فريبرز عرب‌نيا در سخنان اخيرش، بار ديگر به دغدغه‌هاي فرهنگي‌اش اشاره كرد و درباره‌ي هنر بازيگري در سينما و نسبت هنرمند با جامعه و سياست پرداخت.
به گزارش ايسنا ، فريبرز عرب‌نيا ـ بازيگر كشورمان ـ در برنامه‌ي شامگاه 6 خرداد ماه «هفت» ، كه براي دومين‌بار حضور پيدا كرده بود، سخنانش را با بحث درباره‌ي بازتاب‌هاي رسمي و غيررسمي حرف‌هايش در برنامه‌ي هفته گذشته، آغاز كرد.
اين بازيگر سينما و تلويزيون با بيان اينكه ريشه‌ي بحث‌ها و حرف‌هاي هفته‌ي گذشته‌اش كاملا قابل دفاع است،يادآور شد: هفته پيش اين مطلب را گفتم و اين هفته نيز آن را تكرار مي‌كنم كه به هيچ وجه ادعا ندارم حرف‌هاي من كاملا درست است. اما ريشه بحث‌هايم همچنان قابل دفاع است و هدف من مطرح كردن بحث‌هايي است كه در حوزه فرهنگ مغفول مانده است.
وي ادامه داد: به نظرم بعضي با شيطنت‌ها از مدار انصاف خارج شده و گروهي عمدا صورت مساله را پاك كردن و خواستند اين موضوع را مخدوش كنند.
اين بازيگر در ادامه در پاسخ به كساني كه به او گفته بودند « چرا از سخنان مقام معظم رهبري براي توجيه سخنانت استفاده كرده‌اي» عنوان كرد: «دوستاني» ـ كه شما مي‌توانيد از اين دوستان تعبير ديگري بكنيد ـ، از من ايراد گرفتند كه چرا تو براي چنين بحثي از سخنان مقام معظم رهبري هزينه كردي. گروهي از اين هم فراتر رفته و اشاره من درباره واژه‌هايي مانند عدالت و اعتدال را نشانه‌اي بر اين گرفتند كه من را منتسب به جناب آقاي رئيس جمهور كنند.
عرب‌نيا با تاكيد بر اينكه، من خادمي براي فرهنگ اين كشور است، تصريح كرد:صحبت من درباره مسؤولان و تكاليف حقوق بازيگر بود، بنابر اين بود كه بفهميم بازيگر پيش از هر چيز يك آدم فرهنگي است. من خودم را سرباز سياست‌هاي جمهوري اسلامي نمي‌دانم؛ من خادم و مهره‌ي فرهنگي براي خدمت به فرهنگ اين مرز و بوم هستم.
وي با اشاره به صحبت‌هايي كه از مقام معظم رهبري عنوان كرده بود گفت: بايد متوجه باشيم كه من اگر از كلام مقام معظم رهبري مثال مي‌آورم در واقع از شخصيت فرهنگي ايشان استفاده مي‌كنم. عالي‌ترين مقامي كه كشور را رهبري فرهنگي مي‌كند، كيست؟ فرمان‌هاي لازم الاجرا در كشور از آن كيست؟ آيا جزء اين است كه تمام اين مسائل توسط ايشان انجام مي‌شود؟ ما خطوط قرمزمان را بر اساس پذيرفتن رهبري ايشان به عنوان هدايتگر سياست‌هاي فرهنگي كشور و التزام به رعايت قوانين مي‌فهميم.
عرب‌نيا توضيح داد:هدف من اين بود كه بگويم وقتي كلام مشخص و خطوط قرمز بر اساس كلام مشخص مي‌شود، چگونه در همه موارد اين خطوط به سليقه شخصي تبديل مي‌شود.
