز وزير امور خارجه اسلووني که کشورش رياست اتحاديه اروپا را در دست دارد، در مصاحبههايي جداگانه با آخرين شماره روزنامه «يديعوت آحرونوت» در اسرائيل، به اين کشور نسبت به عواقب يک حمله احتمالي نظامي به تاسيسات هستهاي جمهوري اسلامي ايران هشدار دادند.
اين هشدارها در حالي است که درياسالار «مايکل مولن» رئيس ستاد مشترک ارتش ايالات متحده مذاکرات خود با همتاي اسرائيلي و ديگر مقامات اسرائيلي درباره برنامههاي اتمي ايران را از روز يکشنبه در اسرائيل آغاز ميکند.
هانس بليکس که در فاصله سالهاي ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۷، به مدت ۱۶ سال رياست آژانس بينالمللي انرژي اتمي را در دست داشت، در مصاحبه با روزنامه اسرائيلي «يديعوت آحرونوت»، گفته است روندي که اکنون در برابر ايران دنبال ميشود، شباهتي چشمگير به تعقيب عراق در ايام حاکميت صدام حسين دارد.
هانس بليکس، ديپلمات کارکشته زاده «اوپسالا» در سوئد که اکنون ۸۰ ساله است، با تاسف يادآور ميشود که در طول سالها او و هياتهاي بازرسي تسليحاتي و ناظران آژانس «سنگ به روي سنگ» باقي نگذاشتند و «زير هر دانه شني» در عراق را درجستجوي جنگ افزار کشتار همگاني عراق نگريستند.
هانس بليکس که اکنون يک نهاد مستقل را براي مقابله با جنگ افزار کشتار همگاني رياست ميکند، هرچند در موضع تصميم گيري نيست، اما اميدوار است که ديدگاههايش در روند تصميمگيريها اثر بگذارد.
او ميگويد، اتهاماتي که به ايران در مورد مداخلات تروريستي در عراق وارد ميشود، بخشي از پروندهسازي براي توجيه اقدام نظامي احتمالي است.
هانس بليکس در عين حال ميگويد: «ميتوانم درک کنم که چرا ترديد و سوءظنها نسبت به برنامههاي هستهاي ايران قوي است به ويژه آن که ايران علنا به غنيسازي اورانيوم پرداخته و کشوري که بتواند اورانيوم را درحد چهار درصد غني کند، به راحتي نيز ميتواند غلظت آن را به ۹۴ درصد برساند و فاصله بين ۴ تا ۹۴ درصد، تنها يک مساله فني است».
بليکس همچنين ميگويد: «ايران نميتواند هيچ توجيه اقتصادي قابل قبولي براي اصرارش در مورد غنيسازي اورانيوم ارائه کند و در حالي که ايران تنها دو کوره نيمه تمام دارد و مدعي تلاش براي ساخت کورههاي ديگر است، کشور خود من، سوئد از ده نيروگاه هستهاي فعال برخوردار است، ولي سوئد هيچگاه خود به غنيسازي اورانيوم اقدام نکرده و بسيار به صرفهتر است که ما اورانيوم غنيشده براي فعاليت اين کورهها را از خارج خريداري کنيم. کره جنوبي نيز ۲۰ کوره هستهاي فعال دارد ولي آن کشور نيز اورانيوم غنيشده را وارد ميکند. افزون بر اينها، اين واقعيت نيز که ايران مصرانه به طرح کوره آب سنگين اراک ادامه ميدهد، رفتاري به شدت شکبرانگيز است؛ زيرا از آن ميتوان پلوتونيوم توليد کرد».
با وجود اين، هانس بليکس به يديعوت آحرونوت ميگويد: «همه برگهاي برنده در دست غرب است و ميتوان به گونهاي با ايران برخورد کرد که نه تنها طرحهاي غنيسازي اورانيوم را متوقف کند، بلکه براي هميشه از برنامههاي هستهاي خود دست بکشد».
هانس بليکس معتقد است: «بستههاي تشويقي ارائه شده به ايران فاقد دو فاکتور مهم بوده است: دادن تضمين کافي و رضايتبخش به ايران. زيرا کشوري که به سوي ساخت جنگ افزار اتمي پيش ميرود، خود را در معرض تهديد احساس ميکند و بايد ايران اطمينان يابد که از سوي اسرائيل و آمريکا مورد حمله قرار نخواهد گرفت. فاکتور دوم که در مشوقها ديده نميشود، آمادگي جامعه بينالمللي براي د رآغوش گرفتن ايران است. همانگونه که به کره شمالي اطمينان داده شده که بخشي از جامعه بينالمللي خواهد بود».
