مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو +جزییات

تعویض پلاک خودرو آخرین مرحله در معامله محسوب می‌شود و پس از آن خریدار رسماً مالک خودروست. در مورد این مرحله آخر، هم خریداران و هم فروشندگان سؤال‌ها و ابهام‌های زیادی دارند که اگر برطرف شود، احتمالاً فرایند آن کوتاه‌تر شده و جلوی دوباره‌کاری و سرگردانی افراد گرفته می‌شود.

به گزارش تابناک به نقل از ایران جیب؛ بر اساس قانون فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلف است از ابتدای سال جاری، سامانه تعویض پلاک انواع خودرو و موتورسیکلت را به نحوی ایجاد نماید که تمامی مراحل نقل و انتقال مالکیت به صورت آنلاین انجام شده و مراجعه حضوری اشخاص صرفاً برای احراز هویت فرد، اصالت خودرو و فک و نصب پلاک باشد.

بر همین اساس لازم است کلیه متقاضیان نقل و انتقال وسیله نقلیه، قبل از دریافت نوبت نقل و انتقال، ابتدا از طریق سامانه سکوی وصول دیون قانونی وسائط نقلیه” نسبت به استعلام و پرداخت بدهی شامل مالیات نقل و انتقال خودرو (بر اساس ماده ۳۰‌ قانون مالیات بر ارزش افزوده)، جرایم رانندگی و عوارض آزادراهی اقدام کنند.

چه وسایل نقلیه‌ای مشمول مالیات بر نقل و انتقال می شوند؟

ضمن معرفی وسایل نقلیه‌ای که مشمول مالیات بر نقل و انتقال هستند، در این بخش نگاهی خواهیم داشت به آخرین تغییرات قانونی و مدارک مورد نیاز برای تعویض پلاک خودرو در سال جدید.

مطابق ماده ۳۰ قانون مالیات‌ها، نقل و انتقال هرگونه وسیله نقلیه اعم از خودرو و موتورسیکلت، مشمول مالیات بر نقل و انتقال است. البته این قانون شامل ماشین‌آلات راه‌سازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و انواع شناورها نمی‌شود.
بر اساس این ماده:

خودروهای تولید داخل مشمول یک درصد (۱%) مالیات از ارزش مبنای ذکر شده در تبصره ۱ ماده ۲۸ قانون هستند.
خودروهای وارداتی مشمول دو درصد (۲%) از همان مأخذ خواهند بود.
همچنین مأخذ محاسبه این مالیات از سال تولید خودرو به مدت شش سال، هر سال به میزان ده درصد (۱۰%) کاهش می‌یابد و از سال ششم به بعد، چهل درصد از ارزش اولیه مبنای محاسبه مالیات خواهد بود.

تبصره‌های مهم این قانون:

تبصره ۱:
ثبت سند رسمی خودرو در دفاتر اسناد رسمی یا انجام فرآیند تعویض پلاک در مراکز نیروی انتظامی، تنها در صورتی امکان‌پذیر است که مالیات نقل و انتقال پرداخت شده باشد. در صورت تخلف، مسئول مربوطه ملزم به پرداخت دو برابر میزان مالیات پرداخت‌نشده خواهد بود.
تبصره ۲:
اولین واگذاری خودرو از سوی کارخانه‌های تولیدکننده، مونتاژکننده داخلی، یا نمایندگی‌های رسمی واردکننده به خریدار، و همچنین هرگونه واگذاری به شکل صلح یا هبه به نفع دولت نیز مشمول مالیات نقل و انتقال می‌شود.
تبصره ۳:
خودروها و موتورسیکلت‌هایی که دارای پلاک مناطق آزاد تجاری–صنعتی هستند، از پرداخت این مالیات معاف می‌باشند.
لزوم احراز نشانی محل سکونت

بر پایه بند «د» تبصره ۱۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و بند «ط» تبصره ۱۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۱، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است از ابتدای سال جاری، سامانه تعویض پلاک خودرو و موتورسیکلت را به‌گونه‌ای ساماندهی کند که تمامی مراحل نقل و انتقال مالکیت به صورت الکترونیکی و غیرحضوری انجام شود و مراجعه حضوری فقط برای احراز هویت، بررسی اصالت خودرو، و فک و نصب پلاک باشد.