عرب‌نيا با بيان اين كه در طول 20 سال گذشته از هيچ شخصي در انتخابات‌ها حمايت سياسي نكرده است عنوان كرد: حدود 20 سال است كه مردم مرا به‌عنوان خدمتگزار در حوزه فرهنگي مي‌شناسند، اگر كسي در اين 20 سال از من ديده است كه از فردي حمايت سياسي در انتخابات‌هاي گوناگون كنم، بگويد. البته اين حرف من به معناي بي‌توجهي به امر سياست نيست، بلكه اين حرف‌ها را به عنوان كسي كه تا به حال هيچ اظهارنظر سياسي نكرده است، مي‌گويم.
اين بازيگر سينما ادامه داد: چون اين بحث به وجود آمد، براي اولين بار مي‌گويم «راي من در زمان انتخابات به آقاي احمدي‌نژاد نبوده است» اما اگر هم بود، اين جفا به صحبت‌هاي فرهنگي يك فرد فرهنگي است كه واژه‌هايي مانند عدالت را به يك مقام سياسي منتسب كنند.
وي با انتقاد از كساني كه چنين مسائلي را مطرح مي‌كنند اظهار كرد: جرياناتي هستند كه نمي‌خواهند مسائل اساسي از مسائل فرعي مشخص شود و سعي مي‌كنند از آب گل آلود ماهي بگيرند. من شان هنرمند را اجل از سياست زدگي مي‌دانم، چون سياستمدار فردي است كه بعضا از قدرت و پول براي تحكيم منافع فردي و گروهي و استيلاي آن بر منافع ديگران استفاده مي‌كند. اما هنرمند اصيل فقط به دنبال ايجاد اتحاد و گفت‌وگو ميان فرهنگ‌هاي مختلف و ايجاد بستر براي زندگي بهتر است.
عرب نيا با بيان اين كه منظور من اين نيست كه فرهنگيان بايد به سياست پشت كنند خاطر نشان كرد: در كشور ما پشت كردن به سياست شدني نيست، اما رفتار سياسي و سياست‌زدگي با هوشياري يك هنرمند در فهم تاثير سياست در حوزه كاري‌اش كاملا متفاوت است. پس من شان يك بازيگر را اين گونه مي‌بينم كه از طريق تخصص و عشقش نسبت به مردم و سرزمين تكثير شود. اين تكثير هم به واسطه نقش‌هاي مختلف و هم به واسطه تاثير او بر فرهنگ كشورش انجام مي‌شود.
بازيگر سريال «مختارنامه» با بيان اين نكته كه مقام يك بازيگر، ميراث فرهنگي يك سرزمين است تصريح كرد: اگر قبول داشته باشيم كه مقام يك بازيگر به عنوان ميراث فرهنگي يك سرزمين محسوب مي‌شود، پس يك هنرمند واقعي پيش از هر چيز يك انسان مستقل است. به نظر من بزرگترين بلاي عصر فعلي در عرصه هنر اين است كه هنرمندان بخواهند خود را به جرياني منتسب كنند و اين مساله‌اي است كه فاجعه آفريني مي‌كند.
وي بزرگترين ضرر سينما را حذف جريان سينماي مستقل دانست و بيان كرد: حقيقت آن است كه گروهي از تهيه كنندگان به دليل نشناختن فيلمنامه، استاندارد‌ها و جرات نداشتن در حركت به سمت ايده‌هاي نو، عواملي از بازيگران مشهور را با دستمزد‌هاي كلان به خدمت مي‌گيرند، البته آنها هزينه‌اي كه براي دستمزد اين بازيگران مشهور مي‌پردازند، را نه از فروش فيلم بلكه از كم كردن پول ساير عوامل به دست مي‌آورند. نتيجه اين مي‌شود كه سينما و عوامل مستقل و كساني كه نمي‌خواهند نه زير علم سينماي روشنفكري قرار گيرند و نه زير علم سينماي دولتي، محصور مي‌مانند. اين مطلب سبب آن مي‌شود كه استعداد‌هاي درخشاني كه ما در زمينه‌هاي مختلف داريم حذف شود.
