دل در گرو عشقی سپرده بود که پایانی نداشت و در کرانه‌ای قدم می‌زد که به ساحلی جز شهادت نمی‌انجامید، به راهی می‌رفت که بی بازگشت بود و آنچنان به پیش می‌تاخت که گویا از قافله عشق فرسنگها جا مانده است، او همچنان یکه تاز و بی وقفه می‌رفت، اما حسرت نگاهش را در چشمها می‌کاشت و دل را در غبطه دیدارش نگه می‌داشت!
شیرمردی که نشان می‌داد تا انتهای کرانه زمین خواهد رفت و هرگز از راه رفته باز نخواهد گشت تا آنجا که حبل الله را به چنگ آورده و عرش را در معراجی خونین تجربه کند و وصل را روزی خود گرداند تا به وجه الله نظر افکند!
جوانمردی و شجاعت پیشگی این سردار سرافراز در وسط میدان‌های رزم و حماسه و در مصاف با دشمنان عنود، مرا یاد سه حماسه آفرین استثنایی سپاه صدر اسلام در حساس ترین دوران می‌انداخت:
حمزه در کنار پیامبر اعظم(ص)، مالک در رکاب امام علی(ع) و عباس در خیمه امام حسین(ع)
او کسی جز سردار شهید محمدحسن طوسی نیست که خداوند مشتری اش بود و او را به حجله عشق عروج داد تا همچون ستاره‌ای شمالی برای همیشه بدرخشد و آسمان نگاه ما را از اسارت شب برهاند و سحر را به همه ارزانی دارد!
سردار شهید طوسی، اسطوره کم تکرار عرصه‌های دلاوری است که شجاعت در دریای عشق او موج می‌زد و درایت از نگاه معرفتی‌اش پیدا بود و ارادت به ولایت، رکن ایمانش را می‌ساخت، کسی که وجودش، وقف موعود بود و سجودش ذکر معبود، فرودش، فراز می‌نمود و صعودش راز می‌گشود، نمازش، بلورین و نیازش، دل آذین بود، یادش آتشین و خاطراتش، کلامش، گفته‌ها و نگفته هایش دلنشین است!
طوسی، بیش آنکه به وصف آید، به یاد می‌آید، پیش از آنکه نامش را ببریم، دوست داریم شجاعت و نجابتش را به ارث ببریم، باور کنید که او رویای همه نسلهاست، اصیل ترین اصلهاست و در یک کلام، او زمینی، اما استثناست!
کسی که پس از ده سال جاودانگی، زمانی که آثار جنازه اش به زاذگاهش برگردانده شد، کوچکتر از قنداقه کودکی بود که همچون ستاره‌ای خاموش ناشدنی بر فراز دستان دخترش بلند شد ، دختری که شجاعت به ارث برده از پدر، از او رقیه خاتون قهرمانی ساخته بود که شجاعانه کفن قنداق گونه پدر را بر بالای دستان کوچکش برد و گفت: در کربلا، پدری قنداقه فرزند شیرخواره شهیدش را با افتخار بر دستانش گرفت و او را به خدا هدیه کرد و امروز، دختری قنداقه بی جان پدرش را در حضور شما بر دستان کوچکش بالا برده و به خدای خویش اهدا می‌کند!
امروز مادران جوان مازندرانی، نام سردار طوسی را بر گوش خردسالان خود زمزمه می‌کنند، تا از آنان حماسه سازانی به وجود آورند که تاریخ یک کشور به آنها مباهات کند و آحاد مردم او را الگوی خود پنداشته و با نامش عجین باشند!
امروز تمثال طوسی، تابلوی ملی مازندرانی هاست که او را در کنار شهدایی همچون حاج همت، باکری و خرازی می‌نگرند و با خود می‌گویند، اگر عباس بن علی(ع) شدن دشوار است، اما می‌توان سردار طوسی شد و تداعی شجاعت ابوالفضل(ع) از او داشت!
