معاون رئيس جمهور و رئيس كميته عالي در مورد طرح خط لوله صلح اعلام كرد كه ايران به دنبال صدور گاز به چين از طريق هند است و از هند خواست كه اين فرصت را از دست ندهد.
به گزارش خبرگزاري فارس، اسفنديار رحيم مشايي معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كه رياست كميته عالي در مورد طرح خط لوله گاز ايران – پاكستان – هند را برعهده دارد و مستقيما از سوي رئيس جمهور به اين سمت منصوب شده در گفتگو با خبرنگار روزنامه هندو چاپ هندوستان به تفصيل در مورد ديدگاه جمهوري اسلامي ايران در مورد اين طرح صحبت كرد كه گزيده‌اي از اين گفتگو را در ذيل مي‌خوانيد.
سؤال: هر چند كه اهميت خط لوله گاز ايران- پاكستان- هند براي رفع نياز روزافزون هند به انرژي مشهود است، هند نگراني‌هايي را در مورد امنيت اين خط لوله مطرح كرده است. همچنين در هند گفته مي شود كه ايران مي‌تواند مسئوليت تحويل گاز را در مرز پاكستان و هند به منظور تقويت اعتمادسازي به عهده بگيرد. برخي از اين نگراني‌ها در يك سند غيررسمي كه در طول ديدار 29 آوريل رئيس جمهور محمود احمدي‌نژاد به طرف ايراني تسليم شد، مطرح شده‌اند. چه پيشرفتي در بررسي اين موضوعات تاكنون حاصل شده است؟
مشايي: ايران خط لوله گاز ايران- پاكستان- هند را به عنوان يك طرح سه جانبه تلقي مي‌كند كه اهميت اصلي آن در توان بالقوه آن در بهبود رابطه ايران با پاكستان و نيز هند نهفته است.
ما براي اين طرح نه تنها به خاطرابعاد اقتصادي، بلكه جنبه‌هاي سياسي و راهبردي آن اهميت قائل هستيم. پيشرفت در مورد اين طرح در مرحله نخست زماني كه صدور گاز ايران به پاكستان مد نظربود تا حدودي كند بوده، اما رئيس جمهور ايران بر ضرورت گسترش رابطه ايران با هند تأكيد داشته و تصميم گرفته شد تا اين طرح به يك شكل سه جانبه دنبال شود.
در نتيجه كميته‌اي متشكل از نمايندگان وزير خارجه و وزير نفت تشكيل شد. من به دنبال تصميم مستقيم رئيس جمهور به عنوان رئيس اين كميته منصوب شدم. تاكنون چندين نشست در سطح كارشناسان تشكيل و پيشرفت خوبي حاصل شده است.
رئيس جمهور ايران حدود سه ماه پيش از هند و پاكستان ديدن كرد. وي، در طول اقامت خود، تعهد ايران را نسبت به شكل سه‌جانبه اين طرح تكرار كرد.
اين طرح مي‌تواند يك ترتيب چهارجانبه از طريق مشاركت نه تنها پاكستان و هند بلكه چين در مراحل بعدي باشد. در طول ديدار دكتر احمدي نژاد از هند تصميم گرفته شد كه اگر هند در رابطه با پاكستان مشكل داشته باشد، ايران مي‌تواند اينگونه موضوعات را اول با پاكستان و سپس با هند رفع كند.
در طول اين ديدار، پراتيبها پاتيل رئيس جمهور، منموهان سينگ نخست وزير و مورلي دئورا وزير نفت هند اعلام كردند كه هند نياز شديدي به انرژي دارد و دهلي نو مشتاق نهايي سازي اين طرح است.
در طول اين ديدار رئيس جمهور هندي نكاتي را پيشنهاد كرد كه ايران بايستي آنها را مورد بررسي قرار دهد. اينها شامل سؤالاتي در مورد منبع گاز، امنيت خط لوله از طريق پاكستان و امكان مشاركت شركت‌هاي هندي در يك شركت مشترك، مخصوصاً در پاكستان است .
رئيس جمهور ايران بعد از بازگشت از اين ديدار گفت كه اين موضوع بايستي در سطح كارشناسان در يك چارچوب زماني 45 روزه نهايي شود. متعاقباً يك كميته ديگر كارشناسان تشكيل شد كه همه مسائل مطروحه از سوي طرف هندي را بررسي كرد. نقطه‌اي كه ايران بايستي گاز را به هند تحويل دهد، مهم‌ترين نكته در ميان اين موضوعات بود.
رئيس جمهور ايران توافق كرد كه گاز ايران در مرزهند با پاكستان تحويل هند داده شود.
موضوع دوم منبع ارسال گاز بود. اين منبع مشخص شده و اين اطلاعات نيز ابلاغ شده است. جزئيات بيشتردر مورد نهايي سازي طرح سه جانبه ايران- پاكستان- هند بايستي مورد مذاكره قرار گيرند. ما منتظريم كه مقامات و دولت هند تمايل خود را براي برگزاري نشست‌هاي سه جانبه اعلام كنند.
