در حالی که در هفتههای گذشته، سخن از احتمال مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا به یکی از مهمترین مباحث جهانی تبدیل شده و حتی گمانهزنیها درباره نوع امتیارات قابل ارائه از سوی دو طرف در چنین مذاکرهای آغاز شده، سنای آمریکا و آژانس بینالمللی انرژی اتمی میخواهند با انجام یکسری کارها، عملاً جلوی وقوع چنین چیزی را بگیرد.
به گزارش «تابناک»، رابرت منندز، جوزف لیبرمن و کلی آیوت، سه تن از سناتورهای آمریکایی در حال جمعآوری امضا برای نامهای هستند که از اوباما میخواهد پیش از رسیدن به یک توافق جامع هستهای، از دادن هر گونه امتیاز به ایران و یا کاستن از تحریمها، خودداری کند.
در این نامه همچنین نسبت به هر گونه توافق هستهای که به ایران اجازه ادامه فعالیتهای غنی سازی را بدهد، اظهار بدبینی شده است.
به نوشته سایت تحلیلی «المانیتور»، در این نامه آمده: «نخست ما قویاً اعتقاد داریم که تا پیش از بررسی جامع همه بخشهای برنامه هستهای ایران، مطلقاً نباید از فشار بر ایرانیان کاسته شود... زمان برای ساز و کارهای اعتمادسازی محدود به پایان رسیده است».
در ادامه این نامه آمده: «با توجه به سابقه طولانی رفتار فریبکارانه و خلاف مقررات ایران، ما نسبت به هر پیشنهادی که به حکومت کنونی ایران اجازه دهد، هر گونهای از توانایی غنیسازی را داشته باشد، بدبین هستیم».
این سناتورها سپس به بیان خواستهای خود درباره برنامه هستهای ایران پرداخته و مینویسند: «ما همچنین بر این باوریم که در کمترین حالت، حل و فصل موفقیت آمیز برنامه هستهای ایران باید شامل تعطیلی کامل تأسیسات فردو، همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و اجازه بازرسیهای سرزده و جامع در آینده باشد».
در این نامه همچنین از اوباما خواسته شده، تصریح کند که در صورت موافقت نکردن ایران، علیه این کشور اقدام نظامی خواهد کرد.
بنا بر این گزارش، این سه سناتور، تاریخ سیزدهم دسامبر را مهلت نهایی امضای نامه از سوی دیگر سناتورها تعیین کردهاند؛ یعنی دقیقاً هنگامی که قرار است تیمی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران سفر کرده و با مقامات ایرانی گفتوگو کند.
در همین حال، «یوکیا آمانو»، مدیرکل آژانس نیز روز گذشته در شورای روابط خارجی ایالات متحده گفت: آژانس مشغول گفتوگوهایی فشرده با ایران است؛ اما میخواهد درباره خواستههایش برای دسترسی به مراکز، افراد و اطلاعات مورد نظر، به نتایج ملموسی دست یابد.
آمانو در ادامه با تکرار ادعاهای پیشین گفته، آژانس نمیتواند تضمین دهد که برنامه هستهای ایران به طور کامل دارای مقاصد صلح آمیز باشد؛ اما در عین حال تصریح کرده که این به معنای در اختیار داشتن سلاح هستهای از سوی ایران و یا تصمیم برای ساخت چنین سلاحی نیست.
وی همچنین گفته حتی در صورت رسیدن ایران و ۱+۵ به توافق برای ادامه فعالیتهای هستهای ایران، آژانس به طرح پرسشهای خود درباره جنبههای نظامی برنامه هستهای ایران در گذشته، ادامه خواهد داد.
در مجموع، آن گونه که مشخص است، بار دیگر همزمان با شکلگیری زمزمههای مذاکره و توافق بر سر برنامه هستهای ایران، تلاشهای بینالمللی برای ابهام افکنی و سرانجام جلوگیری از حل و فصل موضوع هستهای ایران نیز آغاز شده است.
در این راستا، گویا برخی از سناتورها، وظیفه ایجاد مانع بر سر مذاکرات احتمالی دوجانبه میان ایران و آمریکا و آژانس نیز وظیفه مشکل کردن رسیدن ایران و جامعه جهانی به توافق را بر عهده دارند.