بر همین اساس، از تاریخ ۱۰ دی‌ماه ۱۴۰۲، احراز نشانی محل سکونت افراد در مراکز تعویض پلاک و دفاتر خدمات خودرویی، صرفاً به‌صورت سیستمی انجام می‌پذیرد.

قبل از دریافت نوبت در سامانه نوبت‌دهی مراکز تعویض پلاک، محل سکونت متقاضی باید در سامانه تایید شود. اگر نشانی اعلام‌شده تایید نشده باشد، متقاضی می‌تواند از طریق سامانه «پنجره واحد خدمات فراجا» اقدام به ثبت و تأیید آدرس نماید. پس از تأیید آدرس توسط شرکت پست، امکان دریافت نوبت برای مراجعه حضوری فراهم می‌شود.

در نتیجه، لازم است کلیه متقاضیان محترم خدمات تعویض پلاک پیش از هر اقدامی نسبت به احراز سیستمی نشانی محل سکونت از طریق سامانه پنجره واحد فراجا اقدام نمایند. 

مدارک لازم جهت نقل و انتقال وسیله نقلیه

حضور خریدار و فروشنده یا نماینده قانونی آن ها (وکیل) به همراه وسیله نقلیه در هنگام تعویض پلاک خودرو الزامیست. مدارک لازم برای این کار شامل موارد زیر می‌شوند.

اصل شناسنامه و کارت ملی خریدار و فروشنده
اصل سند مالکیت و کارت شناسایی وسیله نقلیه (تذکر: در صورت مفقود شدن سند مالکیت درج یک نوبت آگهی در روزنامه‌های کثیر النتشار مبنی بر مفقودیت سند و سپری شدن ۱۰ روز از تاریخ درج آگهی)
گواهی مفاصا حساب تخلفات رانندگی وسیله نقلیه
بیمه شخص ثالث

معاینه فنی معتبر (خودروهایی که ۴ سال از سال ساخت آن ها سپری شده باشد)
مدرک احراز محل سکونت خریدار شامل: سند مالکیت یا اجاره نامه معتبر بنام خریدار، همسر ، پدر یا مادر و…
اگر فروشنده خودرو هستید باید مدارکی همچون کارت خودرو، بیمه نامه خودرو، برگ سبز یا سند مالکیت یا برگه شناسایی خودرو، سند مالکیت ثبت شده در دفتر اسناد (اگر دارد)، اصل شناسنامه و کارت ملی، برگه عدم خلافی خودرو (اگر خودرو خلافی دارد فروشنده می‌تواند در همان مرکز تعویض پلاک آن را پرداخت کند)، کارت معاینه فنی معتبر و کارت عابر بانک برای پرداخت هزینه خلافی به همراه خود داشته باشید.

اگر هم خریدار هستید لازم است که اصل شناسنامه و کارت ملی، کارت عابربانک برای پرداخت هزینه‌ها، سند احراز محل سکونت (سندی که نشان دهد شما ساکن شهری که تعویض پلاک در آن انجام می‌شود هستید. مثل سند قطعی خانه، اجاره نامه دارای کد رهگیری و هولوگرام، جواز کسب معتبر، گواهی اشتغال به تحصیل فرزندان با ذکر آدرس محل سکونت والدین که به تایید آموزش و پرورش منطقه رسیده باشد و…) و قبض آب، برق یا گاز محل سکونت که آدرس آن با آدرس سند بالا یکی باشد را در کیف خود بگذارید زیرا نیاز می‌شود.

تذکر: در صورت عدم احراز محل سکونت خریدار، ارائه مدرک تکمیلی شامل دفترچه تأمین اجتماعی،معرفی نامه از کارگزینی محل خدمت با درج آدرس منزل برای کارکنان دولتی، معرفی نامه از آموزش و پرورش منطقه محل سکونت فرزندان با درج آدرس منزل ضروری خواهد بود.