سؤال: آيا پاكستان نسبت به تصميم ايران مبني بر تحويل گاز در مرز هند و امكان سرمايه گذاري هند در پاكستان معترض است؟
مشايي: به نظر مي‌رسد كه نسبت به تحويل گاز در مرزهند اعتراض ندارد. ولي آنان خواهان انجام مذاكرات بيشتر در سطح كارشناسان هستند. تاكنون پاكستان آماده انجام مذاكرات بيشتر است. پاكستان منتظر است كه دولت و مقامات هندي تمايل خود را نسبت به انجام مذاكرات سه جانبه بيشتر اعلام كنند.
سؤال: انجام مذاكرات سه جانبه براي پيشبرد اين طرح به مرحله بعدي تا چه حد ممكن است؟
مشايي: طرف هندي عنوان كرده كه خواهان تعقيب اين طرح است ولي تهيه يك جدول زماني براي تسريع و نهايي سازي فوري اين طرح بسيارمهم است. ما معتقديم كه مذاكرات ايران با پاكستان به اطلاع هند رسانده شده، بنابراين هند كاملاً در صحنه حضور دارد.
تاكنون پاسخي ازسوي طرف هند دريافت نشده است و اگر پاسخي از سوي هند دريافت نشود اين طرح به طور دوجانبه با پاكستان دنبال و نهايي خواهد شد.
با اينحال درها براي ورود طرف هندي به اين طرح در هر مرحله يا هر زمان مناسب براي اين كشور باز نگاه داشته خواهد شد. از آنجا كه اين طرح در طول بيش از 12 سال تحت بررسي بوده و تا كنون نهايي نشده ما واقعاً مشتاق تسريع اين طرح هستيم.
سؤال: آيا مي توانيد اظهارات خود را در مورد ادامه خط لوله به چين تشريح كنيد؟
مشايي: ما به دنبال صدور گاز به چين از طريق هند هستيم. بهتر است كه هند اين فرصت را از دست ندهد چون تحقق اين طرح، هند را در موقعيتي براي كسب هزينه ترانزيت قرار خواهد داد.
همچنين فرصتي را براي ايجاد فرصت‌هاي شغلي بيشترو نيز افزايش سرمايه گذاري در هند فراهم خواهد ساخت. بنابراين بهتر است كه هند مذاكرات را هر چه زودتر به پايان رسانده و به سوي مرحله بعدي حركت كند.
ولي اگر هند اين موضوع را تسريع نكند و كميته (در ايران) به نتيجه‌اي در مورد نهايي سازي اين طرح با پاكستان برسد در آن صورت موضوع خط لوله از پاكستان به چين مطرح خواهد شد. تحت چنين وضعيتي، هند فرصت لازم را براي كسب حقوق عبور از دست خواهد داد.
سؤال: آيا موضوع امكان ادامه اين خط لوله به چين به اطلاع اين كشور رسانده شده و با آن در اين خصوص صحبت شده است؟
مشايي: هيچ گونه مذاكره‌اي با چين صورت نگرفته ولي امكان تحقق اين امرمدت‌ها پيش به چين اطلاع داده شده است. ما مشاركت چين را عمداً به تأخير مي‌اندازيم چون ما منتظريم كه طرف هندي موضوع را نهايي كند.
سؤال: گزارشاتي وجود داشته‌اند حاكي از اينكه هند اكنون، بعد از انجام مذاكرات شديد، قادر به دريافت گاز به قيمت 68/5 دلار در ازاي هر يك ميليون واحد انگليسي حرارت (million British Thermal Unit) خواهد شد. اين رقم شامل مبلغ دريافتي توسط ايران و هزينه عبور و انتقال قابل پرداخت به پاكستان مي‌شود. ما تا چه حدي در مورد قيمت‌ها پيشرفت كرده‌ايم؟
مشايي: قيمت‌ها موضوع بزرگي نيست وبايستي به زودي حل و فصل شود. ما در مورد آن به توافق خواهيم رسيد. ازآنجا كه صدور گاز يك موضوع درازمدت مي‌باشد، بايستي مطابق قيمت بازار اصلاح شود.
موضوع نهايي سازي اين طرح و نه قيمت است. خط لوله گاز ايران- پاكستان- هند يك طرح بسيار مهم است و فوايد اقتصادي و راهبردي براي سه كشور خواهد داشت.
به طور طبيعي ما داراي دشمناني هستيم.
سؤال: آيا مذاكراتي در مورد اصلاح مسير خط لوله به منظور كاهش هر چه بيشتر خطرات اين طرح با توجه به ناآرامي در بلوچستان صورت گرفته است ؟
مشايي: همه اينها به تعهد سه كشور بستگي دارد. اين موضوعات فني و اقتصادي هستند كه به انجام مذاكرات سه جانبه بيشتر نياز دارند.
هدف اصلي اين كميته (در ايران) ترغيب هند و كمك به اين كشور در مشاركت فعالانه در اين طرح سه جانبه مي‌باشد. دولت ايران بر نقش و مشاركت فعالانه هند تأكيد كرده است.
به طور كلي، ما ازعملكرد هند در گذشته راضي نيستيم. با اين حال، اميدواريم كه وضعيت بعد از ديدار رئيس جمهور احمدي نژاد از هند و مذاكرات وزير نفت ايران با همتاي هندي خود بهبود يابد.