به گزارش ايسنا، فريبرز عرب‌نيا، همچنين در تبيين دوباره مفهوم عدالت كه هفته گذشته به آن اشاره كرده بود و برخي از آن تعابير ديگري كرده بودند، خاطرنشان كرد: هفته قبل گفته بودم كه مفهوم «عدالت» مطلق است. منظورم اين بود كه نياز به اجراي عدالت، امري مطلق است به نظر من عدالت مانند حاملگي خانم‌هاست كه يا وجود دارد و يا وجود ندارد و نمي‌توان بينابين در مورد آن صحبت كرد. در كل حرف من اين بود كه مفهوم عدالت نسبي است اما نياز به اجراي آن مطلق است.
وي با اشاره به دو نوع اجراي عدالت گفت: در جهان كره خاكي، دو نوع اجراي عدالت وجود دارد، اجراي عدالت مذكر گونه كه در آن قواره و تناسب ميان جرم و تنبيه كاملا مشخص است، اما نوع دوم از عدالت، عدالت مونث و يا روح قدار خداوند است كه به عنوان مثال اگر يك نفر زنا كند او فقط حبس نمي‌كشد بلكه ممكن است ناگهان صاعقه‌اي به زندگي او خورده و پسرش سرطان بگيرد.
به گزارش ايسنا، فريبرز عرب نيا همچنين در بخشي از سخنانش به انتقاد‌هايي كه مسعود فراستي در هفته گذشته به و او و مباحثش وارد كرده بود گفت: متاسفانه پس از رفتن من از اين استوديو، آقاي فراستي سخناني انتقادي را به شكلي كددار در اذهان مخاطبان كاشت و در مورد آن توضيحي نداد.
وي با اشاره به اين انتقاد كه گفته بود «برخي از بازيگران دستمزد خود را با كارگران مقايسه كنند» گفت: در اين زمينه دو نوع مي‌توان قضاوت كرد. آيا من بازيگر به دليل آن كه دستمزدم از يك كارگر بيشتر است، فروتن نيستم. اگر مقصود شما اين باشد كه بايد بگويم همه افراد فروتن نيستند؛ چرا كه دستمزد اغلب كارگران در كشور ما پايين‌ترين دستمزد است.
اين بازيگر گفت:اين سخنان حرف‌هاي نخ نما شده‌ي كمونيسم است و من از دستمزد خودم صحبت كردم كه بگويم مي‌توان دستمزد‌ها را در يك تريبون عمومي اعلام كرد. به همين صورت وقتي از دستمزد يك مربي فوتبال حرف مي‌زنم لازم است كه بگويم اين دستمزد با توجه به چرخش اقتصادي كه اين ورزش دارد لازم است.
عرب‌نيا با انتقاد از سخناني كه فراستي هفته قبل در مورد فيلم «شوكران» با بازي عرب‌نيا زده بود نيز عنوان كرد: صحبت من راجع به بحث ادب، احترام و جوانمردي است. ايشان مي‌تواند از فيلم‌هاي من نفرت داشته باشد اما وقتي راجع به «شوكران» واژه‌اي را به كار مي‌برند، بايد يادشان باشد كه اين فيلم در زمان نمايش خود، مديران را به تفكر عميقي فرو برد. اين فيلم را مي‌توان دوست نداشت اما نمي‌توان به آن توهين كرد!
بازيگر شوكران در ادامه به كليپ هفته‌ي گذشته‌ي «هفت» اشاره كرد و گفت: هفته قبل يك كليپ 15 دقيقه‌اي از برنامه هفت پخش شد كه از افرادي مانند بهروز وثوقي و فردين به عنوان لات كلاه مخملي و غيره نام برده شد. سپس در اين كليپ اشاره شد كه اين افراد به سرنوشت تلخي دچار شده و در كنج عزلت از دنيا رفته‌اند. آيا با حضور فردي مانند مرحوم فردين نبود كه سلطه فيلم‌هاي هندي در سينماي ما از بين رفت؟ سخن من اين است كه وقتي برنامه‌اي تا اين حد برش دارد، بايد نقد‌هايش كمي ظريف‌تر باشد.
