کمتر از چند ساعت به برگزاری مذاکرات هستهای میان ایران و گروه ۱+۵ مانده، همه به گونهآی در تلاشند تا از محتوای احتمالی این مذاکرات آگاه شوند. در این میان، رسانههای غربی از مطرح بودن یک «پیشنهاد خوب» برای ایران در آلماتی سخن میگویند؛ اما ویژگیهای این پیشنهاد خوب چه میتواند باشد؟
به گزارش «تابناک»، با نزدیکتر شدن به زمان برگزاری مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ در آلماتی، حجم اخبار، تحلیلها و گمانهزنیهای مربوط به این موضوع در رسانههای جهان افزایش پیدا میکند، به گونهای که در جدیدترین خبر، برخی رسانهها از «پیشنهاد خوب» کشورهای غربی به ایران در مذاکرات فردا سخن به میان آوردهاند.
بنا بر این گزارش، خبرگزاری فرانسه در این باره به نقل از سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مینویسد، قدرتهای جهانی در مذاکرات فردا، پیشنهادی خوب و به روز شده را به ایران خواهند داد؛ با این حال، این خبرگزاری بلافاصله بخت موفقیت در این مذاکرات را اندک ارزیابی میکند.
به نوشته این خبرگزاری، «مایکلمان»، سخنگوی «کاترین اشتون» در این زمینه اظهار داشته: «ما پیشنهادی خوب و به روز شده را برای مذاکرات آماده کردهایم که به باور ما، مبنایی متوازن و منصفانه برای گفتوگوهای سازنده فراهم میکند. این پیشنهاد، نگرانیهای جامعه جهانی را درباره ماهیت برنامه هستهای ایران مورد توجه قرار میدهد؛ اما در عین حال، پاسخگوی ایدههای ایران نیز هست».
مان در ادامه افزود: «ما امیدواریم ایران فرصت را مغتنم شمرده و با انعطاف و تعهد به حصول پیشرفت به سوی برداشتن گامهای اعتمادساز وارد مذاکرات شود».
با این حال، خبرگزاری فرانسه به نقل از «یک منبع نزدیک به مذاکرات» مینویسد، پیشنهاد غرب، همچنان بر توقف غنیسازی اورانیوم ۲۰ درصدی در ایران، تعطیلی تأسیسات غنیسازی فردو و خارج کردن اورانیومهای غنی شده ۲۰ درصدی از ایران تأکید دارد و این سه خواسته، همچنان مبنای درخواستهای گروه ۱+۵ را تشکیل میدهد.
یک منبع غربی دیگر نیز مدعی شده در مذاکرات فردا، غرب در ازای گرفتن امتیازات مشخصی از ایران، پیشنهاد برداشته شدن بخشی از تحریمها را ارائه خواهد کرد. اما وی درباره جزییات این موضوع مطلبی نیاورده است.
اما افزون بر خبرگزاری فرانسه، «رویترز» نیز ساعاتی پیش با انتشار خبری مدعی شد در صورت موافقت ایران با محدود کردن برنامه هستهای، کشورهای عضو ۱+۵ پیشنهاد برداشته شدن برخی تحریمها را به ایران میدهند؛ اما این خبرگزاری که مطلب خود را به نقل از «یک منبع ناشناس غربی» آورده، افزوده که در صورت همراهی نکردن ایران، تحریمها و فشارهای اقتصادی بیشتری در راه خواهد بود.
در همین حال، «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا نیز که در حال حاضر در لندن است، ضمن درخواست از ایران برای ورود به مذاکرات با روحیهای سازنده و با اعتماد مناسب، تهدید کرده زمان برای یافتن راهکاری دیپلماتیک در موضوع هستهای ایران در حال گذران است و پنجره دیپلماسی برای مدت نامحدودی در مقابل ایران باز نخواهد ماند.
اما آنچه از کنار هم گذاشتن این اخبار و موضعگیریها میتوان دریافت، چیزی به جز ادامه راهبرد تشویق و تهدید غرب نیست که سالهای سال است در قبال ایران و به ویژه در موضوع پرونده هستهای از سوی آنان دنبال میشود.
مقامات غربی در حالی از ارائه «پیشنهاد خوب» و لزوم ورود ایران به مذاکرات با اعتماد کامل و روحیهای سازنده سخن میگویند که تاکنون نه محتوای پیشنهادهای آنها دقیق مشخص شده و نه در عمل تغییری در رویه اعمال فشار آنها بر ایران حاصل شده است.
آن گونه که از اخبار فوق برمیآید، غرب همچون دفعات گذشته در پی آن است تا با ارائه پیشنهادهایی محدود در برابر ایران، امتیازاتی گسترده بگیرد. شاهد این مدعا آن است که کشورهای غربی هر بار تنها از برداشته شدن «برخی از تحریمها» سخن میگویند، در حالی که روزانه مشغول تصویب تحریمهای جدید علیه ایران هستند و به این ترتیب، احتمالاً آنچه به عنوان سقف پیشنهادهای خود در مذاکرات فردا به ایران ارائه خواهند داد، از کف پیشنهادهای دور قبلی مذاکرات نیز کمتر خواهد بود.
اما استفادهای که غرب میتواند از این فضا ببرد، این است که از طریق بازی با افکار عمومی، چنین وانمود کند که با حسن نیت کامل وارد مذاکرات شده و اگر این مذاکرات به نتیجه خوبی نرسیده و شکست بخورد، این ایران است که به سبب «انعطاف نشان ندادن»، «مغتنم نشمردن فرصت» و «رد پیشنهاد خوب» غرب، زمینه شکست مذاکرات را فراهم کرده است. جالب آن که تهدیدات مقامات غربی نیز همزمان، زمینه را برای افزایش فشارها پس از مذاکرات فراهم میکند و ستون دوم راهبرد غرب علیه ایران را به پیش میبرد.
در چنین فضایی، انتظار حسن نیت داشتن از غرب در مذاکرات فردا، شاید تا اندازه بسیاری غیرواقع بینانه به نظر برسد.