پزشكان اعلام كرده‌اند كه اگر 100 نفر مرد بالاي 50 سال تا آخر عمرشان كنترل شوند، حدودا يك‌چهارم اين افراد در نهايت علائم بزرگ‌شدن پروستات را بروز مي‌دهند و در نهايت نياز به درمان خواهند داشت.
پروستات، غده‌اي اختصاصي در مردان است كه در زير مثانه و اطراف مجراي ادراري قرار دارد و ترشح مواد خاص اين غده يكي از فاكتورهاي لازم براي باروري مردان محسوب مي‌شود.
به طور طبيعي، بافت مترشحه‌اي در پروستات وجود دارد كه با افزايش سن در افراد بالاي 40 سال و بر اثر يكسري فرآيندهاي فيزيولوژيكي دچار افزايش تعداد سلول و در نهايت بروز عارضه‌اي موسوم به بزرگي خوش‌خيم پروستات مي‌شود.
علائم بزرگي پروستات در افراد معمولا به دو شكل متفاوت است؛ گروه اول افرادي هستند كه علائم انسدادي داشته و براي شروع ادرار بايد منتظر زمان كوتاهي باشند يا اين كه ادرار در زمان خارج‌شدن قطع و وصل شده و با فشار كم و قطر باريك خارج مي‌شود.
گروه دوم داراي علائم تحريكي هستند؛ تكرر ادرار، بيدارشدن‌هاي شبانهبراي استفاده از دستشويي، احساس پري ادرار و عدم تخليه كامل كه حالات ناخوشايندي را براي فرد ايجاد مي‌كند. البته اين امكان كه بيماران به طور همزمان هر دو علائم انسدادي يا تحريكي را داشته باشند نيز وجود دارد.
دكتر حسن جمشيديان، متخصص كليه و مجاري ادراري و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به اين علائم ادامه مي‌دهد: اكثر متخصصان براي افرادي كه علائم جدي ندارند از داروهاي شل‌كننده گردن مثانه و مجراي پروستاتيك يا داروهايي كه حجم پروستات را كوچك كنند استفاده مي‌كنند.
به گفته دكتر جمشيديان، داروهاي كوچك‌كننده پروستات هورموني هستند و حدود شش ماه حجم پروستات را كاهش مي‌دهند، گروهي از داروهاي تجويزي نيز جنبه رفع علامت دارند و هر روزي كه مصرف مي‌شوند تا حدود 24 ساعت علائم ادراري بيمار را بهبود مي‌دهند.
درمان با جراحي
به‌رغم وجود داروهاي كوچك‌كننده حجم پروستات و رفع علائم، ممكن است در برخي از بيماران كار به ساير روش‌هاي درماني برسد.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين باره مي‌گويد: روش سرمادرماني يا روش بهره‌گيري از امواج ماكروويو روي بافت پروستات، از مهم‌ترين روش‌ها در درمان پروستات هستند كه البته به دليل كم‌بودن اثر درماني و از ميان‌نرفتن كامل علائم، اغلب از سوي پزشكان كاربرد كمتري دارند.
دكتر جمشيديان با اشاره به اين‌كه يكي از روش‌هاي قديمي و متداول درمان جراحي باز است، ادامه مي‌دهد: اين عمل نيازمند بستري حدود سه تا پنج روز دارد. نياز به شستشوي مرتب مثانه پس از جراحي در بيمارستان كه اغلب با درد همراه است و نياز به استفاده از خون تزريقي مي‌تواند از پيامدهاي اين روش درماني باشد.
به گفته اين جراح ،هنوز استاندارد جراحي پروستات در دنيا، روش تراش پروستات به صورت ورود با دستگاه از راه مجراي ادراري است.
در اين روش جراحان از طريق مجراي ادراري وارد شده و آن قسمت از پروستات را كه موجب بسته‌شدن مجراي ادراري شده به صورت لايه‌لايه با استفاده از كوتر برقي خارج كرده و مسير را باز مي‌كنند.
درمان با ليزر، آري يا خير؟
استفاده از ليزر در درمان برخي از بيماري‌ها در كشورمان شايع است، اما اين‌كه استفاده از ليزر در درمان بزرگي پروستات تا چه اندازه مي‌تواند موثر باشد، سوالي است كه بايد از سوي متخصص كليه و مجاري ادراري پاسخ داده شود.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين خصوص مي‌گويد: در اين روش جراح به وسيله دوربين آندوسكوپ ويژه‌اي كه در اختيار دارد از مجراي ادراري وارد شده و با ليزر مخصوص موسوم به ليزر ديود، پروستات را تراش داده يا به اصطلاح تبخير مي‌كند.
اين نوع ليزر بهترين نوع و كم‌عارضه‌ترين روش در ميان ابزارهاي ليزري محسوب مي‌شود كه نتايج بهبودي آن براي بيماران نيز مشهود است.
25 درصد موارد سرطان در ناحيه مياني پروستات ايجاد مي‌شود كه در اصل منطقه هدف در روش‌هاي باز، بسته، تهاجمي و كم‌تهاجمي به شمار مي‌رود و اگر از غير سرطاني‌بودن آن بي‌اطمينان باشيم به طور حتم اشعه ليزر امكان آزمايشات پاتولوژيكي را از متخصصان مي‌گيرد.
دكتر جمشيديان با اشاره به اين موضوع و حساسيت استفاده از ليزر در بيماران ادامه مي‌دهد: بنابراين بيماران در صورت استفاده از روش ليزر نياز به انجام تست تشخيصي سرطان پروستات دارند.
او در خصوص مزاياي استفاده از ليزر اظهار مي‌كند: در روش ليزري زمان عمل تقريبا كمتر از مدت زمان عمل جراحي تراش پروستات بوده و بدون خونريزي و بدون نياز به شستشوي مجاري ادراري، بيمار آسودگي خاطر دارد كه پس از مدت كوتاهي بستري (حدود يك روز) قابل ترخيص است.
چند توصيه
پيشگيري از بزرگي خوش‌خيم پروستات نياز به پرهيز يا رژيم غذايي خاصي ندارد، ولي در افرادي كه در خانواده خود استعداد سرطان پروستات دارند، بهتر است از سيگار و دخانيات و مصرف چربي‌ها دوري كنند و از غذاهاي حاوي ليكوپن (رنگدانه قرمز) كه بويژه در گوجه فرنگي به وفور يافت مي‌شود، بيشتر بهره گيرند.
جمشيديان مي‌گويد: توصيه نهايي اين كه همه مردان بالاي 50 سال بايد دست‌كم سالانه يك مرتبه تست PSA (تست تشخيص سرطان پروستات) را انجام دهند.
به گفته او، حدود 70 درصد موارد سرطان پروستات در قسمت بيروني اين بافت بوده كه به وسيله آزمايش و معاينه يا سونوگرافي قابل شناسايي و پيگيري است.
منبع: جام جم