لازم به ذکر است تمامی شهروندان می‌توانند از طریق سامانه تلفنی ۱۵۲۶ سازمان امور مالیاتی سوالات خود را در این حوزه مطرح کنند.

مراحل تعویض پلاک خودرو

با خرید یک خودروی جدید، طبق تاریخ و ساعتی که در قولنامه مشخص شده، باید به یکی از مراکز تعویض پلاک مراجعه کنید. محل دقیق مرکز نیز طبق توافق خریدار و فروشنده در متن قولنامه قید می‌شود. تجربه نشان داده که فرآیند تعویض پلاک معمولاً از صبح تا ظهر زمان می‌برد. در این گزارش، تمام مراحل و نکاتی که باید درباره این فرآیند بدانید، به صورت دقیق توضیح داده شده است.

اگر مراحل اداری را طبق روالی که در ادامه آمده طی کنید، در شرایط عادی کمتر از یک ساعت زمان برای تعویض پلاک خودرو لازم دارید. اما اگر پیش‌تر پلاکی به نام شما صادر شده و خودروی مربوطه را فروخته‌اید، دو حالت وجود دارد.

اگر از زمان انتقال مالکیت قبلی کمتر از یک سال گذشته باشد، پلاک شما همچنان در انبار نگهداری می‌شود و به سرعت قابل تحویل خواهد بود.
اما اگر بیش از یک سال از آن انتقال گذشته باشد، پلاک پیشین قیچی شده و در این صورت باید حداقل دو ساعت برای ثبت سفارش و ساخت پلاک جدید منتظر بمانید.
برای انجام مراحل تعویض پلاک، پیش از مراجعه به مراکز مربوطه بایستی در سامانه نوبت دهی به آدرس www.nobatdehi.epolice.ir ثبت نام و نوبت دریافت نمایید. در این مرحله، اطلاعات خودرو و مالک جدید ثبت شده و نوبت مشخصی برای مراجعه حضوری صادر می‌شود.

۱. ورود به مرکز تعویض پلاک

با ورود به مرکز، ابتدا وارد پارکینگ اصلی می‌شوید. در بدو ورود، یک برگه ورود شامل شماره نوبت و شماره باجه‌ای که باید مراجعه کنید به شما تحویل داده می‌شود.

۲. مراجعه به ساختمان اداری

پس از پارک خودرو، به ساختمان اداری رفته و بر اساس نوبت، به باجه مشخص‌شده مراجعه می‌کنید. مسئول باجه از شما مدارک زیر را درخواست می‌کند:

سند خودرو
اصل کارت ملی و شناسنامه
سند یا قولنامه‌ای که نشان‌دهنده سکونت شما در همان شهر باشد
قبض برق یا تلفن همراه برای تایید نشانی
برخی متصدیان برای اطمینان از صحت اطلاعات، این مدارک را با دقت بیشتری بررسی می‌کنند.
مرکز تلفن ابری، راه‌ حل جدید برای کاهش هزینه‌ها 

۳. تنظیم و انتقال مالکیت

اگر مالک قبلی خودرو همراه شما باشد، می‌بایست با هم مراحل تنظیم سند و انتقال برگ سبز را طی کنید. در غیر این صورت، در صورتی که وکالت‌نامه تعویض پلاک یا فروش خودرو را از فروشنده دریافت کرده‌اید، نیازی به حضور او نیست. پس از تحویل مدارک، فرم درخواست برگ سبز و پلاک جدید را تکمیل کرده و هزینه تعویض پلاک را پرداخت می‌کنید. در سال ۱۴۰۴، مبلغ تعویض پلاک خودرو برابر ارقام زیر اعلام شده است.

۴۰ هزار تومان بابت هزینه پست
۳۷۳ هزار تومان بابت صدور پلاک و برگ سبز
سپس به پارکینگ مراجعه می‌کنید تا خودرو بازدید شده و پلاک قبلی آن فک شود.

