روزی نیست که ایمیلهای گروهی نوستالژیکی با تیترهای
«یادتونه؟»، «کی سنش به اینا قد میده؟» و... به دست ما نرسد؛ پیامهایی که در آن، مجموعهای از تصاویر خاطرهانگیز زندگی ما ایرانیها در دهه شصت و هفتاد گرد آمده است.
جدای از سختیها و رنجهای آن سالها ـ به ویژه دهه شصت که با جنگ هشت ساله و از دست دادن بسیاری از هموطنانمان همراه بود ـ این روزها یادآوری و نگاه کردن به آنها، خاطرات آن روزهای گذشته را برایمان زنده میکند و جذاب است.
هر دهه از زندگی ما ایرانیها در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، رسانهای، ورزشی و... نمادهای ویژهای دارد که دهه هر یک از آنها، با دهه بعدش متفاوت است.
اگر علی دایی و بازیکنان سیبیلوی تیم ملی مایلی کهن در دهه هفتاد، بخشی از نماد زندگی ایرانی بودند، این تیم با شکستهای پیاپیاش در دهه هشتاد، احتمالا در آینده جایی در میان یادهای ایرانیها نخواهد داشت و حتی علی دایی هم در این دهه، نتوانست آن چهره قهرمانانه خود را برای مردم کامل کند.
البته ناگفته نماند که این گونهگون بودن نمادها، بسته به شرایط است؛ برای نمونه، اگر اوشین، یکی از نمادهای برنامه تلویزیونی در ذهن ایرانیهای دهه هفتاد و حاصل سفر مدیران صدا و سیما به ژاپن است، سریالهای کرهای ـ که جومونگ و یانگوم، سردمدار آنند ـ در میان برنامههای تلویزیونی دهه هشتاد، جایگاه خاصی دارند که آن هم حاصل سفر مدیران این رسانه به کره است.
برخی از این نمادها بنا به مقتضیات زمانه و پیشرفت تکنولوژی انجام گرفته است؛ برای نمونه، پدیده پیامک در دهه هشتاد وارد زندگی ما ایرانیها شد و پیش از آن، جایگاهی در زندگی مردم نداشت و در مقابل در سالهای دهه شصت و هفتاد، سکههایی که برای تلفن عمومی استفاده میشد، بعضا به عنوان دارایی استراتژیک جیبها به شمار میرفت و اکنون دیگر جایگاهی در زندگی مردم ندارند.
اگر در دهه شصت «جنگ جنگ تا پیروزی»، شعار مردم بوده و نزدیک به یک دهه پدیده جنگ زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده، در دهه هشتاد، ماجرای انرژی هستهای و شعار معروف آن «انرژی هستهای حق مسلم ماست» در میان مردم جا باز کرده است.
میدان سیاست که دیگر بحث و جای خود را دارد؛ هر سه رئیسجمهوری که دو دوره پیاپی، قدرت را در دست داشتهاند، هر یک در دوره خود، نماد حیات سیاسی زندگی ایرانی بودند که البته گویا این آخری به دلیل جاری بودن زمان خدمتش و شاید هم به دلیل حواشی پیرامونش، نقش پررنگتری دارد!
هماکنون با توجه به آنچه آمد،
میخواهیم مهمترین مؤلفههای هویتی ملی زندگی در دهه هشتاد ایران را از شما بپرسیم.
* به نظر شما، بیست سال بعد، چه چیزهایی از زندگی در دهه هشتاد ما، به پیامها و گزارشهایی تبدیل میشوند که به خود و فرزندانمان خواهد رسید؟
* در عرصه ورزش، کدام قهرمانان، در بازیگری، کدام هنرپیشگان، در علم، کدام دانشمندان و خلاصه چه افرادی برجسته امروزی در آینده همچنان بزرگ خواهند ماند؟
* به نظر شما کدام اتفاقی که امروزه دور و اطراف ما رقم میخورد و یا حتی چندی پیش رقم خورده آنقدر پر رنگ است که در آینده هم رنگ پریده نشود؟
* کدام شاخصه فراگیر امروزی، مانند استفاده از لغات عامیانه جدید، نوع پوشش یا آرایش، فرهنگ زندگی، گشت و گذار و مهمانی، فرهنگ مصرف گرایی و ... بیست سال دیگر به بی نشانی رسیدهاند؟
* چه شاخصه مثبتی از ویژگیهای رفتاریمان رخت خواهد بست و کدام شاخصه منفی را کنار خواهیم گذاشت که فردا روز جای خالیاش را با "یادش بخیر" یا "چه خوب شد" یادآوری کنیم؟
* پیشبینی میکنید که چه تغییرات شگرفتی در پیش است که قدرت تغییرش برخی از روزمرگیهای حال ما را بدل به خاطره خواهد کرد؟
با ما همراهی کنید؛ این بحث با نظرات شما تکمیل خواهد شد.