اما سوال اینجاست، که طوسی عزیز چه کرد و چگونه به سرداری تا این اندازه بلندآوازه مبدل شد؟!
طوسی عزیز، پس از حضور شورانگیز در تظاهرات و مبارزه با رژیم ستمشاهی و آشنایی و همکاریهای گسترده با مبارزانی همچون سردار شهید بروجردی ،از آغازین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی وارد هسته‌های اولیه خودجوش نظامی و انتظامی شد و با نقش آفرینی در سطوح فرماندهان، نامش را در گروه بنیانگذاران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مازندران به ثبت رساند.
پس از حضور اولیه در مناطق بحرانی کردستان و تجربه مقابله با ضدانقلاب و شرکت در عملیاتهای پارتیزانی، که حاصل آشنایی و همکاری شهید طوسی با سردار جاوید الاثر متوسلیان به اضافه حضور تاثیرگذار در جنگلهای انبوه مازندران و مبارزه نفس گیر با گروههای کمونیستی و التقاطی که پس از اعلام جنگ مسلحانه در خرداد 60 به جنگل شمال پناه آورده و با عملیاتهای ایذایی و ترورهای کور، مردم را به ستوه آورده بودند، اولین جلوه‌های جدی سردار طوسی در جریان عضویت در نهاد مقدس سپاه بود.
همچون شیرانی را می‌ماند که آرام و قرار نداشته و بی تاب تر از همیشه، برای انقلاب احساس خطر می‌کرد، خواب را بر خود حرام کرده بود و وقت را ضیق می‌دید، عملیات پس از عملیات در جریان بود و پراکندگی ضد انقلاب مسلح در جنگل بسیار گسترده شده و با توجه به عملیاتهای تروریستی در جنگل و جاده‌ها و شهرهای حاشیه، پاکسازی جنگل از لوث ضد انقلاب، اولویت اول ایشان برای حضور در سپاه بود و در این راه با تمام وجود از خطرها استقبال می‌کرد و زیرکانه ترین طراحی‌ها را برای پایان دادن به غائله‌های جنگلی انجام می‌داد، گویا او با نگاه‌های تیزبینانه‌اش در همان روزهای پرخطر، 6 بهمن 60 آمل را پیش بینی می‌کرد!
اگر چه او همواره بی‌تاب حضور در جبهه‌ها بود، اما مهارت رزم‌های پارتیزانی و موفقیت‌های جنگ و گریز با ضدانقلاب داخلی، توجیه مخالفت فرماندهان مافوق برای تاخیر در اعزام سردار طوسی به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل بود که این مخالفت تا سال 62 ادامه یافت و نهایتاً طوسی عزیز توانست موافقت حضور مجددش در جبهه‌ها را دریافت کند و از آن تاریخ، دوره جدید حماسه آفرینی‌های سردار شهید طوسی در دفاع مقدس آغاز می‌شود.
شاید هم درست نباشد که دائماً طوسی بزرگ با آن همه نقش آفرینی و حماسه سازی تاثیرگذار، از منظر نگاه ما پایین دستی‌ها به افکار عمومی معرفی گردد، چرا که ایشان مروارید گرانسنگ و درخشانی است که الزاماً باید از نگاه گهرشناسان زبده و بالادست توصیف گردد تا معلوم گردد که ایشان چه دُرّ ارزنده‌ای بوده‌اند که اولاً خیلی دیر شناخته شده و ثانیاً خیلی کم او را شناخته ایم و یا لااقل به افکار عمومی، همواره معرفی حداقلی شده‌اند!
