مصوبه‌ای به نفع کشورهای دنیا با پیگیری ایران
رأی اخیر اتحادیه جهانی مخابرات، در ظاهر فقط یک تصمیم حقوقی بود، اما در عمل به سپری برای کشورهای مدافع حاکمیت دیجیتال تبدیل شد.
کد خبر: ۱۳۰۰۳۱۴
| ۳۱ فروردين ۱۴۰۴ - ۰۱:۳۳ 20 April 2025
| 2284 بازدید
به گزارش سرویس علم و فناوری تابناک، در میان موج فزاینده تحولات تکنولوژیک و گسترش خدمات اینترنتی فرامرزی، رأی اخیر اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) نقطه عطفی در بازتعریف مرزهای دیجیتال به شمار می‌رود. رأیی که در ظاهر به حمایت از موضع ایران در برابر عملکرد شرکت‌هایی نظیر استارلینک مربوط می‌شود، اما در واقع دستاوردی بین‌المللی و مسیری تازه برای همه کشورهایی است که به دنبال صیانت از حاکمیت دیجیتال خود هستند.در ۱۷ تا ۲۱ مارس ۲۰۲۵ (۲۷ اسفند ۱۴۰۳ تا ۲ فروردین ۱۴۰۴) اتحادیه جهانی مخابرات ITU رایی صادر کرد بر حق ایران در اعمال حاکمیت سرزمینی بر خدمات اینترنت ماهواره‌ای تأکید می‌کرد. این تصمیم، نقطه عطفی در نظم‌بخشی به فعالیت شرکت‌هایی مانند استارلینک بود.
ابوالقاسم رجبی، کارشناس حوزه سیاست‌گذاری فناوری اطلاعات، درباره این رأی می‌گوید: «در سطح بین‌المللی نیز، رأی اخیر اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) در حمایت از حقوق سرزمینی کشورها، از جمله ایران، اهمیت بالایی دارد. این رأی نشان داد که انتظار ایران از شرکت‌هایی نظیر استارلینک، تنها مختص ایران نیست بلکه سایر کشورها نیز خواهان احترام به حاکمیت دیجیتال خود هستند.» به باور کارشناسان، ماجرا تنها محدود به یک مناقشه ملی یا منطقه‌ای نیست. مسئله‌ای جهانی در میان است که بر سر آن توافقی نمادین حاصل شده است. همین مسئله موجب شده تا نگاه‌ها به این رأی فراتر از یک پیروزی دیپلماتیک برای ایران برود.
رجبی با اشاره به این بُعد از ماجرا توضیح می‌دهد: «از طرفی، رأی اتحادیه جهانی مخابرات درباره الزام رعایت حقوق سرزمینی از سوی استارلینک، هرچند از منظر ضمانت اجرایی هنوز شفاف نیست، چون باید از سمت دولت‌هایی که استارلینک در آنها ثبت شده به این شرکت ابلاغ بشود، اما برای اولین‌بار چنین حکمی صادر شده که می‌تواند آغازگر روندهای جدید در رگولاتوری بین‌المللی باشد» به بیان دیگر، این تصمیم می‌تواند همان حلقه گمشده‌ای باشد که کشورهای مختلف مدت‌ها به دنبال آن بودند؛ نقطه‌ای که قوانین سنتی حاکمیت ملی به دنیای جدید دیجیتال پیوند می‌خورد. حالا نهادهای جهانی مثل ITU با ورود به این عرصه، در حالرسم کردن مرزهایی هستند که تکنولوژی آنها را پاک‌کرده بود.
این کارشناس درباره جایگاه تصمیمات این نهاد می‌گوید: «شرکت‌ها باید از دستورات نهاد تنظیم مقررات ملی کشوری که در آن ثبت شده‌اند تبعیت کنند اما از طرف دیگر برای حفظ اعتبار خود در جامعه بین‌الملل، ملزم به رعایت چنین تصمیماتی هستند؛ مشابه سازمان‌های بین‌المللی دیگر، ITU نیز مرجعی با جایگاه معنوی بالا محسوب می‌شود و رعایت مصوبات آن در حوزه ارتباطات در چارچوب معاهدات بین‌المللی برای دولت‌ها ضروری است.» اینکه چنین نهاد بین‌المللی‌ای رأیی روشن و قابل‌استناد درباره لزوم رعایت مرزهای دیجیتال صادر می‌کند، به‌خودی‌خود یک ابزار جدید در دست کشورهای مختلف خواهد بود؛ به‌ویژه کشورهایی که تا پیش‌ازاین امکان یا ابزار لازم برای دفاع از حاکمیت سرزمینی خود در فضای مجازی را نداشتند.
رأی اخیر ITU، اگرچه با محوریت ایران مطرح شده، اما بازتابش محدود به تهران نخواهد ماند. این رأی عملاً تبدیل به سندی برای همه کشورها شده تا در مواجهه با عملکرد شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای، به آن استناد کنند و خواستار احترام به مرزهای دیجیتال خود شوند.در جهانی که فناوری با سرعت مرزها را درمی‌نوردد، بازتعریف و دفاع از حاکمیت ملی در فضای سایبری ضرورتی انکارناپذیر است. حالا که اتحادیه جهانی مخابرات گامی مهم در این مسیر برداشته، باید دید کشورهای دیگر چگونه از این فرصت برای تثبیت جایگاه خود در نظم دیجیتال نوین بهره خواهند گرفت.
نظرسنجی
توافق نهایی ایران و آمریکا تا چه زمانی انجام می شود؟
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.