* آقای صالحی در برهه‌ای به سر می‌بریم که خاورمیانه شاهد تحولات عمیق و جدی است. کشورهای عربی ـ اسلامی منطقه یک به یک و نوبت به نوبت شاهد زوال حکام و سیستم حکومتی سنتی خود هستند اما در این میان به نظر می‌رسد موضوع لیبی با سایر گزینه‌ها متفاوت است. چه به لحاظ نوع مواجه خشونت آمیز قذافی با مردم و معترضان و چه به لحاظ نوع مواجه غرب و کشوهای عربی با این حادثه که موضوع لیبی را با سایر موارد چون مصر و تونس و بحرین و اردن متفاوت میکند. برخی معتقدند آمریکا با سوء استفاده از بلاهت قذافی و شدت جسارت وی در سرکوب معترضان به دنبال حضور در لیبی تقویت و پایگاه خود در شمال آفریقاست تا چه حد با این تحلیل موافقید؟- صالحی: لیبی و حکومت آن تا حدود زیادی با تمام کشورهای دنیا از جمله کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا متفاوت است. لیبی برخلاف سایر کشورهای دنیا صاحب دولت مدرن به معنای امروزی آن نیست. در حقیقت آنجا یک نهاد سنتی شخص محور با محوریت قذافی و فرزندانش کشور را اداره میکند. شما می‌دانید که حتی لیبی دستگاه دیپلماسی مرسوم و وزیرخارجه ندارد. من به این کشور سفر کرده و با فضای داخلی آن آشنا هستم. در این کشور پس از چندین دهه حکوت قذافی نهادهای مدرن سیاسی وجود ندارد و هنوز روابط بر مبنای سنت‌های قبیلگی است. بنابراین شرایط خاص در فضای این کشور حاکم است. به همین دلیل نوع انقلاب مردم لیبی نیز متفاوت است.
* به موضوع احتمال حمله نظامی آمریکا و یا کشورهای غربی اشاره‌ای نکردید؟البته ما در وزارت خارجه طی بیانیه‌ای این موضوع را گوشزد کردیم و هرگونه حضور نظامی غرب در کشورهای اسلامی برای جلوگیری از روند بیداری اسلامی مردم منطقه را محکوم کردیم.
*سرنوشت امام موسی صدر برای همه ملت‌های منطقه به خصوص مردم لبنان و ایران حائز اهمیت است. علاقمندان به این رهبر دینی خارومیانه سالهاست که در وضعیت خوف و رجا ناشی از اخبار ضد و نقیض در خصوص آزادی و یا شهادت ایشان به سر می‌برند. شما به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی کشور متبوع امام صدر قاعدتاً باید در جریان آخرین و دقیق‌ترین اخبار این موضوع باشید. آیا نمی‌خواهید برای اولین بار خبر دقیقی در خصوص ایشان بدهید؟ آیا هنوز هم به منتظران امام موسی صدر امید بازگشت ایشان را می‌دهید؟امام موسی صدر مورد علاقه تمام اقوام و ادیان لبنانی و همه مردم منطقه است و اختصاص به شیعیان و ایرانیان ندارد. همان طور که در پاسخ به خبرنگاران خارجی گفتم جمهوری اسلامی ایران به صورت جدی پیگیر وضعیت ایشان است. وزارت خارجه وظیفه انسانی و سازمانی خود می داند که این موضوع را پیگیری کند. تحولات اخیر لیبی هم به امیدهای ما برای مشخص شدن وضعیت امام صدر افزوده است. البته برخی اخبار و پیگیری‌ها هم هست که به دلایلی نمی‌توانم آنها را در این موقعیت بازگو کنم. اما این را مطمئن باشید که وزارت خارجه امیدوارانه و با جدیت پیگیر این موضوع است.
* در خبرها آمده بود که حزب‌الله لبنان در حین تحولات مصر گروهی از چریک‌های زبده خود را به داخل خاک مصر فرستاده و برخی از چهره‌های شاخص اخوان‌المسلمین را که در بند زندان‌های مخوف مبارک بودند آزاد کرده و به داخل خاک لبنان منتقل کرده بود. با توجه به رابطه عاطفی و اعتقادی حزب‌الله با امام موسی صدر به نظر شما ممکن است حزب‌الله همین اقدام را در خاک لیبی و برای آزادی امام صدر انجام دهد؟- من این خبر شما را قبول ندارم. حزب‌الله لبنان یک تشکل سیاسی حکیم و فهیم است و صرفاً برای دفاع از تمامیت ارضی لبنان و مقاومت در برابر دشمن صهیونیستی اقدام میکند. همین دوراندیشی و حکمت این تشکل شیعی است که باعث شده چنین جایگاهی در معادلات لبنان و منطقه ایفا کند. عزیزان دربند زندان‌های مصر نیز به گواه اخبار رسمی توسط خود مردم و انقلابیون آزاد شده و به خاک لبنان منتقل شده‌اند. البته امام موسی صدر برای حزب‌الله شخصیت مهم و ارزشمندی است و سرنوشت او حتماً برای حزب‌الله مهم است.
