سرویس اجتماعی ـ غرق شدن یک شناور مسافربری در سواحل بندرعباس، شاید آخرین خبری بود که در میان همهمه اخبار روزهای آغازین هفته، نظرها را به خودش جلب کرد؛ شناوری که برخی نام کشتی را بر آن میگذارند، ولی هنوز کسی به درستی از شمار سرنشینان آن نیز خبر ندارد!
به گزارش «تابناک»، نامناسب بودن شناورها و اسکلههای مسافری غیر استاندارد، موجب شده است که در هر سال، نزدیک ۲۵ نفر از هموطنان عزیزمان در سوانح دریایی، جان خود را از دست دهند؛ مثل حادثه چند روز پیش در سواحل جنوبی کشورمان که داغ آن هنوز تازه است.
مدیر عامل تعاونی قایقداران هرمز گفت: شناور غرق شده، بدون توجه به هشدارهای تعاونی، اقدام به حرکت کرده بود. متأسفانه این اتوبوس دریایی که حامل بیست گردشگر از شهر مشهد بود، صبح شنبه، دربستی از بندرعباس به هرمز تردد کرده بوده که حوالی ساعت ۱۷ به همراه مسافران خود، قصد برگشت داشته که به دلیل کمبود سوخت در نزدیکیهای سواحل بندرعباس دچار حادثه میشود. / مهر گزارشها حاکی است، حادثه اخیر هنگامی رخداد که این کشتی مسافربری کوچک (بخوانید اتوبوس دریایی!) در دریایی توفانی، در محدوده اسکله شهید حقانی بندر عباس و جزیره هرمز در حرکت بوده که دچار سانحه میشود و بدین ترتیب، حادثه تلخ دیگری رقم میخورد که هماکنون همه از کوتاهی احتمالی در آن تبری میجویند.
این در حالی است که به گفته مدیر کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، اسکله شهید حقانی بسته و این کار غیرقانونی بوده است، در صورتی که یکی از نجات یافتگان این شناور، میگوید: «نزدیک ساعت ۱۶ روز شنبه از هرمز سوار اتوبوس دریایی شدیم...» دقت کنید: از هرمز نه از بندر شهید حقانی!
اما نکته اینجاست که علی اکبر صفایی که با ایرنا مصاحبه میکرد، شمار نجات یافتگان حادثه را هفت نفر اعلام کرد و افزود: از سرنوشت ۲۲ سرنشین دیگر این کشتی اطلاعی در دست نیست. اما این آمار در دیگر منابع خبری، پنج نجات یافته، شانزده جان باخته و یک نفر ناپدید ذکر شده است.
تا همینجا کافی است که این ابهام را در کنار اشتباه نخستی گذاریم که با شروع سفر آخر این شناور در شرایط جوی نامساعد آغاز شده است تا ناخودآگاه ذهن به سوی مدیریت نادرست در این اسکله و یا سطوح بالاتر امر هدایت شود. اینجاست که ذکر تعطیل بودن اسکله و یا غیر قانونی بودن استفاده از آن، نه تنها باری از مسئولیت مدیران خاطی کم نمیکند، بلکه میتواند سرچشمه پرسشهای بیشتری هم باشد.
مشکل امداد رسانی در سراسر این حادثه مشهود بود مدیرانی که وظیفه نظارتی هم دارند، ولی تا زمان حادثه انگار که نیستند، تا جایی که پس از ساقط شدن یک شناور فرسوده که از جنس فایبر گلاس بوده، همه را مقصر میدانند، جز خودشان که مجوز رفتوآمد آن را صادر کردهاند!