فريدون جيراني كه از ابتداي برنامه تقريبا ساكت نشسته بود در پاسخ به انتقاد عرب‌نيا بيان كرد: قصد ما به هيچ وجه تحقير شخصيت‌هاي سينمايي كه نام برديد، نبود. به نظر من نه بهروز وثوقي و نه فردين لات نبودند. منظور ما شخصيت‌هاي داستاني بود و تحليلي كه ارايه داديم تحليلي سينمايي بود. معتقدم اين افراد با آن لباسي كه در كليپ گفتيم مطرح شدند.
وي افزود: فكر نمي‌كنم در تاريخ تلويزيون در مورد اين ستاره‌هاي معروف سال‌هاي قبل از انقلاب كسي چنين بحثي كرده باشد. ما تا جايي كه توانستيم سعي كرديم كه موشكافانه كار كنيم. به نظرم تحليل ما در مورد فردين و ناصر ملك مطيعي در آن مقطعي كه بحث مي‌كرديم، تحليل درستي بود چرا كه مساله ما فرديت افراد نيستند، مساله ما شخصيت‌هايي است كه آنها بازي كردند. لازم مي‌دانم بگويم كه معتقدم تاريخ سينماي ايران از سال 1309 شروع شده است و نمي‌توان اين تاريخ سينمايي را تا قبل از انقلاب ناديده گرفت.
در ادامه فريبرز عرب نيا كه گويا از سخنان جيراني قانع شده بود ابراز كرد: وقتي با يكي از مديران فرهنگي صحبت مي‌كردم تحليل شما را بسيار جسورانه مي‌دانست. من فكر مي‌كنم بهروز وثوقي به عنوان كسي كه ميراث بازيگري حتي به عنوان درصد كمي به او مديون است، خوب است كه موارد خوب و بدش را با هم ببينيم. البته من توضيحات و حرف‌هاي شما را مي‌پذيرم.
به گزارش ايسنا، عرب‌نيا در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به كساني كه دستمزد‌هاي بازيگري را در سينماي ايران نامعقول مي‌داند با ذكر مثالي گفت: گابريل گارسيا ماركز در جايي مي‌گويد «يك سري از روس‌هايي كه كمونيست‌هاي ناداني هستند، مي‌گويند كه من خودم را به سرمايه‌داري فروختم، اما من تعجب مي‌كنم كه آنها به اين مطلب بي‌توجه‌اند كه گارسيا ماركز با يك خودكار و چند كاغذ چيزي را از ذهنش روي كاغذ آورده و مردم همه با ميل آن را خريداري مي‌كند» به نظرم اين پول از هر پولي حلال‌تر است.
وي ادامه داد: سينما به عنوان هنر عوام شكل گرفت و هنوز هم بار مالي سينما بر عهده طبقات عوام جامعه است كه با ميل خود براي ديدن فيلم‌ها پول پرداخت مي‌كند، به نظرم هنرمندان اصيل، حلال‌ترين درآمد‌ها را دارند.
وي با اشاره به معيارهاي دستمزد‌هاي بازيگران در سينما اذعان كرد: دستمزد يك بازيگر در سينما تابع شايستگي و توانايي بازيگر، ميزان استقبال از او و چند مورد ديگر است. البته در حال حاضر اين مطالب در سينما ما صدق نمي‌كند و ما بايد به آن سمت برويم. به نظر من قوانين وزارت ارشاد، خانه‌ي سينما و نهادهاي ديگر اگر بخواهد به صورت دستورالعملي باشد، در اين زمينه به هيچ جا نخواهيم رسيد.
