به لحاظ تاریخی، مدت زیادی از جنجال‌آفرینی‌ها بر سر نام همیشگی «خلیج‌فارس» یا تعابیر دیگر نمی‌گذرد و تنها در همین چند دهه اخیر بوده که کشورهای شکل گرفته با ترفندهای انگلیسی در منطقه، مدام بر این طبل کوبیده و عرض خود برده‌اند.
به گزارش «تابناک»، انگلیسی‌ها که به خوبی با برخی تعصبات قومی در جهان اسلام آشنا بوده و برای تقویت آن برنامه‌های طول و دراز داشته‌اند، تاکنون این مسأله را دامن زده و زنده نگه داشته‌اند و این در حالی است که مراجعه به نقشه‌های قدیمی‌تر و منابع درجه اول، شاید بسیاری از مسائل را برای انسان‌های با منطق و به دور از تعصب حل کند.
آنچه در پی می‌آید، سند دیگری بر درستی نام «خلیج‌فارس» در تاریخ است که پایگاه خبری «مرکز خبر حوزه» آن را منتشر کرده است:
«عزالدین ابوحامد عبدالحمید»، معروف به «ابن ابی الحدید» متوفی قرن هفتم در شرح خطبه سیزدهم نهج‌البلاغه بر نام «خلیج‌فارس» تأکید کرده است.
در این باره حجتالاسلام والمسلمین محمد اسلامی‌پناه، یکی از محققین و پژوهشگران حوزوی در گفت‌وگو با مرکز خبر حوزه، با اشاره به شرح خطبه سیزدهم امام علی(ع) در نهج‌البلاغه، اظهار داشت:
حضرت در این خطبه می‌فرماید:(وَ مِنْ كَلامٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ ) فِى ذَمِّ الْبَصَرَةِ وَ أَهْلِها: كُنْتُمْ جُنْدَ الْمَرْأَةِ، وَ أَتْباعَ الْبَهِيمَةِ، رَغا فَأَجَبْتُمْ، وَ عُقِرَ فَهَرَبْتُمْ، أَخْلاقُكُمْ دِقاقٌ، وَ عَهْدُكُمْ شِقاقٌ، وَ دِينُكُمْ نِفاقٌ، وَ ماؤُكُمْ زُعاقٌ، وَ الْمُقِيمُ بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ، وَ الشَّاخِصُ عَنْكُمْ مُتَدارَكٌ بِرَحْمَةٍ مِنْ رَبِّهِ، كَأَنِّى بِمَسْجِدِكُمْ كَجُؤْجُوءِ سَفِينَةٍ، قَدْ بَعَثَ اللَّهُ عَلَيْهَا الْعَذابَ مِنْ فَوْقِها وِ مِن تَحْتِها، وَ غَرِقَ مَنْ فِى ضِمْنِها. و فى رواية: وَ ايْمُ اللَّهِ لَتُغْرَقَنَّ بَلْدَتُكُمْ حَتّى كَأَنِّى أَنْظُرُ إِلى مَسْجِدِها كَجُؤْجُوءِ سَفِينَةٍ أَوْ نَعامَةٍ جاثِمَةٍ. و فى رواية: كَجُؤْجُوءِ طَيْرٍ فِى لُجَّةِ بَحْرٍ.
«سرزنش مردم بصره: شما سپاه يك زن بوديد، و پيروان حيوان (شتر عايشه) تا شتر صدا مى كرد مىجنگيديد، و تا دست و پاى آن قطع گرديد فرار كرديد، اخلاق شما پست، و پيمان شما از هم گسسته، دين شما دورويى، و آب آشاميدنى شما شور و ناگوار است، كسى كه ميان شما زندگى كند به كيفر گناهش گرفتار مىشود و آن كس كه از شما دورى گزيند، مشمول آمرزش پروردگار مىگردد، گويا مسجد شما را مىبينم كه چون سينه كشتى غرق شده است، كه عذاب خدا از بالا و پايين او را احاطه مىكند و سرنشينان آن همه غرق مىشوند.
و در روايتى است: سوگند به خدا، سرزمين شما را آب غرق مىكند، گويا مسجد شما را مىنگرم كه چون سينه كشتى يا چونان شترمرغى كه بر سينه خوابيده باشد بر روى آب مانده است و در روايت ديگر: مانند سينه مرغ روى آب دريا.