قدر زر زرگر شناسد، قدر گوهر، گوهری!سردار شهید طوسی که از طوسکلای شهرستان نکا و از خانواده‌ای روستایی، زحمتکش و مذهبی برخاسته و به عضویت سپاه نکا در آمده بود، در فاصله زمانی کوتاهی و به واسطه بروز لیاقت‌ها و شجاعت‌های ویژه اش در انجام مدبرانه و شجاعانه ماموریتهای محوله، به سپاه مرکز استان یعنی ساری منتقل شده و فرماندهی واحد عملیات را به عهده گرفت و پس از گذشت چند ماه به منطقه سه سپاه مازندران و گیلان واقع در چالوس رفته و به سمت فرماندهی عملیات منطقه منصوب شد نهایتاً با گذشت زمانی کوتاه تر، از آنجا نیز رهسپار جبهه‌ها شده و فرماندهی واحد اطلاعات عملیات لشکر به ایشان واگذار شد و در ادامه همین روند تصاعدی که با اثبات لیاقت‌ها و بروز قابلیت‌ها و استعدادهایش همراه بود، جانشینی و قائم مقامی لشکر را نیز به عهده گرفت و با همین سمت آسمانی شد و به وجه‌الله نظر کرد.
ورود سردار شهید طوسی به جبهه‌های نبرد، آغاز بالندگی‌های مازندران و مکمل توانایی‌های اولیه رزمندگان مازندرانی در جبهه‌ها بوده و نقطه عطفی در نقش آفرینی‌های ویژه لشکر ۲۵ کربلا در سرلوحه عملیاتهای فوق سنگین و پیشقراولی در تعیین کننده ترین مراحل استراتژی‌های نظامی ما در دفاع مقدس بود.
سردار شهید طوسی که قائم مقام لشکر ۲۵ کربلا و فرمانده واحد اطلاعات عملیات لشکر تا هنگام شهادت بوده، بزرگترین عامل موفقیت‌های نظامی این لشکر در تمامی ماموریتهای عملیاتی به شمار رفته و در همه صحنه‌ها با بهره‌گیری از ویژگیهای ایمان به خدا، اعتقاد به ولایت فقیه، شجاعت و شهادت طلبی، میدان‌دار بلا منازع عرصه‌های خطر بوده و به خاطر درایت بالایی که به تجربه و بارها در عمل نشان می‌داد،اعتماد بالای فرماندهان عالی‌تر را به خود جلب کرده و طی آن ضریب ریسک پذیری قرارگاههای عملیاتی نیز به شدت ارتقا می‌یافت.
سردار طوسی، فرمانده شهیدی است که هم بود او احساس می‌شد و هم نبود او! وقتی که بود، همه به وچودش دلگرم بودند و وقتی که رفت، همه از فقدان او می‌نالیدند و تا زمانی که دفاع مقدس ادامه داشت، نام طوسی عزیز با پیشوند «ای کاش» بر زبانها جاری بود و همه احساس می‌کردند که گمشده‌ای دارند و دنبالش بودند!
سردار شهید محمد حسن طوسی در جریان عملیات کربلای 8 در تاریخ 18 /1/ 66 در منطقه شلمچه به آرزوی دیرینه و قلبی اش یعنی شهادت رسیده و همانطوری که خودش بارها از خداوند خواسته بود، سالها مفقودالاثر بوده و پس از ده سال پیکر مطهرش که تنها استخوان پاره‌ها و پلاک متعلق به ایشان بوده‌اند، به زادگاهش طوسکلای نکای مازندران بازگردانده شد و در کنار برادران شهیدش محمد حسین و محمد ابراهیم آرام گرفت تا مثلث برادرانه عشق تکمیل گردد.
سردار شهید طوسی که در اخلاق حسنه، زبانزد و اسوه‌ای تمام عیار برای یکایک رزمندگان بوده، بزرگترین موفقیت خویش را در تواضع و پرهیز از ذخارف دنیا و اطاعت پذیری محض از ولی امر مسلمین یافته و با صبر و توکل الهی، راه سعادت خویش را آهسته و آرام پشت سر می‌گذاشت و بدون کمترین دغدغه‌ای برای دنیا و جاذبه‌های مادی‌اش، خود را وقف خدای خویش کرده و «الهه‌ای» را به جای آن یگانه «اله» خویش نمی‌شناخت.