هانس بليکس ايالات متحده آمريکا را به تلاشهاي بيشتر براي تقويت ارتباطهاي سياسي با ايران فرا ميخواند. وي از اروپا نيز ميخواهد که از ارتباطهاي خود با دولت تهران به گونهاي موثرتر استفاده کنند، ولي ميگويد: «البته نميدانم که اينها هنوز برگهاي برندهاي باشد، اما برگهايي مهم براي ديالوگ است».
هانس بليکس در پاسخ به اين پرسش که کدام يک از طرفين بايد گام نخست را بردارد، ميگويد: «مذاکرات بدون شرط مهمتر از نظارت است. زيرا ناظران تاکنون نيز به شواهد لازم دست يافتهاند، ولي اينکه روند گفتوگوها در آينده چگونه باشد، به حال خود رها شده است و کشورهاي غرب خود را به تنگنا انداختهاند و اين که اروپاييها خود را مقيد به اين کردهاند که ابتدا ايران طرحهاي غنيسازي اورانيوم را معلق کند، موجب شده که آنها با دست خود خويش را تحقير کنند».
هانس بليکس به اسرائيل و آمريکا هشدار ميدهد که «سخن گفتن پيدرپي از گشوده بودن گزينه نظامي ميتواند خطرناک باشد، زيرا ممکن است سران تهران را به سختگيري بيشتر وادار کند و ميانهروهايي را نيز که در حاکميت ايران هستند و بازگشت به مسير تعليق غنيسازي را توصيه ميکنند، به حمايت از افراطيون وادار کند و حمله احتمالي نيز توجيهي براي بنيادگرايان تهران خواهد بود که دستيابي به جنگ افزار هستهاي برايشان الزامي است».
هانس بليکس ابراز اطمينان ميکند که «حمله به تاسيسات هستهاي ايران تنها براي مدت زماني برنامههاي هستهاي ايران را به تاخير خواهد انداخت و آنها با حرارتي بيشتر به ازسرگيري اين طرحها اقدام خواهند کرد و اگر اکنون غرب در سطح حدس و گمانهزني به نيت ايران مشکوک است، مطمئن باشد که پس از يک حمله، برنامههاي هستهاي ايران رويکرد نظامي خواهد گرفت».
اين مصاحبه با هانس بليکس در حاشيه کنفرانس روزهاي اخير در برلين که طي آن کارشناسان موشکي آمريکا برنامههاي استقرار سپر دفاع موشکي ايالات متحده در اروپاي مرکزي را بررسي کردند، انجام شده است.
مصاحبه کننده با هانس بليکس، «الداد بک» خبرنگار مشهور روزنامه «يديعوت آحرونوت» در برلين است.
«الداد بک» خود اخيرا با گذرنامه غيراسرائيلي و تابعيت يک کشور ديگر توانست به عنوان گردشگر چند هفته از ايران ديدار کند و نيز با سفر به بوشهر از کنار تاسيسات هستهاي بوشهر با مردم عادي عکس گرفته و نيز به نطنز رفته و با مردم کوچه و بازار نطنز سخن گفته بود.
الداد بک در حاشيه نشست برلين نيز مصاحبهاي با وزير امور خارجه کشور اسلوواني، که رياست نوبتي اتحاديه اروپا را در دست دارد، انجام داده، که وي نيز تاکيد کرده که «حمله احتمالي اسرائيل به تاسيسات هستهاي ايران با کمترين ميزان تفاهم از سوي جامعه بينالمللي روبرو خواهد شد».
«ديميتري روپل» وزير خارجه اسلووني به يديعوت آحرونوت ميگويد: «مسلم است که ما به نيت سران تهران در پيگيري طرحهاي هستهايشان مشکوک هستيم، اما سياست دوگانه فشار و تشويق را درپيش گرفتهايم و در عين نشان دادن عزم جزم و قاطعيت، بسته تشويقي تازهاي به آنها ارائه کردهايم و تصميم راسخ داريم که نگذاريم ايران به قدرت هستهاي نظامي تبديل شود».