و در روايت ديگرى آمده است: خاك شهر شما بد بوترين خاك‌هاست، از همه جا به آب نزديكتر و از آسمان دورتر، و نه دهم شر و فساد در شهر شما نهفته است، كسى كه در شهر شما باشد، گرفتار گناه و آنكه بيرون رود در پناه عفو خداست؛ گويى شهر شما را مىنگرم كه غرق شده و آب آن را فرا گرفته، چيزى از آن ديده نمىشود، مگر جاهاى بلند مسجد، مانند سينه مرغ روى امواج آب دريا».
وی در ادامه با اشاره به شرح ابن ابی الحدید از خطبه سیزدهم نهج‌البلاغه، ابراز داشت: ابن ابی الحدید در این شرح آورده است:
فأما إخباره ع أن البصرة تغرق عدا المسجد الجامع بها فقد رأیت من یذکر أن کتب الملاحم تدل على أن البصرة تهلک بالماء الأسود ینفجر من أرضها فتغرق و یبقى مسجدها . و الصحیح أن المخبر به قد وقع فإن البصرة غرقت مرتین مرة فی أیام القادر بالله و مرة فی أیام القائم بأمر الله غرقت بأجمعها و لم یبق منها إلا مسجدها الجامع بارزا بعضه کجؤجؤ الطائر حسب ما أخبر به أمیر المؤمنین (ع)
جاءها الماء من بحر فارس من جهة الموضع المعروف الآن بجزیرة الفرس و من جهة الجبل المعروف بجبل السنام و خربت دورها و غرق کل ما فی ضمنها و هلک کثیر من أهلها . و أخبار هذین الغرقین معروفة عند أهل البصرة یتناقلها خلفهم عن سلفهم.
«و درست آن است كه اين موضوع اتفاق افتاده و بصره تا كنون دو بار غرق شده است، يك بار به روزگار حكومت القادر بالله و بار ديگر به روزگار حكومت القائم بامرالله و در اين هر دو بار تمام بصره را آب گرفته و غرق شده است و فقط مسجد آن شهر چون سينه كشتى يا سينه پرنده از آب بيرون مانده و مشخص بوده است، به همان‌گونه كه اميرالمومنين ـ عليه السلام ـ در اين خطبه خبر داده است، آب از خليج فارس از جايى كه امروز به «جزيره فرس» معروف است و از سوى كوهى كه به «كوه سنام» معروف است، طغيان كرده و تمام خانه‌هاى آن ويران و هر چه در آن بوده غرق شده و بسيارى از مردمش كشته شده‌اند و اخبار مربوط به اين دو حادثه نزد مردم بصره معروف است و اشخاص از قول نياكان خود آن را نقل مى‌كنند».
این محقق و پژهشگر حوزوی بیان داشت: ابن ابی الحدید در قرن هفتم در این شرح، نامی از خلیج فارس آورده (...
جاءها الماء من بحر فارس من جهة الموضع المعروف الآن بجزیرة الفرس...) و علت غرق شدن شهر بصره را آب‌های خلیج فارس معرفی کرده است.
وی تصریح کرد: کلمه «خلیج‌فارس» و «بحر فارس» قرن‌هاست که در میان ملت‌ها شهرت دارد و مورد استفاده عموم مردم بوده. آیا مدرک و سندی بهتر از این می‌توان در این موضوع ارایه داد؟ نپذیرفتن این دلیل روشن و محکم، سیاستی استکباری است، نه شبهه علمی.
حجتالاسلام والمسلمین اسلامی‌پناه با بیان این که ابن ابی الحدید در سال 586 متولد شده است، خاطرنشان ساخت: نام اصلی او فخرالدین ابوحامد عبدالحمید معروف به ابن ابی الحدید و در سال 656 در سن هفتاد سالگی در بغداد وفات یافته است.
وی با تعریف و تمجید از شرح ابن ابی الحدید، تصریح کرد: این شرح، یکی از بهترین شرحهای نهج البلاغه است که به دستور وزیر شیعی خلیفه عباسی محمد ابن احمد افخمی شیعی نوشته شده و از شروحی است که مورد قبول محققین، بزرگان و اساتید شیعه و سنی و شرح جامع و مقبولی است که در آن عصاره و خلاصه کتب ادبی، تاریخی، کلامی و فقهی آمده است.
این محقق و پژوهشگر حوزوی در پایان به سفارش آیت‌الله بروجردی برای استفاده از شرح ابن ابی الحدید اشاره کرده و اظهار داشت: مرحوم آیت‌الله بروجردی توصیه فراوانی برای حوزویان داشتند که این شرح را حتما مطالعه کنند و تأکید فراوان بر آن داشتند.
چانم فداي ايران و خليج هميشگي فارس !
عزیز قیاس مع الفارق نکنید. 