۴. بازدید خودرو و تحویل مدارک

در این مرحله، بازرس مرکز پس از بررسی خودرو، برگه بازدید را تکمیل کرده و به شما تحویل می‌دهد. این برگه را باید به باجه قبلی برده، مدارک شناسایی خود را دریافت کنید و به بخش فک پلاک مراجعه نمایید. در آنجا پلاک قبلی را به انبار تحویل می‌دهید.

۵. دریافت نوبت برای پلاک جدید

پس از تحویل پلاک، به شما نوبتی داده می‌شود و زمان تحویل پلاک جدید اعلام خواهد شد. اگر خودرو صفر باشد یا قبلاً پلاکی به نام شما ثبت نشده باشد، پلاک جدید معمولاً در کمتر از یک ساعت آماده می‌شود. در غیر این صورت، بسته به وضعیت پلاک قبلی‌تان (موجود در انبار یا قیچی‌شده) باید زمان بیشتری منتظر بمانید.

۶. نصب پلاک و خروج از مرکز

پس از دریافت پلاک، به بخش نصب مراجعه می‌کنید. در نهایت، برگه ورود به پارکینگ را تحویل داده و از مرکز خارج می‌شوید.
نکات مهم تعویض پلاک خودرو

حتماً کارت بانکی همراه داشته باشید، زیرا پرداخت هزینه‌ها تنها به صورت غیرنقدی (کارت‌خوان) انجام می‌شود.
در کنار بیشتر مراکز تعویض پلاک، دفاتر ثبت اسناد رسمی نیز فعالیت می‌کنند. در صورت نیاز به دریافت وکالت‌نامه برای تعویض پلاک یا سند قطعی می‌توانید به این دفاتر مراجعه نمایید.
همان‌طور که اشاره شد، هر دو طرف فروشنده و خریدار باید در محل حاضر باشند مگر با داشتن وکالتنامه رسمی.
قبل از مراجعه، فروشنده باید از طریق سایت یا اپلیکیشن پلیس+۱۰، میزان خلافی خودرو را بررسی و در صورت وجود، آن را تسویه کند.

خودروهای بالای ۴ سال سن باید معاینه فنی معتبر داشته باشند، در غیر این صورت روند تعویض پلاک متوقف می‌شود.
بدون بیمه معتبر، امکان تعویض پلاک وجود ندارد. بنابراین باید از اعتبار بیمه اطمینان حاصل شود.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرآیند است. ارائه قبض برق، گاز یا اجاره‌نامه رسمی معمولاً برای اثبات محل سکونت کافی است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تأییدیه شورای محل یا دفاتر خدمات الکترونیک پلیس باشد.
آدرس مراکز تعویض پلاک در تهران و شهرستان‌های اطراف

۱: چیتگر: کیلومتر ۱۲ جاده مخصوص کرج
۲: الغدیر: یافت آباد، بلوار الغدیر، خیابان اکبر
۳: میثم: کیلومتر ۱۷ جاده مخصوص کرج، خیابان داروپخش، خیابان روز دارو
۴: یادگارامام: اتوبان یادگار امام، خیابان زنجان شمالی، جنب ستاد ترخیص خودرو
۵: خاوران: کیلومتر ۱۰ جاده خاوران، بعد از سه راه
۶: ایران‌خودرو: کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص کرج، مرکز شماره‌گذاری مستقر در شرکت ایران خودرو
۷: سایپا: کیلومتر ۱۱ جاده مخصوص کرج، مرکز شماره‌گذاری مستقر در شرکت سایپا
۸: اتحاد: تهرانپارس، حکیمیه، خیابان اتحاد، اتحاد ۵ غربی
۹: اسلامشهر: چهاردانگه، روبروی شهرک صنعتی، کوچه نمایندگی ایران خودرو
۱۰: بهارستان: جاده ساوه، خیابان رینگ کار، نرسیده به چهار راه
۱۱: ورامین: میدان بسیج، بلوار امام رضا (ع)، روبروی بازار میوه و تره بار
۱۲: پاکدشت: بلوار شمالی، شهدای قمی، نبش جماران ۱۷
۱۳: شهریار: میدان نماز، به سمت تهران (بلوار پلیس)
۱۴: رباط کریم: جاده ساوه، بلوار امام خمینی، روبروی صندوق قرض الحسنه
مرکزتماس ابری نواتل ارتباطی حرفه‌ای، از هرجا که هستید! 

