در شرایطی که آخرین دور از مذاکرات ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در فضایی مثبت پایان یافت و قرار است، به زودی هم دور جدیدی از این مذاکرات و هم گفتوگوهای تازهای میان ایران و گروه ۱+۵ انجام گیرد، مقامات غربی به تازگی نشانههایی از خوشبینی به نتیجه این مذاکرات را نشان دادهاند. مبنای استدلال آنها، نوع فعالیتهای هستهای اخیر ایران است.
به گزارش «تابناک»، روزنامه «نیویورک تایمز» امروز با انتشار گزارشی به نقل از مقامات آمریکایی و اروپایی مینویسد: کاستن آگاهانه حجم و سرعت غنیسازی اورانیوم توسط ایران، احتمالاً نشانهای است مبنی بر اینکه ایران میخواهد دستکم در کوتاه مدت از تقابل مستقیم بر سر برنامه هستهای خود جلوگیری کند.
به نوشته این روزنامه، این کار ایران همچنین برخی از تحلیلگران را به این نتیجه رسانده که مقامات ایرانی خواهان رسیدن به توافقی برای پایان دادن به بحران هستهای با غرب هستند.
بنا بر این گزارش، شواهد مبنی بر این امر، از تابستان گذشته آغاز شد که ایران بخش عمدهای از اورانیوم با غنای متوسط خود را برای استفاده در یک رآکتور تحقیقاتی، به سوخت رآکتور تبدیل کرد و به این ترتیب، احتمال استفاده از آن در یک سلاح هستهای را به شدت کاهش داد.
یک مقام آمریکایی در این باره گفت: «اقدام ایران، تلاشی برای ایجاد زمان بیشتر برای حل مسأله بوده است. باید بدانید که این گامی بسیار حساب شده بوده، زیرا هر کاری که ایرانیها در مذاکرات انجام میدهند، به شدت حساب شده است».
ایهود باراک، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز در اظهاراتی به یک نتیجهگیری مشابه رسید و گفت: بنا بر اقدامات ایران، رژیم اسرائیل میتواند دستکم تا اواخر بهار یا تابستان ۲۰۱۳، از تهدید اقدام نظامی علیه ایران صرفنظر کند.
با این حال، نیویورک تایمز مینویسد، مقامات آمریکایی همچنان نسبت به یک نتیجهگیری دقیق، محتاط هستند، زیرا در شرایطی که قرار است مذاکرات ایران و ۱+۵ به زودی از سر گرفته شود، تلاشها برای مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا بینتیجه مانده است.
یک مقام دیگر آمریکایی با اشاره به تلاشهای آمریکا برای انجام مذاکرات مستقیم با ایران گفته است: این تلاشها با «هیچ پاسخ واقعی» روبهرو نشده و افزوده: «منظورم این نیست که آنها نظر مثبت یا منفی داده باشند. آنها هیچ چیز نگفتهاند».
در عین حال، مقامات غربی در پی فهم این موضوع هستند که دلیل واقعی تبدیل اورانیوم ایران به سوخت رآکتور چیست. گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حاکی از آن است که ایران به موازات تولید حجم بیشتری از اورانیوم با غنای ۲۰ درصد، میزان بیشتری از آن را به منظور استفاده در رآکتور تهران، به پودر اکسید تبدیل کرده است؛ این فرایند، در ماه اوت سال جاری میلادی آغاز شد.
نیویورک تایمز میافزاید، آمارهای منتشره از سوی آژانس، حاکی از آن است که اگر ایران اورانیوم خود را به سوخت رآکتور تبدیل نکرده بود، اکنون حجم لازم از اورانیوم برای ساخت یک بمب را داشت و در حال رسیدن به میزان لازم برای ساخت دومین بمب بود.
با این حال، همان گونه که گزارش آژانس در ماه نوامبر اشاره میکند، ایران با وجود تولید ۲۳۲ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصدی ـ که برای ساخت یک بمب کافی است ـ ۹۶ کیلوگرم از آن را به صفحههای سوخت رآکتور تبدیل کرده که بازگرداندن آن برای استفاده در سلاح هستهای، بسیار دشوار است.
«گرگ تیلمان»، تحلیلگر اطلاعاتی سابق وزارت خارجه آمریکا میگوید: «من گمان میکنم درک این موضوع که ایران دارد چه کاری انجام میدهد، دشوار است. اگر این کار نشانه عامدانه نباشد، نشانهای از احتیاط و ملاحظهکاری است... به نظر من، این عاقلانه است که کار ایران را یک نشانه معطوف به مذاکرات در نظر بگیریم که بر اعتدال دلالت دارد».
با این حال، به نوشته نیویورک تایمز، برخی از تحلیلگران نیز بر این باورند که شاید این صرفاً یک اقدام تاکتیکی از سوی ایران باشد تا خود را مایل به حصول توافق نشان دهد؛
اما در مجموع، گزارش این روزنامه حاکی از آن است که اقدام ایران در تبدیل اورانیوم ۲۰ درصدی خود به سوخت رآکتور را میتوان نشانهای تلاش برای اعتمادسازی در نظر گرفت که میتواند به عنوان نقطه مثبتی در مذاکرات مورد استفاده قرار گیرد.