رهبر معظم انقلاب در مورخه 15 /11/ 68 د باره سردار شهید طوسی می‌گوید:
شخصیت و فعالیت ایشان (شهید طوسی) در صحنه جنگ، منجر به کسب فتوحات مهم، سرافرازی و افتخار ابدی گردید.
فرماندهان بزرگ دفاع مقدس در اظهارات روشن و طولانی به بیان تقش کلیدی سردار شهید طوسی پرداخته و همزمان از میزان اعتماد خود به ایشان و نمرات عالی وی در همه آزمون‌ها ستوده و او را در ردیف شهیدان بزرگی همچون باکری، خرازی، کاظمی و غیره قرار داده و در سوگش گریستند.
دکتر محسن رضایی:لشگر پر افتخار 25 کربلا در دامن خود قهرمانان سرافراز فراوانی را تقدیم اسلام و ایران عزیز کرده و برادر عزیز و بزرگوار شهید طوسی یکی از این فرزندان قهرمان مازندران بود که در بنیانگذاری لشگر 25 کربلا سهم مهمی بر عهده داشت.
سرلشکر پاسدار رحیم صفوی:آقاي طوسي را به لحاظ ارتباط كاري كه با هم داشتيم كاملاً مي‌شناسم روحيه شجاعت و شهامت و عشق و ايثار در وجودش متبلور بود وي داراي استعداد فوق‌العاده نظامي و راهگشاي بسياري از مسائل نظامي در لشگربود از خصوصيات بارز كاري ايشان شناسايي كارشناسانه و فني و دقيق او در مناطق عملياتي بود با تمام خستگي كه در وجودش بود دست از كار نمي‌كشيد و تمام آرزويش پيروزي بچه‌ها و نابودي دشمن بود سردار طوسي بر اثر رشادتهاي بي‌مانند كه از خود در لشگربه جا گذاشت مي‌توان او را مالك اشتر لشگر 25 كربلا ناميد.
سردار پاسدار مرتضی قربانی:شهيد طوسي سرداري بود شجاع و فرماندهي بود با تدبير. سخت‌ترين مأموريت‌هاي اطلاعاتي و عملياتي دفاع مقدس را بعهده داشت و خطرناك‌ترين مأموريت‌ها را به عهده مي‌گرفت و بدون آنكه چهره‌اش اثري از خستگي و يا نشاني از اضطراب و نگراني ديده شود به خوبي آن را انجام مي‌داد. سرزمين مقدس اسلامي ما و پايگاه‌هاي رزمندگان دليرمان شاهد صادقي بر اين مدعاست. ايران زمين به داشتن چنين فرزندان غيور، مؤمن ـ شجاع، با تدبير و متواضع افتخار مي‌كند. ده‌ها عمليات كوچك و بزرگ سپاه اسلام پيروزي خود را مديون اطلاعات دقيق و طراحي‌هاي ماهرانه اين شهيد بزرگ است. محبوبيت كم نظير او بين سپاهيان و بسيجيان قهرمان لشگرويژه 25 كربلا حكايت از مردم دوستي، رفتار و روابط برادرانه و سرشار از عواطف انساني اوست كه چهره‌اي دوست داشتني از او مي‌سازد.
در پایان لازم می‌دانم که با توجه به چهره محبوب و استثنائی سردارشهید طوسی که می‌تواند الگوی عملی نوجوانان و جوانان مازندرانی باشند، نهادهای ذیربط امکان تاسیس «کانون طوسی شناسی» را در مرکز استان ایجاد کرده و از طرفی زمینه‌های معرفی سردار شهید طوسی را در یکی از کتابهای درسی فراهم آورند تا جاودانگی فرهنگی این سردار عزیز را در نسلهای آتی نیز فراهم آورند.
صادقعلی رنجبر ـ عضو هیأت علمی دانشگاهمنبع: شمال نیوز 