* به سراغ یک موضوع داخلی برویم. نظر شما در خصوص آقای فریدون عباسی جانشین شما در سازمان انرژی اتمی چیست؟- آقای عباسی یکی از دانشمندان بزرگ این عرصه ومدیری موفق و مومن و انقلابی است. ایشان به عنوان دانشمند هسته‌ای از مفاخر کشور و انقلاب اسلامی هستند و پس از ترور نافرجام ایشان توسط دشمنان نظام جایگاه ویژه‌ای نزد مردم پیدا کرده‌اند.
* ایشان جزء فهرست پیشنهادی شما به رئیس جمهوری برای تصدی این پست بودند؟- یه این سئوال شما پاسخ نمی‌دهم، بگذریم.
* در جلسه رای اعتماد خود به لزوم فعال شدن حوزه عربستان در سیاست خارجی اشاره کردید. برنامه کاری شما در این حوزه چیست؟- عربستان یکی از کشورهای مهم منطقه درحوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصاد و فرهنگی است. ایران نیز به عنوان کشور بزرگ و تاثیرگذار خاورمیانه باید روابط خود با همه کشورهای اسلامی- عربی منطقه به خصوص عربستان را بهبود ببخشد. در دهه‌های اخیر ما شاهد فراز و فرودهای زیادی در روابط میان این دو کشور اسلامی بوده‌ایم که بدون شک به نفع هیچکدام از این دوکشور نبوده و درحقیقت مصالح دشمنان منطقه‌ای جهانی مسلمانان را تامین کرده است. بنابراین همان طور که در برنامه‌هایم در روز رای اعتماد و خدمت نمایندگان عرض کردم در حوزه کاری خود اهمیت ویژه‌ای به ارتقاء روابط با عربستان می‌دهم و فکر می کنم که وقت آن رسیده که دو کشور به اهمیت روابط فیمابین توجه بیشتری نشان بدهند.
* غربی‌ها تقویت جایگاه منطقه‌ای ترکیه به موازات اوج گیری اسلام گرایی در این کشور را به عنوان شکل‌گیری قطب جدیدی از اسلام گرایی در خاورمیانه در کنار مدل ایران ارزیابی می‌کنند و برخلاف این دو خاستگاه تمدنی مانور تبلیغاتی و رسانه‌ای می‌دهند. بدین نحو که حکومت ترکیه را نماد اسلام‌گرایی سنتی ناشی از فرهنگ و اعتقادات اهل سنت و ایران را مدل شیعی و در مقابل یکدیگر توصیف می کنند.- ترکیه کشوری بزرگ با سابقه تمدنی طولانی به خصوص در حوزه تمدن اسلامی است. البته باید توجه داشت که همان طور که شما هیچ دو انسانی را در جهان پیدا نمی‌کنید که مثل هم فکر کنند و تصمیم بگیرند،هیچ دو کشوری را هم حتی اگر حکام مسلمان و معتقد داشته باشند مثل هم و مشابه یکدیگر پیدا نمی‌کنید.
چرا راه دور برویم همین کشور عراق که اکثریت حکومت در اختیار شیعیان است، آیا مدل حکومت این کشور مشابه حکومت ماست؟ شما هیچ کشوری در دنیا در هیچ حوزه تمدنی را نمی‌توانید پیدا کنید که کاملاً مشابه یکدیگر باشند. ایران و ترکیه هم از این قاعده مستثنی نیستند. البته دولتمردان ترک مردان معتقد و متدینی هستند. من این مسئله را با توجه به آشنایی و ارتباط نزدیک با دولتمردان ترکیه می گویم. دوستان ما در ترکیه صاحب خانواده‌هایی اسلامی و متدین و با نگاهی قوی و جدی نسبت به اسلام هستند و جدیت بالایی در عمل به اعتقادات خود دارند. البته این را به شما بگویم که اسلام یکی است و چند اسلام نداریم. اسلام در ذات خود یک حقیقت واحد است. اسلام یکی است و تغییرپذیر نیست. اکثریت مردم منطقه نیز انسان‌های معتقد و متدینی هستند و بیداری اسلامی رخ داده در این کشورها نیز ناشی از همین اشتراکات بر سر عقاید است.
* این تاکید شما بر یکی بودن قرائت‌ها از اسلام و عدم وجود اسلام ایرانی معنی خاصی در فضای سیاسی و رسانه ای داخل کشور می‌دهد!- بنده مسئول دستگاه سیاست خارجی کشور هستم. با این حال معتقدم که اسلام ایرانی و اسلام ترکی و سایر اضافاتی که بر اسلام وارد می‌شود نداریم و باز هم تاکید می‌کنم که درمیان ادیان یک دین به نام اسلام داریم.
* از وقتی که در اختیار ما قرار دادید و علیرغم فشار کاری این دو روز و فعالیت شبانه روزی که در این سفر داشتید در پایان سفر که قاعدتاً باید وقت استراحت شما باشد وقتی را برای مصاحبه با خبرگزاری مهر قرار دادید از شما سپاسگزارم.- معتقدم وزیر خارجه وقتی مسئولیت وزارتخانه را قبول میکند مانند فردی است که در وسط دریا مجبور می‌شود از کشتی به داخل دریا بپرد و تا ساحل برای نجات خود شنا کند. این فرد دیگر وقتی برای استراحت و امور شخصی نخواهد داشت زیرا اگر یک لحظه از شنا کردن باز ایستد در میان امواج دریا غرق خواهد شد. از شما هم بابت زحماتتان متشکرم.