این در حالی است که گفتوگوی بانوی ۶۵ سالهای که از این سانحه نجات یافته است، بر ابهامات بزرگترین سانحه دریایی (دست کم در دهه اخیر) میافزاید؛ جایی که خانم بهادری به فارس
میگوید:
در شروع حرکت ما، هوا آفتاب بود. پس از نزدیک ربع ساعت یا کم و بیش، ناخدا گفت که بنزین تمام کرده و دستپاچه شد تا اینکه افراد گروه از وی خواستند تا با گارد ساحلی (نیروهای امدادی) تماس بگیرد... تا رسیدن نیروهای امدادی زمان زیادی گذشت و زمانی که شناور ناجی به ما رسید، قایق سالم و استوار بود، اما احساس میشد که این گارد کارآزموده نبود و یا نیروهای آن کارشان را درست بلد نبودند؛ نتوانستند طوری در کنار ما پهلو بگیرند که بتوانیم سوار شناور ناجی شویم. استاندار هرمزگان پس از عیادت از مجروحان حادثه شناور مسافری غرق شده گفت: باید بر پایه کار کارشناسی همه جوانب این حادثه بررسی شود و مطمئن باشید با هر فرد و یا مجموعهای که در پدید آمدن این حادثه مقصر بوده، برخورد خواهد شد... با تصمیماتی که در جلسه امروز گرفته شد، قرار شد تا از تردد شناورهای غیرمجاز و بیکیفیت در آبهای استان هرمزگان جلوگیری شود. / مهر
خانم بهادری در ادامه گفت: پس از اینکه شناور ناجی ما را ترک کرد، فکر کردیم که به دنبال نیروی کمکی رفته که به یکباره مسافران فریاد زدند «آب وارد قایق شده است!» به این ترتیب، شناور ناجی برگشت اما نزدیک نشد و فقط طناب انداخت. کمی بعد هم که شناور ناجی هر چه خواست در کنار قایق ما قرار بگیرد، نتوانست و فقط چند بار با آن برخورد کرد که مسافران فریاد زدند که قایق در حال پر شدن از آب است.
و بدین شکل، سانحهای دریایی رخ میدهد که از نظر تعداد قربانیان، از غرق شدن کشتی ایتالیایی کاستا کنکوردیا با چهار هزار و دویست و بیست و نه نفر سرنشین هم سنگینتر تمام میشود! شانزده جان باخته (و یک نفر مفقود) در مقابل دوازده نفر بیجان شدهٔ تایتانیک ایتالیایی!
رئیس تعمیرات زیر آب شرکت نفت فلات قاره ایران جریان غرق شدن کشتی کوشا-۱ را این گونه توضیح داد: در ساعت ۱۹ پنج شنبه ۲۸ مهر ماه یک فروند کشتی عملیاتی به نام کوشا-۱ در ۱۱ مایلی عسلویه به دلیل توفانی بودن دریا غرق شد. مأموریت این کشتی، کیسهگذاری زیر خطوط لوله تازه تأسیس فاز ۱۲ پارس جنوبی بوده است... متأسفانه، کشتی گرفتار توفان شد... در این میان امواج با ارتفاع ۱۲ فوت به پهلوی کشتی برخورد میکردند و باعث جدا شدن و حرکت مخزن اکسیژن به سمت پاشنه کشتی شد... این اتفاقات در مدت زمان بسیار کوتاهی رخ داده و به همین دلیل پرسنل کشتی غافلگیر شدند و سیزده نفر از پرسنل کشتی جان خود را از دست دادند. اما فارغ از این مسائل، با تکرار غیر قابل توجیهی از حوادث دریایی روبهرو هستیم که غالبا با تلفات جانی همراه هستند و متأسفانه، تدبیری برای مقابله با آن اندیشیده نشده است. تکرار حادثهای از جنس آنچه برای شناور به ظاهر غیر استاندارد کوشا ۱ رخ داد.
حوادث مشابهی که نخستین راه مقابله با آنها، میتواند آموزش و تربیت نیروهای کارآزموده در این زمینه باشد و در موازات آن، توجه به مقوله ایمنسازی شناورهای گوناگون؛ بدین ترتییب که تدابیری بیندیشیم که شناورهای فرسوده، هر چه زودتر از چرخه استفاده بیرون شده تا مردم مجبور نباشند، برای مسافرتهای دریایی، از وسایلی بدون ایمنی و فرسوده استفاده کنند.
تصاویری از نجات یافتگان سانحه بندرعباس