جمع بندی

فرآیند تعویض پلاک خودرو، یکی از مراحل کلیدی و قانونی در انتقال مالکیت وسایل نقلیه محسوب می‌شود که رعایت دقیق آن برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و مالی ضروری است. بر اساس قوانین جاری کشور، مراجعه به مراکز تعویض پلاک باید مطابق تاریخ و ساعت مشخص‌شده در قولنامه انجام شود و محل مرکز نیز طبق توافق طرفین تعیین می‌گردد.

با توجه به مراحل اداری که از ورود به پارکینگ و دریافت نوبت تا تحویل پلاک جدید و نصب آن را شامل می‌شود، این فرآیند به‌طور میانگین بین ۱ تا ۳ ساعت زمان می‌برد که بسته به شرایط مالکیت قبلی پلاک ممکن است کوتاه‌تر یا طولانی‌تر باشد. همراه داشتن مدارک شناسایی، سند یا قولنامه، قبض برق یا تلفن همراه و کارت بانکی برای پرداخت هزینه‌ها الزامی است.

از سال ۱۴۰۲ به بعد، با هدف تسهیل خدمات و حذف مراجعات غیرضروری، فرآیند احراز نشانی محل سکونت به صورت سیستمی و از طریق سامانه «پنجره واحد خدمات فراجا» انجام می‌شود و تنها مراحل ضروری از جمله احراز هویت و بازدید خودرو نیاز به مراجعه حضوری دارند.

پرداخت مالیات نقل و انتقال پیش از تعویض پلاک خودرو نیز الزامی است و نرخ آن بر اساس نوع خودرو، سال تولید و میزان داخلی یا وارداتی بودن خودرو تعیین می‌شود. با آگاهی از جزئیات قانونی و مراحل اجرایی، متقاضیان می‌توانند با برنامه‌ریزی صحیح، بدون اتلاف وقت و هزینه، فرآیند تعویض پلاک را به‌صورت قانونی، سریع و بی‌دردسر به انجام برسانند.
سؤالات متداول

اگر مدارک خودرو گم شد چه باید کرد؟

در این حالت اصلا مشکلی نیست، اگر سند کمپانی و برگ سبز خودرو را گم کرده‌اید، باید این موضوع را به پلیس آگاهی اطلاع دهید و به‌ دنبال ابطال مدارک مفقودشده باشید یا اگر سند قطعی را گم کرده‌اید باید بدانید که سابقه سند قطعی در دفتر اسناد رسمی تنظیم‌کننده سند موجود است و اگر به آن دفترخانه مراجعه کنید، امکان دریافت رونوشت وجود دارد اما برای تعویض نیاز به اصل مدارک دارید.

هزینه تعویض پلاک بر عهده چه کسی است؟

پاسخ مشخص است، اعلام شده که هزینه را باید خریدار بپردازد اما اگر فروشنده به خریدار وکالت بدهد، خریدار اجازه خواهد داشت که این فرایند را به‌تنهایی پیگیری کند.

آیا افراد می‌توانند شماره پلاکشان را خود انتخاب کنند؟

ما نمی‌توانیم زوج یا فرد بودن پلاک را انتخاب کنیم و انجام این کار ممکن نیست و پلاک هر شهر کدهای مخصوص به خودش را دارد برای مثال اگر شما ساکن تهران هستید اما محل کارتان استان البرز و.. است، نمی‌توانید استان محل کار خود را دریافت کنید.