بازيگر مختارنامه با اشاره به صحبت‌هاي هفته گذشته‌اش درباره دستمزد 600 ميليوني او در اين سريال گفت: چرا كسي راجع به سريال «مختارنامه» هنوز به صورت كارشناسي صحبت نكرده است كه آيا اين سريال عظيم، سرمايه ملي را هدر داده است يا خير؟! من با جرات مي‌گويم كه اين سريال نسبت به عوايدي كه براي نظام ما داشته است كه حداقل آن بالا بردن استاندارد‌هاي ساخت سريال‌هاي تاريخي در كشور است، هزينه بسيار كمي داشته است. اگر رقم هزينه اين سريال به ارز جهاني تبديل شود آيا مي توان در ساير نقاط اين كره خاكي چنين سريالي را ساخت؟
به گزارش ايسنا، فريبرز عرب نيا در بخش ديگري از سخنانش با بيان اين كه يكي از مشكلات ما اين است كه اجازه قهرمان پروري در فيلم‌ها را نمي‌دهيم عنوان كرد: ما هم در سينما و هم در اجتماع با مسائل تربيتي مي‌توانيم افراد و به خصوص كودكان را فرزنداني جسور صاحب حق راي و مايل به كشف ناشناخته تربيت كنيم و يا اين كه چنين پروسه‌اي را به صورت وارونه طي كنيم. راجع به قهرمان پروري در اجتماع بايد از مدرسه، خانواده و رسانه بسيار دقيق جستجو كنيم كه چرا وقتي افراد به سن بلوغ مي‌رسند به فكر تزوير مي‌افتند.
وي ادامه داد: متاسفانه انگارهاي آموزشي خانواده با مدرسه كاملا متفاوت است و ما اين را در قسمت‌هاي ديگر اجتماع نيز مشاهده مي‌كنيم و اين مساله‌اي است كه باعث تزوير و تضاد در افراد مي‌شود. مطمئنا چنين شخصي نمي‌تواند در آينده يك قهرمان باشد.
بازيگر فيلم «ضيافت» با اشاره به اين كه يكي از ويژگي‌هاي قهرمان، قدرت «نه» گفتن است، خاطر نشان كرد: وقتي يك كارگردان يا يك مسؤول درخواستي غير تكنيكي يا غير اخلاقي از يك بازيگر دارد نبايد به او ايراد گرفت. بلكه اين مطلب تقصير سيستمي است كه او را بله قربان گو تربيت كرده است.
وي با اشاره به مشكلات ديگري كه باعث عدم قهرمان پروري در سينما مي‌شود گفت: به نظر من يكي از بزرگترين مشكلات ما براي عدم قهرمان پروري نفوذ بسيار زياد سياست در عرصه فرهنگ است. وقتي نفوذ سياست در فرهنگ زياد مي‌شود، قهرمان جرات ورود به حوزه‌هاي مختلف را نخواهد داشت. سياست حوزه پر مخاطره‌اي است كه بايد در آن همه را راضي كرد.
اين بازيگر سينما به طور كلي در مورد موانع رسيدن قهرمان در همه فيلم‌ها عنوان كرد: متاسفانه ما مفهوم استفاده از قدرت را در سطح فردي و اجتماعي نمي‌شناسيم و از قدرت‌مان سوء استفاده مي‌كنيم. همچنين مرعوب يا مجذوب بودن در برابر مظاهر، مشكل ديگري است كه ما داريم. همه اين مسائل در كنار سياست زدگي باعث مي‌شود كه ما به سمت ابتذال در سينما حركت كنيم.
وي تاكيد كرد: قهرمان ساخته نخواهد شد، مگر آنكه از سوي اجتماع، مدرسه، خانواده و رسانه حمايت شود. به نظر من در وجود همه ما يك پادشاه و قهرمان وجود دارد چه مي‌شود كه ما حاضر مي‌شويم همه را فداي خود كنيم.
فريبرز عرب نيا بار ديگر در پايان سخنانش با اشاره به اين كه قصدش فقط و فقط خيرانديشي است گفت: اميدوارم در مورد صحبت‌هايي كه انجام دادم بحث كارشناسي و دقيقي صورت گيرد.
****
به گزارش ايسنا، در برنامه شب گذشته هفت، مسعود كيميايي نيز در برابر دوربين اين برنامه قرار گرفت و درباره عرب نيا و سير بازيگري و بازيگر سازي در سينماي ايران سخناني را بيان كرد.
ـ از حاشيه‌هاي ديگر برنامه هفت مي‌توان به صحبت‌هاي مسعود فراستي در انتقاد به نامه جواد شمقدري در حمايت از فون تريه اشاره كرد.
فراستي با انتقاد شديد از سخنان معاونت سينمايي وزارت ارشاد در حمايت از فون تريه گفت: انقلاب ما نه تنها عليه صهيونيست‌ها بلكه عليه فاشيسم نيز مواضع بسيار روشني دارد. فون تريه سه بار به شوخي و جدي در صحبت‌هايش گفته بود كه من نازي هستم. به نظر من اشكالي ندارد كه ما به عنوان يك فرد اشتباه كنيم اما اگر اشتباه ما به عنوان يك مسئول در نظام جمهوري اسلامي ايران تلقي شود، بسيار بد است.
وي دفاع شمقدري از فون تريه را ناخواسته دفاع از نازيسسم دانست و عنوان كرد: به نظر من وقتي به عنوان يك مدير كشوري از فون تريه حمايت مي‌شود، در واقع صحبت‌هاي آقاي شمقدري ناخواسته دفاع از نازيسمي بود كه فون تريه به آن اشاره كرده بود و اين بسيار تاسف بار است.
منتقد برنامه هفت مواضع ژيل ژاكوب ،رئيس جشنواره كن، را از مواضع جواد شمقدري معاونت سينمايي وزارت ارشاد بسيار مترقي‌تر دانست و تصريح كرد: روشن است كه رئيس جشنواره فيلم كن موضع مترقي‌تري دارد كه در مقابل نازيسم مي‌ايستد تا مني كه ايراني و مماس با انقلاب اسلامي هستم.
وي در بخش ديگري از انتقاداتش با اشاره به اين كه فون تريه كارخانه پورنوسازي دارد گفت: نكته ديگري كه بايد به آن اشاره كنم اين است كه فون تريه كارخانه پورنو سازي دارد و عملا جاي دفاعي از او نمي‌ماند. به نظر من اين كه فردي يك يا دو فيلم متوسط ساخته است با اين مطالبي كه گفته شد قابل جمع نيست وقتي راجع به فردي صحبت مي‌كنيم بايد تمام مسائل شخصيتي او لحاظ شود.
به گزارش ايسنا، مسعود فراستي در بخش ديگري از انتقاد‌هايش به سخنان عرب نيا اشاره كرد و گفت: من هفته گذشته در مورد شوكران صحبت كردم و به نظر من «شوكران» فيلم خوبي نيست و گفتم كه اين فيلم «مل ويل» بازي است. مل ويل فيلمساز مورد علاقه من آقاي افخمي و عده‌ي ديگر است و در واقع من شوكران را با انتساب به اين شخصيت بالا بردم و توهيني به اين فيلم نكردم. من در هيچ زماني به افراد توهيني نمي‌كنم و صحبتم تنها در مورد فيلم‌هاست.
وي ادامه داد: در مورد صحبت‌هايي كه راجع به آقاي كيميايي شده بود نيز بايد بگويم ما وظيفه نداريم براي كسي تعيين تكليف كنيم. من در سخنانم راجع به فيلم «جرم» اظهار نظر كرده بودم و هنوز هم بر مواضع‌ام هستم. باز هم مي‌گويم كه من راجع به آقاي كيميايي حرف نزدم و ايشان را جزو فيلم‌سازان مهم قبل از انقلاب مي‌دانم كه دو فيلم خوب در كارنامه‌شان دارند.
به گزارش ايسنا، طبق اعلام جيراني هفته‌ي آينده برنامه‌ي «هفت» پخش نمي‌شود و دو هفته‌ي بعد پخش خواهد شد و قرار شد عرب‌نيا در برنامه‌ي بعدي حضور داشته باشد.
